CHÚA NHẬT 5 PHỤC SINH - Năm C
Lời Chúa: Cv 14,21b-27; Kh 21,1-5a; Ga
13,31-33a.34-35
MỤC LỤC
1. Yêu thương anh em
2. Yêu thương
3. Điều răn mới
4. Yêu người như Chúa - ĐTGM. Ngô Quang
Kiệt
5. Như Thầy đã yêu – Thiên Phúc
6. Giới răn yêu thương – R. Veritas
7. Giới răn yêu thương
8. Ai là gương mẫu của chúng ta? -
Achille Degeest
9. Trời mới đất mới – Lm. Jos. Phạm
Thanh Liêm
10. Ai yêu thương đều là Kitô hữu
11. Giới răn yêu thương – Flor McCarthy
12. Giới luật yêu thương
13. Điều răn mới
14. Yêu thương
15. Tình thương
16. Yêu thương
17. Suy Niệm của JKN
18. Chú giải của Noel Quesson
19. Suy niệm của nhóm Nha Trang
20. Chú giải của Fiches Dominicales
21. Chú giải của Giáo Hoàng Học Viện Đà
Lạt
1. Yêu thương anh em
Thầy truyền cho các con một điều răn
mới là các con hãy yêu thương nhau.
Không phải chỉ có Kitô giáo mới giảng
dạy về tình yêu thương. Văn hoá Á đông đã từng nhấn mạnh: Tứ hải giai huynh đệ,
bốn bể đều là anh em. Cha ông chúng ta thuở trước cũng đã khuyên nhủ: Thương
người như thể thương thân, để nói lên tấm lòng yêu thương rộng mở đối với mọi
người trong xã hội. Vậy giới luật của Chúa có điều chi mới mẻ?
Dựa vào những lời tâm sự cuối cùng của
Chúa, chúng ta có thể tìm thấy được những nét độc đáo của tình thương yêu trong
Kitô giáo. Nét độc đáo thứ nhất đó là hãy yêu thương nhau như Chúa Giêsu đã yêu
thương chúng ta. Thực vậy, cái khuôn mẫu lý tưởng, cái thước được dùng để đo
tình yêu thương của chúng ta, không còn là mối liên hệ máu mủ, cũng không còn
là chính bản thân của mình nữa, nhưng là chính tình yêu của Chúa Giêsu, Đấng đã
xuống thế và chịu chết trên thập giá để cứu chuộc chúng ta như lời Ngài đã nói:
Không ai có tình yêu cao quý hơn người dám hy sinh mạng sống vì bạn hữu. Chỗ
khác Ngài cũng bảo: Ta là mục tử tốt lành. Người mục tử tốt lành thì hy sinh
mạng sống cho đoàn chiên. Tình yêu ấy không bị giới hạn, không bị ngăn cách
nhưng được dành cho hết mọi người.
Bên cạnh thập giá Đức Kitô không ai là
không có chỗ của mình, kể cả những kẻ tội lỗi, đĩ điếm và trộm cướp. Ngài không
huỷ diệt một khả năng nào để vươn lên. Đứa con hoang đàng cũng có chỗ trong nhà
cha mình. Người trộm cắp cũng được mời gọi tham dự tiệc cước và người phụ nữ
nhẹ dạ cũng có thể hôn chân Ngài. Ngài đã tỏ cho chúng ta thấy một Thiên Chúa
đầy lòng nhân từ và thương xót đối với mọi người, không trừ một ai. Tình yêu
thương vô bờ ấy phải trở nên mẫu mực để chúng ta noi theo: Hãy yêu thương như
như Thầy đã yêu thương các con.
Nét độc đáo thứ hai đó là tình yêu
thương phải trở nên dấu chỉ của những người thuộc về Chúa. Người ta cứ dấu này
mà nhận biết các con là môn đệ Thầy là các con yêu thương nhau. Thực vậy, Chúa
Giêsu không đòi hỏi các môn đệ của mình phải thông thái như các tiến sĩ luật,
cũng không bắt họ phải sống gò bó nhiệm nhặt như nhóm biệt phái. Điều duy nhất
Ngài đòi hỏi nơi các ông đó là tình yêu thương.
Ngay từ đầu các tín hữu đã thực sự sống
tình bác ái yêu thương để làm chứng cho Đức Kitô phục sinh và trải qua dòng
lịch sử của Giáo Hội, các tâm hồn ở mọi nơi và trong mọi lúc, vẫn nhận ra Thiên
Chúa là tình yêu xuyên qua những chứng từ sống động của những người tin Chúa,
được biểu lộ bằng hành động bác ái yêu thương.
Trong cuộc sống hằng ngày không phải
chúng ta không biết rằng thương yêu là đòi hỏi căn bản nhất của Tin Mừng,
thương yêu là giới luật mới của Chúa Giêsu, thương yêu là dấu chỉ của người môn
đệ Chúa. Thế nhưng, từ chỗ biết đến chỗ sống, từ chỗ hiểu đến chỗ làm luôn luôn
có một khoảng cách. Chúng ta vẫn thích lấy lòng mình làm thước đo tình yêu dành
cho người khác. Chúng ta vẫn muốn giới hạn tình thương ấy trong một phạm vi hạn
hẹp nào đó. Chúng ta vẫn thích tính toán cộng trừ để tình thương không làm
chúng ta bị thiệt thòi mà trái lại còn đem đến những lợi ích riêng tư. Chúng ta
vẫn muốn dựa vào màu cờ, sắc áo hay danh xưng để xác định chúng ta thuộc về
Chúa, chúng ta không dám chứng tỏ bằng những hành đông yêu thương và hy sinh
mạng sống của mình. Quan hệ của chúng ta còn quá vụ lợi.
2. Yêu thương
Từ ngàn xưa và cho đến ngày hôm nay,
tình yêu vốn là một đề tài được khai thác nhiều nhất. Nào sách báo và phim ảnh;
nào âm nhạc và tuồng kịch; nào truyền thanh và truyền hình...tất cả đều nói đến
tình yêu. Tuy nhiên, nhiều khi tình yêu lại được nhìn từ một góc cạnh lệch lạc
và què quặt, khiến cho tình yêu ngày hôm nay như đang đi trên bờ một vực thẳm
với những sa đoạ trong nếp sống, những suy đồi trong luân lý và những đổ vỡ
trong hôn nhân.
Thế nhưng, Chúa Giêsu đã đến và Ngài đã
xác định cho chúng ta một lập trường rõ rệt, Ngài đòi hỏi nơi chúng ta một tình
yêu chân thành dành cho Ngài cũng như dành cho tha nhân: Các con phải kính mến
Thiên Chúa hết lòng và yêu thương anh em như chính mình.
Nhìn vào xã hội, chúng ta thấy: mặc dù
tình yêu đang bị thui chột và tàn úa đi rất nhiều, nhưng không phải là không
còn những tình yêu chân thành vá tốt đẹp. Tình yêu không chết, nhưng nó phát
triển một cách âm thầm, không ồn ào, không rùm beng quảng cáo.
Đúng thế, ngày hôm nay vẫn còn có những
người vì yêu thương mà hết năm này qua năm khác, hy sinh cả cuộc đời để chăm
sóc cho những kẻ ốm đau. Ngày hôm nay vẫn còn có những người dâng hiến bản thân
để làm sáng danh Chúa và cứu rỗi các linh hồn.
Ngày hôm nay vẫn còn có những ông
chồng, mặc dù đời sống kinh tế gặp nhiều khó khăn, vẫn trung thành với người vợ
bệnh tật và vẫn luôn chịu khó làm lụng để chăm sóc cho đàn con thơ dại. Ngày
hôm nay vẫn còn những người vợ ân cần lo lắng cho chồng, cho con, mặc dù người
chồng thì độc ác và con cái thì ngang bướng ngỗ nghịch.
Vậy đâu là suối nguồn mang lại sức mạnh
nâng đỡ cho những tình yêu yêu cao đẹp ấy? Câu trả lời duy nhất, đó là sức mạnh
và vẻ cao đẹp của tình yêu chỉ có thể xuất phát từ nơi Thiên Chúa, từ nơi Đức
Kitô mà thôi.
Đúng thế, tình yêu cũng có cái gia phả,
cũng có cái gốc gác và cội nguồn của nó. Nó xuất từ nơi Thiên Chúa, bởi vì Ngài
là nguồn mạch mọi thương yêu, như lời thánh Gioan Tông Đồ đã xác quyết: Thiên
Chúa là tình yêu. Rồi từ đó, vũ trụ vạn vật và nhất là con người đều là những
dấu chỉ, những biểu hiện của một tình yêu bao la mà Ngài đã thực hiện mà thôi.
Hơn thế nữa, mặc dù biết trước con
người sẽ phản bội, quay lưng chống lại Ngài, thế mà Ngài vẫn yêu thương và đi
bước trước đến với chúng ta qua mầu nhiệm cứu độ và thập giá, như lời thánh
Gioan Tông đồ cũng đã xác quyết: Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta ngay khi
chúng ta còn là tội nhân. Ngài đã yêu thương nhân loại đến nỗi đã trao ban
chính Con Một Ngài, để những ai tin vào danh Con Một Ngài thì sẽ được sống.
Chính vì thế, Ngài có quyền đòi hỏi nơi chúng ta một tình yêu thương chân
thành, bởi vì tình yêu chỉ có thể được đáp trả bằng tình yêu mà thôi.
Đồng thời Đức Kitô cũng đã yêu thương
chúng ta bằng một tình yêu tuyệt vời nhất: Không ai yêu hơn người hiến mạng
sống mình vì bạn hữu. Đúng thế, Ngài đã đổ máu ra để cứu chuộc chúng ta, nhờ đó
chúng ta được xoá bỏ bản án của tội nguyên tổ, lấy lại địa vị làm con cái Chúa.
Kể từ nay, chúng ta là anh em một nhà vì có chung cùng một người cha là Thiên
Chúa. Chính vì thế, Ngài đã truyền dạy: Phải kính mến Thiên Chúa hết lòng và
yêu thương anh em như chính mình. Đồng thời, nhờ tình bác ái yêu thương đối với
anh em, mà chúng ta trở nên người môn đệ đích thực của Chúa: Người ta cứ dấu
này mà nhận biết các con là môn đệ Thầy, là các con yêu thương nhau.
Như vậy, tình yêu đối với Thiên Chúa và
tình yêu đối với tha nhân chỉ là hai phương diện của một giới luật duy nhất, đó
là giới luật yêu thương. Thiên Chúa đang chờ đợi chúng ta nơi những người anh
em. Ngài hẹn gặp chúng ta nơi những kẻ bất hạnh và khổ đau, như lời Ngài đã
phán: Tất cả những gì các con làm cho một trong số những kẻ bé mọn nhất, là các
con đã làm cho chính Ta vậy. Thế nhưng, liệu chúng ta có thực sự tìm gặp Chúa
nơi những người anh em của mình hay không?
3. Điều răn mới
(Trích trong 'Manna')
Suy Niệm
Gandhi được coi là bậc đại thánh của
dân Ấn Độ. Ông say mê Kinh Thánh, nhất là bài giảng trên núi. Ông nghĩ rằng
Kitô giáo sẽ là câu trả lời thích đáng cho những xung đột giữa các giai cấp ở
Ấn. Một ngày nọ ông đến dự lễ tại một nhà thờ. Nhưng người giữ cửa ngăn ông
lại, và bảo ông nên đến dự lễ ở một nhà thờ khác dành cho người da đen. Ông đã
bỏ đi và không bao giờ quay trở lại.
Có thể chúng ta đã mất một Kitô hữu tốt
như Gandhi chỉ vì có sự phân biệt màu da nơi nhà thờ.
Biết đâu thế giới này lại chẳng có
nhiều Gandhi, họ sống tinh thần Đức Kitô còn hơn cả các Kitô hữu.
"Thầy ban cho anh em một điều răn
mới: hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em."
Lời trăn trối của Đức Giêsu vẫn làm
chúng ta nhức nhối.
Ở đây Ngài không nhắc chúng ta yêu
thương người ngoài, nhưng Ngài đòi buộc các môn đệ Ngài yêu thương nhau.
Yêu thương nhau trở thành điều răn mới,
mới vì Ngài đòi họ phải yêu nhau như Ngài đã yêu họ.
Vấn đề cốt lõi là cảm nhận được tình
yêu của Ngài.
Trước khi công bố điều răn mới này, Đức
Giêsu đã rửa chân cho môn đệ, trong đó có Giuđa. Ngài cúi xuống bên chân Giuđa
để bày tỏ một tình yêu. Sau đó Ngài còn chấm miếng bánh đầu tiên trao cho Giuđa
như đưa ra một vẫy gọi thân thương cuối cùng. (x. Ga 13,26)
Nhưng vô ích, Giuđa không đổi ý. Anh
vẫn ra đi để làm điều mình muốn (x. Ga 13,31). Đức Giêsu biết rõ số phận đang
chờ mình. Ngài sẽ yêu đến cùng bằng việc hiến mạng trên thập giá.
Đức Giêsu đã yêu trước khi truyền cho
ta yêu nhau.
Nếu ta không cảm nhận được tình yêu
Ngài dành cho ta, thì ta cũng chẳng thể yêu nhau như Ngài muốn.
Có nhiều dấu hiệu để người ta nhận ra
một Kitô hữu: đeo thánh giá nơi cổ, làm dấu thánh giá trước khi ăn... Nhưng
theo Đức Giêsu, dấu hiệu đặc trưng của nhóm môn đệ là tình yêu thương mà họ
dành cho nhau: cảm thông, tha thứ, cộng tác, hy sinh, chia sẻ, đối thoại...
Giữa các môn đệ, có bao dị biệt, bao
hàng rào. Nếu không vượt qua được những hàng rào dị biệt này thì coi như việc
truyền giáo bị đổ vỡ.
Tiếc thay, vẫn chưa có sự hiệp nhất
giữa các Kitô hữu khác màu da, khác văn hoá, khác quan điểm chính trị... Có bất
đồng giữa Công Giáo và Chính Thống Giáo ở Nga, giữa người Công Giáo và người
Tin Lành ở Bắc Ailen. Đến bao giờ mọi Kitô hữu có thể đọc chung kinh Lạy Cha,
mừng chung với nhau lễ Phục Sinh trong một ngày, cử hành chung với nhau một
phụng vụ.
Thế giới hôm nay như sa mạc thiếu vắng
tình yêu. Ước gì thế giới Kitô trở thành một ốc đảo xanh tươi mời mọi người đặt
chân tới.
Gợi Ý Chia Sẻ
Theo bạn, thế nào là một tập thể có
tình yêu thương lẫn nhau? Có những dấu hiệu nào để nhận ra tình yêu thương đó?
Bạn thấy nhóm của bạn, giáo xứ của bạn,
cộng đoàn của bạn có làm chứng đủ về tình yêu thương nhau trước mặt mọi người
chưa?
Cầu Nguyện
Lạy Cha, xin dạy chúng con biết cộng
tác với nhau trong việc xây dựng Nước Trời ở trần gian.
Xin cho chúng con đến với nhau không
chút thành kiến, và tin tưởng và thiện chí của nhau.
Khi cộng tác với nhau, xin cho chúng
con cảm thấy Cha hiện diện, nhờ đó chúng con vượt qua những tự ái nhỏ nhen,
những tham vọng ích kỷ và những định kiến cằn cỗi.
Ước gì chúng con dám từ bỏ mình, để tìm
kiếm chân lý ở mọi nơi và mọi người, nhất là nơi những ai khác quan điểm.
Lạy Cha, xin sai Thánh Thần đến trên
chúng con, để chúng con biết lắng nghe nhau bằng quả tim, và hiểu nhau ngay
trong những dị biệt.
Nhờ sống mầu nhiệm cộng tác, xin cho
chúng con được triển nở không ngừng và Thánh Ý Cha được thể hiện trên mặt đất.
Amen.
4. Yêu người như Chúa - ĐTGM. Ngô Quang
Kiệt
Bề trên một tu viện Công giáo đến tìm
vị ẩn sĩ trên vùng núi Hi mã lạp sơn để trình bày về tình trạng bi đát của tu
viện.
Trước kia tu viện này là một trung tâm
sầm uất. Khách hành hương tấp nập. Nhà thờ lúc nào cũng vang lừng tiếng hát ca
cầu nguyện. Tu viện không còn chỗ nhận thêm người vào tu.
Vậy mà giờ đây tu viện chẳng khác một
ngôi nhà hoang phế. Nhà thờ vắng lặng. Tu sĩ thưa thớt già nua. Cuộc sống buồn
tẻ.
Cha Bề trên hỏi vị ẩn sĩ nguyên nhân
nào hay lỗi lầm nào đã khiến tu viện rơi vào tình trạng suy sụp như hiện nay.
Vị ẩn sĩ ôn tồn bảo: "Các tội đã và đang xảy ra trong cộng đoàn đó là tội
vô tình". Ông giải thích thêm: "Đấng Cứu Thế đã cải trang thành một
người trong quý vị, nhưng quý vị không nhận ra Người".
Nhận được lời giải đáp, Cha Bề Trên hớn
hở ra về. Cha tập họp các tu sĩ lại và loan báo cho họ biết Đấng Cứu Thế đang
ẩn mình giữa cộng đoàn. Nghe nói thế, mọi người mở to mắt và quan sát nhau. Ai
là Đấng Cứu Thế cải trang? Nhưng chắc chắn nếu Đấng Cứu Thế đã cải trang thì
chẳng ai có thể nhận ra Người. Mỗi người sống chung với ta đều có thể là Đấng
Cứu Thế.
Từ ngày ấy mọi người đều đối xử với
nhau như với Đấng Cứu Thế. Mọi người kính trọng nhau. Mọi người quan tâm chăm
sóc nhau. Mọi người phục vụ nhau. Chẳng bao lâu, bầu khí yêu thương huynh đệ,
sự sống và niềm vui lại trở lại với tu viện. Khách hành hương bốn phương lại
tấp nập tuốn về. Lời kinh tiếng hát lại vang lừng trong tu viện. Bị cuốn hút
bởi bầu khí vui tươi thánh thiện, nhiều thanh niên đến xin gia nhập cộng đoàn.
Trước kia tu viện mất hết sức sống vì
mọi người không thực hành Lời Chúa dạy. Sống cá nhân chủ nghĩa, thờ ơ lãnh đạm
với nhau. Nay tu viện tràn đầy niềm vui và sức sống nhờ mọi người biết quan tâm
đến nhau, yêu mến và phục vụ nhau.
Trước kia khách hành hương không muốn
đến tu viện, các bạn trẻ không muốn vào tu viện vì tu viện không là dấu chỉ môn
đệ của Chúa. Không sống theo Lời Chúa, các tu sĩ trở thành những hình ảnh mờ
nhạt, không phản chiếu được nét đẹp của Thiên Chúa. Nay khách hành hương nườm
nượp kéo đến, các bạn trẻ xếp hàng xin nhập tu, vì họ đã thấy nơi các tu sĩ có
dấu chỉ của người môn đệ Đức Kitô, có lòng yêu thương nhau. Lòng yêu thương đã
khiến các tu sĩ trở nên hình ảnh của rõ nét của Thiên Chúa, chiếu toả sự sống
của Thiên Chúa, loan báo hạnh phúc Thiên đàng. Lòng yêu thương ấy có sức hấp
dẫn, có sức thuyết phục, có sức mời gọi mãnh liệt vì qua đó, mọi người nhận ra
sự hiện diện của Thiên Chúa.
Yêu thương nhau đó là giới răn của
Chúa. Nhưng không phải yêu thương theo kiểu phàm trần. Người đời thường chỉ yêu
những ai yêu mình, có lợi cho mình, theo bản tính ích kỷ của mình. Thiên Chúa
muốn các môn đệ của Người phải yêu như như Thiên Chúa đã yêu.
Yêu như Thiên Chúa nghĩa là phải hy
sinh quên mình, hạ mình phục vụ anh em. Yêu như Thiên Chúa nghĩa là phải yêu
những người bé nhỏ nghèo hèn. Yêu như Thiên Chúa là phải yêu thương cả những
người ghét mình, những người làm hại mình, những người khó thương khó ưa. Yêu
như Thiên Chúa là phải không ngừng tha thứ, làm hoà với nhau.
Yêu như Thiên Chúa đó là sự sống của
Giáo Hội. Yêu như Thiên Chúa làm nên nét đẹp của đạo. Nét đẹp ấy phản ánh dung
nhan Thiên Chúa. Nét đẹp ấy có sức hấp dẫn mọi người đến cùng Chúa.
Lạy Chúa, xin dạy con biết yêu mến anh
em như Chúa đã yêu thương con. Amen.
KIỂM ĐIỂM ĐỜI SỐNG
1. Theo bạn, thế nào là một tập thể có
tình yêu thương?
2. Bạn đã có tình yêu thương đoàn kết
với những anh chị em trong giáo xứ chưa?
3. Yêu thương như Chúa là yêu thương
theo cảm tính hay theo lý trí? Tuần này, bạn sẽ làm gì để thực hiện điều răn
mới của Chúa?
5. Như Thầy đã yêu – Thiên Phúc
(Trích trong 'Như Thầy Đã Yêu')
Vào năm 1995, xảy ra một trận động đất
lớn chưa từng có ở Kôbê, nước Nhật, cả một thành phố hầu như đổ xuống thành một
đống gạch vụn khổng lồ. Thiệt hại về người và của không biết cơ man nào mà kể.
Các đội cứu hộ làm việc ngày đêm để lôi ra khỏi những đống gạch vụn vô vàn
người chết, người bị thương. Trong các tai hoạ vô cùng khủng khiếp ấy, người ta
lại khám phá ra một câu chuyện hết sức cảm động, mà tiếng vang của nó còn mạnh
hơn cả sức chấn động của cơn động đất. Người ta kể lại rằng, đến ngày thứ hai
của cuộc tìm kiếm nạn nhân, họ đào lên được dưới toà nhà đổ nát hai mẹ con vẫn
còn sống: Đứa con nhỏ khoảng mấy tháng tuổi vẫn còn thoi thóp, và người mẹ đã
hoàn toàn bất tỉnh.. Sau khi cấp cứu cho hai mẹ con vượt qua cơn thập tử nhất
sinh, các nhà báo đã phỏng vấn bà mẹ: Làm thế nào mà cả hai mẹ con chị có thể
sống được hai ngày dưới đống gạch vụn ấy Chị đáp: Tuy bị chôn vùi dưới toà nhà
đổ nát, nhưng có một cái đà đã che chắn cho mẹ con tôi. Sau vài tiếng đồng hồ
thì con tôi quá đói vì hai bầu sữa của tôi cháu đã uống cạn. Tôi liền mò mẫm
trong bóng tối và đụng phải một vật sắc bén. Tôi liền vồ lấy và rạch một đường
nơi cổ tay, đẩy miệng con tôi vào cho cháu mút giòng máu nóng. Cháu yên lặng
được vài tiếng thì cơn đói lại cào cấu, và cháu lại gào lên khóc. Tôi liền rạch
thêm một đường nữa nơi cổ tay bên kia, đưa vào miệng cháu. sau đó, tôi không
còn biết gì nữa? Thế chị không nghĩ rằng làm như thế thì chị sẽ chết hay sao?
Tôi không hề nghĩ đến cái chết của mình, mà chỉ nghĩ làm cách nào cho con tôi
được sống.
Tình yêu hy sinh quên mình, tình yêu
hiến dâng mạng sống của người mẹ dành cho đứa con trong câu chuyện trên đây, là
lời minh chứng hùng hồn cho lời dạy của Đức Kitô trong bài Tin Mừng hôm nay:
"Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em". Yêu như
Thầy đã yêu chính là cúi xuống rửa chân cho nhau để bày tỏ một tình yêu sâu
thẳm, cho dù người ấy là Giuđa, kẻ phản bội tình yêu. Yêu như Thầy đã yêu chính
là hạ mình xuống ngang hàng với người mình yêu để cảm thông, chia sẻ và yêu
thương như bạn hữu thân tình. Yêu như Thầy đã yêu chính là yêu cho đến cùng,
yêu cho đến chết và chết trên thập giá. Vâng, kể từ khi Con Thiên Chúa đã yêu
thương nhân loại cho đến cùng, thì luật yêu thương đã trở thành điều răn mới,
mới ở đây chính là yêu như Thầy đã yêu.
Chúng ta chỉ có thể yêu như Thầy đã yêu
khi chúng ta cảm nghiệm sâu xa tình yêu sâu nặng mà Người đã dành cho chúng ta.
Chúng ta chỉ có thể yêu như Thầy đã yêu khi chúng ta dám quên mình, bắt chước
Thầy, cúi xuống trước anh em. Chúng ta chỉ có thể yêu như Thầy đã yêu khi chúng
ta dám xả thân, yêu cùng mức độ như Thầy, hiến dâng mạng sống cho anh em. Như
vậy, yêu như Thầy đã yêu không phải là tình yêu vị kỷ (Eros) yêu người khác
nhưng chỉ để lợi dụng, chiếm đoạt cho riêng mình, vì mình mà thôi; nhưng chính
là tình yêu vị tha (Agapé) sẵn sàng hiến dâng, hy sinh cho kẻ khác. Yêu như
Thầy đã yêu chính là một dòng chảy không ngừng. Từ suối nguồn yêu thương của
Thiên Chúa tuôn đổ xuống chúng ta, qua Thánh Thần Tình Yêu của Người, rồi từ
con tim tràn đầy yêu thương của chúng ta, dòng suối tình yêu lại tuôn tràn sang
những người anh em khác.
Nếu tình yêu như một dòng chảy liên kết
chúng ta lại với Chúa, thì chính tình yêu ấy cũng liên kết chúng ta lại với
nhau. Và đó cũng chính là dấu chỉ của môn đệ Đức Kitô: "Mọi người sẽ nhận
biết anh em là môn đệ của Thầy. Là anh em có lòng yêu thương nhau" (Ga
13,35).
Lạy Chúa, nếu "đồng phục của người
Kitô hữu là yêu thương" thì xin cho chúng con luôn tỏa sáng trong cuộc
sống những lời nói yêu thương, những nghĩa cử nhân hậu, những hành động xả thân
cho anh em, để xứng đáng làm môn đệ Đấng đã yêu thương chúng con cho đến cùng.
Xin cho suối nguồn tình yêu của Chúa
tuôn chảy vào tâm hồn chúng con, không đọng lại như nước ao tù, nhưng luôn là
dòng chảy tình yêu đến với mọi người, để khắp thế giới tràn đầy tình yêu. Amen.
6. Giới răn yêu thương – R. Veritas.
Ngày nay, nếu có ai ghé thăm Tientina
Alba, một làng nằm ở phía bắc Rumani, đều trông thấy bên ngoài làng có một gò
đất lớn, bên trên cắm một cây Thánh Giá thật to. Đó là nấm mồ tập thể của 5,000
tín hữu Công giáo thuộc Giáo hội Đông phương nước Rumani đã bị quân xâm lược
sát hại vào buổi sáng ngày lễ Phục Sinh ngày 1/04/1941.
Tientina Alba trong tiếng Rumani có
nghĩa là "Suối trắng". Nhưng vào một buổi sáng cách đây hơn nửa thế
kỷ nó đã trở thành một con suối máu của 5,000 người Công giáo chết vì Chúa
Kitô. Quân xâm lược đã triệt để thi hành chính sách tiêu diệt tôn giáo. Người
dân Rumani sống tại vùng này đều thuộc Giáo hội Công giáo Đông phương, nên đó
là một chướng ngại lớn đối với đường lối xâm lăng diệt chủng này.
Anh chị em thân mến!
Biến cố thương đau trên đây trong lịch
sử Giáo hội Rumani giúp chúng ta hiểu được phần nào sứ điệp của Tin Mừng Chúa
Nhật V Phục Sinh hôm nay. Đó là điều giúp chúng ta có thể bước vào cuộc sống
Phục Sinh vinh quang trên thành thánh Giêrusalem thiên quốc. Người Kitô hữu
cũng phải đi theo con đường của Chúa Giêsu Kitô bước đi trên con đường tăm tối
của bắt bớ, khổ đau và cái chết.
Thành thánh Giêrusalem thiên quốc như
đã diễn tả trong chương 21 của sách Khải Huyền là một kinh thành kỳ lạ, nó là
điểm thành toàn của lịch sử cứu độ cứu độ sau khi vượt thắng tất cả mọi lực
lượng lịch sử xã hội tiêu cực và chiến thắng kinh thành thế tục gian ác tội lỗi
của trần gian này. Sau khi chiến thắng kinh thành Babylon hiện thân của mọi
quyền lực chính trị, ý thức hệ và kinh tế trần gian bắt bớ chống đối Giáo hội,
sau khi đánh tan mọi lực lượng sự dữ do ma quỉ chỉ huy, cộng đoàn Kitô hữu hân
hoan khải hoàn bước vào kinh thành thiên quốc. Họ bước vào trời mới đất mới,
nơi không còn khóc than, khổ đau, chết chóc, buồn thương và mệt nhọc nữa.
Bởi vì, thế giới cũ đã qua rồi và mọi
sự đã được đổi mới. Giờ đây, họ được sự hiện diện rạng ngời của Thiên Chúa,
Đấng ở cùng chúng tôi. Nhưng trước đó, con đường của Giáo Hội lữ hành là con
đường khổ nạn của Chúa Giêsu.
Trong khung cảnh thân tình của bữa Tiệc
Ly, Chúa Giêsu đã nói với các tông đồ lời tâm huyết. Sau khi Giuđa, kẻ phản bội
Ngài rời khỏi nhà Tiệc Ly để đi vào đêm tối mịt mù. Đêm tối của tâm hồn và cuộc
đời Giuđa và đêm tối của thế giới.
Qua đó, Chúa Giêsu mới thổ lộ cho các
tông đồ biết rõ hơn con đường dẫn Ngài tới chỗ vinh quang, đó là con đường của
Thập Giá. Chính khi bị treo khổ nhục trên Thập Giá, cũng là chính lúc Chúa
Giêsu được tôn vinh và thành toàn chương trình cứu độ trần gian của Ngài.
Như vậy, những khổ hình Thập Giá thay
vì dấu chỉ của hình phạt, thì nó lại trở thành dấu tích yêu thương cao vời nhất
mà Thiên Chúa và Chúa Giêsu đã dành cho con người. Do đó, chỉ những ai sống yêu
thương mới hiểu được cái logic ngược đời ấy của Thập Giá. Đồng thời đây cũng là
kiểu cách hành động của Thiên Chúa.
Giới răn yêu thương mà Chúa Giêsu trăn
trối lại cho các tông đồ và cho cộng đoàn Giáo hội thật mới mẻ, vì nó diễn tả
thái độ dấn thân tuyệt đối và trọn vẹn mà Chúa Giêsu đã ký kết với loài người
bằng chính máu của Ngài. Tình yêu thương ấy là tình yêu thương hai chiều bình
đẳng giữa các tín hữu. Bởi vì trong cộng đoàn ai cũng cần yêu thương và được
yêu thương. Nhưng từ nay không còn chuyện yêu người như yêu mình nữa, mà yêu
người như chính Thầy đã yêu chúng con, nghĩa là Kitô hữu phải yêu thương nhau
với cùng cường độ trong cùng tâm tình và kiểu cách của Chúa Giêsu là tận hiến
vô biên và trọn vẹn. Tình yêu thương của Chúa Giêsu là suối nguồn, mẫu mực và
linh hồn tình yêu thương của Kitô hữu. Và sau cùng, tình yêu ấy là căn cước, là
chứng tích sống động giúp nhận ra ai là thành viên thực sự thuộc cộng đoàn Giáo
Hội của Chúa Giêsu Kitô.
Trong chương 14 sách Tông đồ Công vụ,
thánh Phaolô cũng chỉ cho chúng ta con đường chắc chắn giúp tiến về kinh thành
Giêrusalem. Đó là noi gương Chúa Giêsu can đảm tiến bước trên con đường Thập
Giá của lòng tin.
Phần thứ hai của sách Tông đồ Công vụ,
các chương 13-28 nêu bật sự truyền giáo của thánh Phaolô. Các trình thuật cho
chúng ta thấy ba nhân tố thần học song song quan trọng sau đây:
1. Gương mặt của Saolô lòng đầy hận
thù, hăng hái tìm cách bắt hại và bỏ tù tất cả những ai tin vào Tin Mừng của
Chúa Giêsu và gương mặt của một Phaolô không ngừng thôi thúc Kitô hữu vững vàng
trong lòng tin và kiên trì chịu đựng mọi bắt bớ gian lao thử thách vì Chúa
Giêsu Kitô.
Kinh nghiệm cuộc gặp gỡ đổi đời với
Chúa Kitô Phục Sinh đã khiến cho Phaolô xác tín rằng con đường duy nhất giúp
hiện thực ơn gọi làm người toàn vẹn là bước theo Chúa Giêsu Kitô và sống Tin
Mừng của Ngài, cho dù có phải trả giá đắt đỏ bằng chính sự sống của mình đi
nữa.
2. Nhân tố thần học song song thứ hai
là kinh nghiệm đau khổ mà thánh Phaolô phải chịu vì Thập Giá Chúa Kitô và kinh
nghiệm bách hại mà cộng đoàn Kitô phải sống. Phaolô đã lâm cảnh lao đao lận
đận, ba chìm bảy nổi chín cái lênh đênh vì Chúa Kitô và vì Tin Mừng của Ngài.
Và Kitô hữu trong cộng đoàn tiên khởi thời đó cũng như trong các thế hệ sau này
khắp nơi trên thế giới đều phải sống kinh nghiệm Thập Giá như thầy mình là Chúa
Giêsu Kitô.
Chỉ khi biết phám phá ra cái logic lạ
lùng ngược đời ấy, con người và thế giới mới tìm được thế quân bình hạnh phúc
trọn vẹn thời khai nguyên vũ trụ và mới thực hiện được chương trình sống mà
Thiên Chúa muốn.
Nói cách khác, con đường dẫn đến cuộc
sống giờ đây là con đường dẫn tới Thập Giá và khổ đau mà Kitô hữu cần phải chấp
nhận mỗi ngày trong tâm tình của Chúa Giêsu Kitô, để sinh vào cuộc sống và thế
giới này, để mở mắt nhìn thấy cha mẹ, người thân, mặt trời, trăng sao, thú vật
và hoa cỏ xinh tươi. Đứa bé nào cũng phải xé lòng mẹ và khóc tiếng chào đời. Nó
chào đời và đời chào đón nó bằng tiếng khóc pha trộn nỗi vui mừng và niềm hy
vọng.
3. Mấu điểm thần học song song thứ ba
được nêu bật trong phần 2 của sách Tông Đồ Công Vụ là cái song song giữa kiểu
cách mà Thiên Chúa hướng dẫn cuộc sống của thánh Phaolô với kiểu cách Thiên
Chúa hướng dẫn cộng đoàn Kitô hữu, Giáo hội và thân mình mầu nhiệm của Ngài.
Trên con đường cuộc sống lòng tin,
chúng ta tất cả đều cần đến người hướng đạo có nhiều kinh nghiệm chỉ bảo,
khuyên nhủ và khuyến khích. Thánh Phaolô đã được Annania chỉ bảo, giảng giải và
hướng dẫn trên con đường cuộc sống mới do Chúa Kitô Phục Sinh chỉ vẽ cho ông.
Giờ đây thánh nhân chọn lựa các linh mục, các vị hữu trách có nhiệm vụ hướng
dẫn cộng đoàn Kitô hữu. Đó là những vị bô lão. Bô lão ở đây không ám chỉ sự già
dặn của tuổi tác cho bằng sự già dặn kinh nghiệm trong cuộc sống lòng tin, lòng
tin cậy trông và lòng mến.
Vị linh mục, người lãnh đạo tinh thần
của cộng đoàn già dặn về tuổi tác là một phần thứ yếu, nhưng phải già dặn về
kinh nghiệm sống thân tình với Thiên Chúa và thông hiểu giáo huấn Tin Mừng của
Chúa cũng như giáo huấn của Giáo hội, đó là điều thiết yếu mà linh mục cần phải
có. Chúng ta hiểu tại sao trước khi trao cho Phêrô trọng trách hướng dẫn Giáo
Hội, Chúa Giêsu đã ba lần hỏi xem ông có yêu mến Ngài hơn những người này
không? Chính tình yêu là linh hồn của công tác rao giảng nước Chúa và là hộ
chiếu giúp tín hữu được bước vào kinh thành hạnh phúc. Nó là một tình yêu trọn
vẹn trong mọi chiều kích thần học cũng như xã hội ở đời này cũng như trong cuộc
đời mai sau. Amen.
7. Giới răn yêu thương
Thánh Gioan đã mở ra một tương lai tươi
đẹp cho toàn thể nhân loại. Trong bài đọc thứ hai được trích từ chương áp cuối
của sách Khải Huyền, tức chương 21,2-5, sẽ có một trời mới, đất mới, một thành
thánh Giêrusalem mới, sẽ không còn sự chết, cũng chẳng còn tang tóc, kêu than và
đau khổ nữa, vì họ sẽ là dân của Người, còn chính Người sẽ là Thiên Chúa ở cùng
họ. Người sẽ lau sạch nước mắt của họ, nhưng trong thời lữ hành tại thế, các
tín hữu cũng như toàn thể Hội Thánh phải chịu nhiều gian lao thử thách. Bài đọc
một thuật lại cuộc viếng thăm của hai tông đồ Phaolô và Barnaba tại các giáo
đoàn Listra, Ticonio và Antiokia. Hai vị tông đồ khuyên nhủ các tín hữu giữ
vững đức tin mặc dù những gian lao thử thách: "Chúng ta phải chịu nhiều
gian khổ mới được vào Nước Thiên Chúa".
Tâm điểm của Lời Chúa Chúa Nhật thứ 5
Phục Sinh năm C, chính là giới luật yêu thương mà Chúa Giêsu ban bố và trăn
trối cho các môn đệ trước khi Người ra đi chịu chết: "Thầy ban cho các con
một điều răn mới là các con hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương các con".
Giới luật yêu thương của Cựu Ước: "Ngươi không được để lòng ghét anh em.
Ngươi không được trả thù, không được oán hận. Ngươi phải yêu thương đồng loại
như chính mình" (Lêvi 19,17-18). Giới luật đó đã được Chúa Giêsu hoàn tất
và ban bố như luật tối thượng của giao ước mới, của luật mới: "Ngươi phải
yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn
ngươi. Đó là điều răn quan trọng nhất và là điều răn thứ nhất, còn điều răn thứ
hai cũng giống điều răn ấy là ngươi hãy yêu người thân cận như chính mình. Tất
cả luật Môisen và các sách Ngôn Sứ đều tuỳ thuộc vào hai điều răn ấy" (Mt
22,37-40).
Luật yêu thương này là cốt tủy của đạo
Chúa và cũng là nền tảng của mối liên hệ giữa con người với Thiên Chúa cũng như
giữa con người với nhau. Mến Chúa yêu người đi song đôi với nhau. Ai yêu mến
Thiên Chúa thì cũng yêu tha nhân và tình yêu tha nhân là thước đo tình yêu
Thiên Chúa. Tình yêu Thiên Chúa là mẫu mực để tình yêu con người trở nên hoàn
thiện. Chính Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta trước để mỗi người noi theo:
Tình yêu cốt tủy ở điều này: không phải chúng ta đã yêu mến Thiên Chúa nhưng
chính Ngài đã yêu thương chúng ta và sai Con của Người đến làm của lễ đền tội
cho chúng ta. Nếu Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta như thế, thì chúng ta cũng
phải yêu thương nhau" (1Ga 4,10-11).
Yêu thương bằng cả con tim và bằng hy
sinh cả mạng sống chứ không phải chỉ yêu thương bằng môi miệng. Tình yêu bao
giờ cũng minh chứng bằng việc làm, bằng hành động. Luật yêu thương còn là điểm
nòng cốt để chứng tỏ chúng ta là môn đệ của Chúa Giêsu. Đây cũng là dấu chỉ để
người khác nhận ra chúng ta là người Kitô. Và đây cũng là chứng tá của các môn
đệ Kitô cho thế giới đầy bất hoà hôm nay. "Mọi người sẽ nhận biết các con
là môn đệ của Thầy ở điểm này, là các con có lòng yêu thương nhau".
Lời Chúa Chúa Nhật thứ 5 Phục Sinh mời
gọi mỗi tín hữu Chúa Kitô, những người môn đệ của Chúa hôm nay hãy xây dựng
trời mới, đất mới, bằng chính lòng tin sắt đá và tình yêu tinh ròng. Hãy kiểm
điểm lại cách ăn nết ở của mình, xem đã nhập tâm giới luật yêu thương của Chúa
đến đâu. Bao lâu còn bất hoà chưa sẵn lòng tha thứ, còn để bụng thù oán, bấy
lâu mình chưa phải là môn đệ của Chúa Kitô.
Lạy Chúa, xin giúp mỗi người chúng con
thực thi giới răn yêu thương. Xin đổ tràn tình yêu của Chúa xuống trên chúng
con để chúng con có thể yêu mến Chúa và yêu thương anh em thật lòng trong mọi
hoàn cảnh.
8. Ai là gương mẫu của chúng ta? -
Achille Degeest
(Trích trong 'Lương Thực Ngày Chúa
Nhật')
Giuđa đi khỏi, bầu khí phòng tiệc trở
lại đầm ấm. Chúa đối thoại thân thiết với các môn đệ. Người nói ra những điều
Người đang suy nghĩ. Sắp tới giờ Người được tôn vinh. Lời nói Chúa phát xuất từ
thâm tâm và muốn động tới thâm tâm các môn đệ. Đối với Chúa, tôn vinh nghĩa là,
sau khi hoàn tất sứ mạng, Người sẽ tỏ rõ phẩm vị của Người là Con Thiên Chúa,
là Đấng Cứu Chuộc nhân loại. Chịu khổ nạn và sống lại, hành vi tuyệt đỉnh ấy
của sứ mạng đang tiến đến gần, do đó có câu: Thiên Chúa sắp tôn vinh Con Người.
Mầu nhiệm sự sống qua cõi chết, vinh quang qua ô nhục và sống lại, sắp hoàn
tất. Mầu nhiệm đã kết thúc ở sự biểu dương đời sống Thiên Chúa trong Con Người,
không những vì được Thiên Chúa thêm sức sống, mà chính vì Người là Con Thiên
Chúa. Từ ngữ các con bé nhỏ Chúa dùng để nói với các môn đệ biểu lộ niềm thương
mến của một người Cha. Chúa nghĩ đến nỗi buồn sầu sắp tới của các môn đệ, nỗi
hoang mang của họ trước cuộc Thương Khó. Chúa dạy họ hãy sát cánh đương đầu với
thử thách, và lệnh truyền của Người là thương yêu nhau bằng một tình yêu phát
xuất từ Thiên Chúa. Chúng ta nêu hai câu hỏi:
1) Lệnh truyền của Chúa mới lạ ở điểm
nào?
Trong Cựu Ước đã có huấn lệnh thương
yêu tha nhân như chính mình (Lêvi 19,18). Lề Luật tuy không minh thị đặt người
ngoại chủng ra ngoài, nhưng trực tiếp nhắm vào những thành phần khác trong dân
Chúa, coi họ là tha nhân. Mặt khác, sự giải thích của người đồng thời với Đức
Giêsu về huấn lệnh trên, nói đúng ra, nặng phần tiêu cực, người ta phải tránh
gây thiệt hại cho tha nhân để khỏi bị tha nhân ăn miếng trả miếng. Đức Giêsu
nhắc lại huấn lệnh, trả lại cho huấn lệnh giá trị tích cực. Người đi a hơn Lề
Luật, dạy người ta phải thương yêu cả những kẻ thù nghịch. Và điểm hoàn toàn
mới lạ, chính là gương Đức Giêsu sắp nêu cao về tình yêu của Người bằng cách
chịu chết trên thập giá để cứu chuộc chính những kẻ giết Người. Gương mẫu ấy
phải soi sáng tình yêu của người Kitô hữu.
2) Lện truyền của Chúa thực hiện theo
cách nào?
Lời đáp nằm trong chỉ dẫn: như Ta đã
thương yêu các con. Tình yêu của Đức Kitô đối với nhân loại phát xuất từ đâu?
Như Cha đã yêu Ta, Ta cũng đã yêu các con (15,9). Tình yêu của Đức Kitô đối với
nhân loại bắt nguồn từ Chúa Cha. Tình yêu của chúng ta đối với tha nhân bắt
nguồn từ Chúa Kitô, và chung cục bắt nguồn từ Thiên Chúa. Người ta chỉ thật sự
thương yêu nếu tình yêu phát xuất từ nguồn mạch. Giả sử nguồn mạch bị giới hạn,
ví dụ nguồn mạch là trái tim con người cho dẫu trong sạch chăng nữa, tình yêu
tất bị giới hạn. Nếu nguồn mạch là Thiên Chúa, là trái tim Đức Kitô, thì tình
yêu trở nên bất tận. Hơn nữa, trong Đức Kitô không một tình yêu nào làm giảm
tình yêu khác. Nếu tình yêu của chúng ta phát xuất từ Thánh Tâm Chúa, tình yêu
ấy có thể biểu hiện như một thực tại thần hoá, nghĩa là dẫn đưa con người đến
đích của niềm khát vọng.
9. Trời mới đất mới – Lm. Jos. Phạm
Thanh Liêm
Thiên Chúa là Đấng luôn mới, Ngài luôn
có những chương trình và sáng kiến tuyệt vời để can thiệp và cứu độ con người
trong những tình huống khác nhau. Ngài vẫn tiếp tục làm mới tất cả và đặc biệt
con người. "Này đây Ta làm mới tất cả"
"Trăng bao nhiêu tuổi trăng già?
Núi bao nhiêu tuổi, vẫn là núi
non!"
Một đồ vật, cũ theo thời gian. Một cái
máy, không làm cái gì "mới" vì người ta biết cái gì sẽ xảy ra. Làm
một cách "máy móc", nghĩa là người ta có thể biết những hành động
tiếp sau.
Con vật không có tự do, thế nên người
ta có thể kiểm soát và chi phối chúng, bắt chúng làm theo ý người ta; chẳng hạn
những con vật được dùng để làm xiếc. Khi một người nô lệ tiền bạc, người khác
có thể dùng tiền bạc để chi phối hay điều khiển họ. Một người ham sắc, có thể bị
điều khiển bởi người nữ. Chuyện Bao Tự- Kỷ vương là một thí dụ. Những người như
vậy, tuy tự do mà chẳng tự do. Ai mà không thể cưỡng lại điều gì, e rằng người
đó không còn tự do nữa.
Con người luôn luôn mới vì con người
luôn tự do. Con người, có thể thay đổi. Đổi thành tuyệt hơn hoặc tệ hơn. Tốt
hơn và tuyệt hơn, không phải là chuyện "đã qua", nhưng luôn là chuyện
"hiện tại". Vấn đề không là "quá khứ tôi tốt", nhưng chính
yếu là "lúc này tôi có tốt không?" Vấn đề không là "hôm qua nó
xấu", nhưng chính yếu là "bây giờ người đó thế nào?" Con người,
luôn luôn có thể mới. Không ai biết được! Những lần trước, họ như vậy, nhưng
không có nghĩa họ như vậy lần này. 999 lần trước, họ như vậy, nhưng lần này, có
thể họ khác. Con người có thể mới, con người luôn luôn có thể mới.
Con người có tự do, không ai bắt họ
"đổi" được. Cha mẹ, anh em, những người thân, muốn điều tốt cho họ,
thế nhưng tất cả đều bất lực. "May ra Thiên Chúa có thể làm gì được
chăng!" Thiên Chúa có thể làm được, nhưng Ngài lại cho con người "tự
do", nên dường như Ngài cũng "bất lực"!
Chỉ có Thiên Chúa mới có thể biến đổi
con người mà con người vẫn tự do. Thiên Chúa có thể làm điều đó, vì Ngài yêu
con người vô cùng. Ngài có cách làm con người biến đổi. Dường như chỉ Thiên
Chúa mới có thể làm con người biến đổi, vì "dường như" chỉ Thiên Chúa
mới yêu thương "ai đó" vô cùng! Tình yêu có sức biến đổi con người mà
con người vẫn tự do.
Thiên Chúa vẫn đang làm mới tất cả, qua
Đức Yêsu chết và phục sinh.
Yêu nhau như Thầy yêu anh em
"Thầy để lại cho anh em một giới
răn mới, là anh em hãy yêu thương nhau. Như Thầy yêu thương anh em, anh em hãy
yêu thương nhau. Cứ dấu này mà người ta nhận biết anh em là môn đệ Thầy, là anh
em yêu thương nhau".
Luật Cựu Ước dạy: "yêu thương tha
nhân như chính mình" (Lv.19, 18). Chúa Yêsu dạy: "yêu thương tha nhân
như chính Chúa yêu thương chúng ta". Chúa đã yêu thương chúng ta đến độ
Ngài sẵn sàng chết để chúng ta được sống, và Ngài mời gọi mỗi người hãy yêu
thương người khác như Ngài yêu họ.
Yêu thương người khác như chính mình,
đã là một điều khó; phương chi bây giờ Ngài mời gọi yêu thương đến hiến mạng
sống cho tha nhân. Ai dám nói yêu thương là điều dễ? Yêu, phải hy sinh quên
mình, và làm tất cả những gì là tốt lành cho người mình yêu.
Dấu chỉ để nhận ra một người là môn đệ
Chúa, không là "được rửa tội", không là "có đi lễ Chúa
Nhật", cũng không là "mặc áo dòng", mà là "yêu thương
nhau"! Không yêu thương nhau mà nhận mình là người theo Chúa, là phản
chứng. Không yêu thương mà nói mình biết Thiên Chúa, là nói dối; vì "ai
yêu thương thì biết Thiên Chúa; ai không yêu thương thì không biết Thiên Chúa,
vì Thiên Chúa là tình yêu" (1Ga.4, 7-8). Cái biết ở đây, không là biết nói
"như con vẹt", nhưng là biết bằng hành động, bằng con tim, bằng cảm
nhận.
Thiên Chúa đang làm mới tất cả qua những
trung gian
Thánh Thần Thiên Chúa đã dùng các Kitô
hữu sai gởi Phao-lô và Barnaba đi rao giảng Tin Mừng. Thiên Chúa đã dùng
Phao-lô và Barnaba để rao giảng và củng cố đức tin của các tín hữu.
Thiên Chúa vẫn đang dùng những con
người hôm nay, những Ki-tô hữu, để làm con người đương thời tin vào Tin Mừng,
tin vào Thiên Chúa, tin vào con người. Thiên Chúa đang làm mới tương quan giữa
con người và Thiên Chúa qua các chứng nhân rao giảng Tin Mừng, qua thừa tác
viên bí tích hoà giải. Thiên Chúa đang làm mới tương quan giữa người với người
qua việc làm con người tin vào nhau, khi Thiên Chúa làm cho con người biến đổi,
khi Thiên Chúa làm cho con người tin vào Thiên Chúa để có thể tin vào nhau.
Thiên Chúa vẫn đang làm mới con người,
trái đất này, vũ trụ này qua những trung gian và phương tiện khác nhau. Khi tin
vào Thiên Chúa, tin vào Đức Kitô, chúng ta trở thành con người mới, tạo vật
mới.
Tạ ơn Chúa, và cám ơn tất cả mọi người-
những trung gian của Chúa cho tôi.
Câu hỏi gợi ý chia sẻ:
1. Bạn có thấy ai chán nản và tuyệt
vọng không? Đâu là nguyên do làm con người tuyệt vọng?
2. Con người luôn có thể không trung
tín, vậy tại sao con người có thể tin vào nhau? (chẳng hạn vợ chồng, bạn bè)
3. Bạn có kinh nghiệm được Thiên Chúa
dùng như trung gian để làm mới ai đó không? Nếu được xin bạn chia sẻ.
10. Ai yêu thương đều là Kitô hữu
(Trích trong 'Niềm Vui Chia Sẻ')
Một buổi tối nọ, Mẹ Têrêsa thành
Calcutta tiến lại gần một người, người ta vừa mang vào căn nhà dành cho những
người hấp hối. Đó là một bà lão. Mình phủ đầy những mảnh giẻ rách, nước da đen
đầy những vết thương hôi thối. Mẹ Têrêsa đã chùi rửa các vết thương và chăm sóc
để ngừa bị nhiễm trùng. Nhưng người đàn bà đáng thương nầy đang hấp hối... có
lẽ khó mà qua khỏi, do đó tốt hơn là nên tìm cách an ủi lần cuối cùng bằng một
chén xúp nóng và tràn đầy tình thương yêu.
Người đàn bàn đáng thương ấy sững sờ
nhìn và hỏi Mẹ Têrêsa bằng một giọng thều thào: "Tại sao bà lại làm như
thế?"
Mẹ Têrêsa trả lời:
- "Bởi vì tôi rất yêu mến
bà...".
Một tia sáng hạnh phúc, dù vẫn còn pha
chút nghi ngờ, phát xuất tận đáy lòng đã ngời lên khuôn mặt gầy gò của người
đàn bà, nơi dấu ấn của tử thần đã bắt đầu xuất hiện.
- Ôi, bà hãy nhắc lại một lần nữa đi!
- Tôi rất yêu mến bà, Mẹ Têrêsa lập lại
bằng một giọng điệu rất dịu dàng.
- Hãy nhắc lại, hãy nhắc lại đi bà!
Người đàn bà đang bước vào cõi chết
xiết chặt tay Mẹ Têrêsa và kéo về phía bà ta, như muốn lắng nghe rõ hơn, nghe
với niềm hạnh phúc tràn trề những lời lẽ tuyệt vời nhất trên cõi đời nầy...
Bằng chính tình yêu của mình, Mẹ Têrêsa
đã làm chứng cho tình yêu của Thiên Chúa đối với loài người chúng ta –
"Yêu thương anh em như Chúa đã yêu thương chúng ta" – Và đó cũng là
điều răn mới của Chúa Giêsu. Chúa Giêsu, trong nỗi bồi hồi xúc động của giây
phút chia ly, đã dốc hết lòng mình với các môn đệ: "Thầy ban cho anh em
một điều răn mới là anh em hãy yêu thương nhau". Lời di chúc của người sắp
ra đi thật là trang trọng và thâm sâu! Trước đó, Thầy đã khẳng định đây là mệnh
lệnh, là giới răn của Thầy!
Vì là giới răn, là mệnh lệnh của Thầy,
nên tình yêu thương huynh đệ của người môn đệ phải mang chiều kích của Thầy:
"Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em". Vì là
giới răn của Thầy, nên từ nay yêu thương sẽ là dấu ấn, là bằng chứng, là danh
hiệu của người môn đệ: mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ Thầy khi anh em
yêu thương nhau.
Nhưng, thưa anh chị em, yêu thương
nhau, đâu phải chỉ có kitô giáo mới giảng dạy. Văn hoá Á Đông đã từng nêu châm
ngôi: "Tứ hải giai huynh đệ": bốn biển là anh em. Đạo lý cha ông ta
cũng đã răn dạy: thương người như thể thương thân, để nói lên tấm lòng thương
yêu rộng mở của người đối với người trong một xã hội.
Vậy thì giới răn yêu thương của Kitô
giáo có đem đến cái gì mới mẻ hơn chăng?
Chỉ dựa vào lời di chúc của Chúa Giêsu
trước giờ tử nạn, chúng ta đã tìm ra được nét độc đáo và đặc thù của tình yêu
Kitô giáo. Đó là yêu thương anh em như Chúa Giêsu đã yêu thương và yêu thương
anh em là dấu chứng thuộc về Chúa Giêsu.
Nét mới mẻ của tình yêu Kitô giáo là ở
chỗ: mẫu mực, thước đo tình yêu đối với tha nhân không còn là "tình anh em
máu mủ", cũng không còn là "bản thân mình" nữa. Mẫu mực, thước
đo của tình yêu Kitô giáo là chính tình yêu của Chúa Giêsu Kitô. Cả cuộc đời
của Chúa Giêsu đã mạc khải cho chúng ta Thiên Chúa là tình yêu trao ban, là
tình yêu dâng hiến. Chúa Giêsu khi nói về tình yêu của Thiên Chúa và cũng là
tình yêu của chính mình, Ngài đã khéo so sánh: "Không ai có tình yêu lớn
hơn người hy sinh mạng sống cho bạn hữu" (Ga 15,13).
Đó là bản đúc kết, là bản tóm tắt nội
dung cuộc sống và cái chết của Đấng bị đóng đinh thập giá để nói lên tình yêu
của Chúa Cha dành cho loài người. Một Thiên Chúa đầy lòng nhân ái, đầy tình thứ
tha đối với hết mọi người không trừ ai. Tình yêu thương vô bờ bến đó phải là
mẫu mực để chúng ta noi theo.
Chúa Giêsu không đòi các môn đệ của
Ngài phải thông thái như các thầy kinh sư và ký lục. Ngài cũng không bắt họ
phải sống nhiệm nhặt, gò bó như nhóm người Biệt phái Pharisêu trong việc tuân
giữ các giới luật. Điều Ngài đòi nơi các môn đệ, chỉ một điều duy nhất mà thôi,
là phải yêu thương anh em, yêu thương người khác như chính Ngài đã yêu thương
mọi người đến tột cùng, đến hết khả năng yêu thương của Thiên Chúa.
Chính tình yêu thương vô vị lợi, phổ
quát, bao dung nầy sẽ là dấu chứng của những người tin theo và tuân giữ Lời
Chúa. Người môn đệ Chúa Giêsu là người biết yêu thương tha nhân và ngược lại.
Ngay từ cộng đoàn các Kitô hữu tiên khởi, dấu chứng tình yêu đã trở thành chứng
tá của Chúa Kitô Phục Sinh. Trong suốt lịch sử Giáo Hội, các người bên ngoài
Giáo Hội cũng vẫn nhận ra Chúa là tình yêu xuyên qua những chứng từ sống động
của một tấm lòng vị tha, bác ái của người tín hữu.
Thưa anh chị em,
Trong cuộc sống hằng ngày, không phải
chúng ta không biết đến đòi hỏi căn bản nhất của Tin Mừng là yêu thương tha
nhân như Chúa đã yêu thương họ. Chúng ta cũng vẫn được giảng dạy: Tình yêu là
dấu chứng thuộc về Chúa. Thế nhưng, từ chỗ biết đến chỗ sống, luôn luôn vẫn có
một khoảng cách: chúng ta vẫn thích lấy lòng mình làm thước đo tình yêu dành
cho tha nhân. Chúng ta vẫn muốn giới hạn tình yêu tha nhân trong một mức độ nào
đó để khỏi phải quá thiệt thòi cho mình. Chúng ta vẫn muốn dựa vào tấm áo hay
một danh xưng để xác định chúng ta thuộc về Chúa, chứ chúng ta chưa dám
"liều mạng" để chỉ khẳng định chân tính Kitô hữu của mình bằng ý
nghĩa và hành động yêu thương chân thật. Vì thế mà ngay đối với người bên cạnh,
có thể là linh mục chánh hay phó xứ, có thể là một anh chị em trong cộng đoàn,
có thể là cha, mẹ, vợ, chồng, con cái, chúng ta vẫn chưa thoát ra khỏi cái lý
luận trần tục: người ta đối xử với tôi thế nào, tôi đối xử lại như thế ấy! Quan
hệ của chúng ta với tha nhân còn mang nặng tính vụ lợi, đổi chác, mua bán. Và
cách sống thấp hèn như vậy chẳng nói được với ai điều gì về niềm tin của chúng
ta vào Thiên Chúa Tình Yêu cả! Trái lại, cách sống ấy là một phản chứng về
Thiên Chúa, không làm cho ai tin được Thiên Chúa của chúng ta. Bởi vì
"người ta cứ dấu nầy mà nhận ra anh em là môn đệ của Thầy, là anh em có
lòng yêu thương nhau". "Như Thầy đã yêu thương anh em, anh em cũng
hãy yêu thương nhau". Vậy, ai không yêu thương nhau, người ấy không phải
là Kitô hữu, hay đúng hơn, đó là kẻ chối đạo. Thiên Chúa là tình yêu. Đạo Thiên
Chúa là đạo yêu thương nhau. Không yêu thương nhau là không biết Thiên Chúa, là
chối đạo.
Hôm nay chúng ta hãy tiếp tục làm chứng
bằng cuộc sống Kitô hữu của chúng ta rằng: Đạo Thiên Chúa là đạo yêu thương
nhau. Hãy để cho lòng mình lắng đọng để ân sủng Chúa giúp chúng ta thấy hết tầm
mức của giới răn mới và những khoảng cách xa vời trong cuộc sống chúng ta, để chúng
ta quyết tâm sống giới răn yêu thương của Chúa như chính Chúa đã sống và truyền
dạy chúng ta.
11. Giới răn yêu thương – Flor
McCarthy.
Suy Niệm 1. ĐIỀU MÀ YÊU THƯƠNG LÀM ĐƯỢC
(Trích trong 'Phụng Vụ Chúa Nhật và Lễ
Trọng')
Viết về kinh nghiệm của mình ở
Auschwitz, Elie Wiesel nói rằng người Đức đã nỗ lực làm cho các tù nhân quên
hết người thân và bạn bè mà chỉ nghĩ đến mình và chỉ nhắm đến các nhu cầu của
mình hoặc họ phải chết. Điều đó khiến họ nói đến các nhu cầu ấy cả ngày lẫn
đêm. Nhưng điều ngược lại đã xảy ra. Những người nào chỉ sống cho mình, ít có
cơ may sống sót, trong khi người nào sống cho người thân, bạn hữu, anh em, một
lý tưởng đã có cơ may tốt hơn để được sống còn. Người ta sống nhờ những gì mà
người ta cho đi.
Tính ích kỷ làm cho chúng ta khép kín
tâm hồn, nó hạn chế chúng ta. Nó dựng lên các rào cản, cả những bức tường giữa
chúng ta và những người khác. Điều giải phóng chúng ta khỏi sự giam hãm ấy là
mỗi tình cảm sâu sắc, quan trọng đối với những người khác. Trở nên bạn hữu, anh
em và chị em, người yêu là điều sẽ mở cửa nhà tù. Tình yêu thương giải phóng
chúng ta khỏi tù ngục của tính ích kỷ.
Brian Keenan trải qua bốn năm bị giữ
làm con tin ở Li-băng. Sau đó, ông đã viết:
"Chỉ khi chúng ta vượt qua chính
mình để cứu mạng, hiểu biết và sau cùng khắc phục nỗi đau của người khác mà
chúng ta trở thành chúng ta trọn vẹn. Chúng ta trở nên cởi mở và phong phú khi
nhận ra nỗi đau của người khác và tiến đến cảm nhận và cưu mang".
Tình yêu luôn luôn đòi hỏi điều tốt
nhất của chúng ta và thể hiện điều tốt nhất trong chúng ta. Được yêu thương cho
người ta một lòng can đảm và năng lực lạ lùng. Khi yêu cũng thế, người ta nói:
tình yêu và năng lực sẽ được ban cho bạn, ở đâu có tình yêu lớn, ở đó luôn có
phép lạ. "Tình yêu là ngọn lửa sưởi ấm linh hồn chúng ta, đem lại năng lực
cho tinh thần và cung cấp đam mê cho đời sống của chúng ta. Nó là sự liên kết
của chúng ta với Thiên Chúa và người khác" (Elizabeth Kubler-Ross).
Khi bước vào nhà tù, Oscar Wilde nói:
"Bằng mọi giá, tôi phải giữ gìn tình yêu thương trong lòng tôi. Nếu tôi
vào tù mà không có tình yêu thương thì linh hồn của tôi sẽ ra sao?".
Nếu không có tình yêu thương, người ta
sẽ là gì? Những người không muốn yêu thương đều có đời sống nghèo nàn. Nhưng
những người sống yêu thương, có một đời sống phong phú và hiệu quả. Mục đích
của đời sống là gì nếu không phải là yêu thương? "Chúng ta đã được đặt vào
trần gian ngắn ngủi để học toả sáng tình yêu thương" (William Blake). Giải
thoát khỏi tính ích kỷ và có khả năng yêu thương người khác – đó là ý nghĩa của
đời sống.
Một bác sĩ, được chia sẻ những giây
phút thâm sâu nhất của nhiều cuộc đời nói rằng, con người đối diện với cái chết
không còn nghĩ gì về mức độ họ đã thu được, hoặc họ nắm giữ những địa vị nào,
hoặc đã tích trữ được bao nhiêu của cải. Vào lúc cuối cùng, điều thật sự quan
trọng là bạn đã yêu thương ai và ai đã yêu thương bạn.
Những người chọn lựa yêu thương mở rộng
tâm hồn mình cho những hạnh phúc lớn hơn những người không bao giờ biết đến yêu
thương. Yêu thương là hạnh phúc. Nó làm chúng ta sung mãn. Từ chối yêu là bắt
đầu chết. Yêu thương là bắt đầu sống. Trong lúc đức tin làm cho mọi sự thành có
thể, tình yêu làm cho mọi sự được dễ dàng. Yêu thương chữa lành mọi người –cả
kẻ cho lẫn người nhận.
Suy Niệm 2. SỰ PHONG PHÚ CỦA YÊU THƯƠNG
Ngày nay, hơn bao giờ hết, chúng ta
biết bản tính phức tạp của con người, và cả những động lực liên kết đàng sau
mỗi việc chúng ta làm. Ít nhất có năm loại yêu thương.
Loại thứ nhất là yêu thương vụ lợi.
Chúng ta yêu thương người khác bởi vì họ có ích cho chúng ta. Nhưng như thế
giống với tình ích kỷ hơn là tình yêu. Tôi muốn có một vật nào đó của bạn,
nhưng tôi không muốn có bạn.
Loại thứ hai là yêu thương lãng mạn. Đó
là loại tình cảm hướng chúng ta về người khác bởi vì niềm vui thích mà người
khác đem lại cho chúng ta. Chúng ta say mê người khác. Nhưng đó không phải là
tình yêu. Chúng ta tưởng rằng mình yêu người khác, nhưng thật ra, chúng ta yêu
chính mình. Thông thường tình yêu này không kéo dài, đó là lý do làm cho một số
các cuộc hôn nhân thất bại.
Loại thứ ba yêu thương có tính chất dân
chủ, đặt trên nền tảng bình đẳng theo luật pháp. Chúng ta tôn trọng những người
khác vì họ là những công dân. Chúng ta thừa nhận tự do của họ để ngược lại, tự
do của chúng ta cũng được thừa nhận. Lý do chúng ta góp phần vào điều tốt cho
người khác là niềm hy vọng được đáp lại bằng điều tốt.
Loại thứ tư là yêu thương nhân bản. Đó
là tình yêu dành cho nhân loại nói chung. Nhược điểm của nó là một tình yêu
trừu tượng không có gì cụ thể: "Tôi yêu nhân loại, nhưng tôi không thể dính
dáng gì với họ".
Loại thứ năm là tình yêu Kitô giáo, tóm
tắt trong giới răn: "Anh em hãy yêu thương nhau, như Thầy đã yêu thương
anh em". Ở đây chúng ta đang nói về tình yêu thương vô vị lợi, yêu thương
cả khi chúng ta không được gì trong tình yêu ấy. Tình yêu ấy vẫn luôn tồn tại
cho dù bị thù ghét và bách hại. Nó không phải là một nhiệt tình đột biến, nhưng
là một quan hệ bền vững. Nó biểu lộ trong việc phục vụ, yêu mến và hy sinh bản
thân. Loại yêu thương này chỉ có thể hoàn thành với sự giúp đỡ của Chúa Thánh
Thần.
Người ta nói rằng nếu bạn làm một công
nghiệp tốt, nhưng có một hậu ý không nói ra thì tốt hơn không làm. Nhưng việc
bác ái là ngoại lệ duy nhất. Cho dù người ta làm việc bác ái với một lý do
không rõ ràng thì nó vẫn là một hành động tốt và đem lại lợi ích cho người
khác, lý do của bạn không có gì quan trọng. Ngoài ra, việc tính ích kỷ và lòng
quảng đại cùng có mặt trong chúng ta làm cho điều tốt mà chúng ta thực hiện
càng được đáng khen. Nó đến từ một cuộc tranh đấu.
Người ta thường xem vấn đề yêu thương
là được yêu thương hơn là trở thành một con người yêu thương. Vì thế, mọi nỗ
lực của người ta là làm cho mình dễ thương, khả ái bằng việc đạt đến sự thành
công, có vẻ đẹp mê hồn, có quyền lực hoặc giàu có... Và như thế sau cùng họ
không có tình yêu thương, bởi lẽ họ được yêu thương không phải vì chính họ mà
vị sự vật họ có, hoặc sự nghiệp họ đã hoàn thành. Nhưng nếu họ trở thành một
con người yêu thương, họ có thể được yêu vì chính họ. Và sau cùng, mọi người
chúng ta muốn được yêu vì chính mình. Những ai không được yêu thì tìm cách cho
người ta ngưỡng mộ mình.
Có ba tình trạng: (1) Không yêu thương
và không được yêu thương, điều này xem ra giống hoả ngục trần gian. (2) Yêu
thương nhưng không được yêu thương đáp lại –dù đây là điều đau khổ nhưng vẫn
tốt hơn tình trạng đầu tiên. (3) Yêu thương và được yêu thương –đây là tình
trạng được chúc lành mà Đức Giêsu đã vui hưởng: "Như Cha Thầy đã yêu mến
Thầy, cũng thế Thầy đã yêu mến anh em!".
Yêu thương biểu lộ điều tốt nhật trong
con người đang yêu. Người ta sống trong sự tốt lành nhất và rực rỡ nhất khi
yêu. Họ giống như một ngọn đèn toả sáng. Tình yêu là một chọn lựa chớ không
phải là một cảm nhận. Nhưng từ chối yêu thương là bắt đầu chết. Điều tệ hại
nhất là sự dửng dưng lạnh giá.
NHỮNG CÂU CHUYỆN KHÁC:
1. Một ông nọ người Hy Lạp, năm mươi
tuổi đã chết trong một nhà tế bần ở New York. Ông đã có một đời sống tốt lành,
theo lời ông nói. Ông đã muốn có lại một đời sống tốt đẹp, muốn vui vẻ bỏ bớt
tiền bạc và sức khoẻ để thực hiện điều ấy ở Mỹ, chỉ cần ông có thể có lại vợ
con, gia đình và có lại tình yêu thương ngày nào. Tình yêu đã là một điều quan
trọng trong đời sống. Chính tình yêu đã giữ cho mọi sự vật, ở bên nhau và đem
lại ý nghĩa cho đời sống.
Hôm trước ngày ông mất, ông đã nhắn lại
cho những thành viên của gia đình mà theo lời ông hay gây gổ và xung khắc nhau.
Ông nói với họ một cách nghiêm trang rằng họ phải học yêu thương nhau, phải cố
gắng nhiều hơn để sống yêu thương. Yêu thương là tất cả, tất cả. Họ phải tin
vào điều đó, vì đó là lời nói của người sắp chết.
Đức Giêsu đã nói những lời tương tự cho
các bạn hữu của Người trong đêm trước khi Người chết. Người đã cho họ một sứ
điệp đơn giản, rõ ràng: "Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương
anh em".
2. Người ta kể câu chuyện về một cậu bé
mười hai tuổi tên Stephen. Cậu bị què vì bệnh viêm tuỷ xám. Cậu có một em trai
Mark, mười tuổi. Như những đứa con trai khác, chúng thường đánh nhau, nhưng
trong thâm tâm, chúng vẫn đối xử tốt với nhau. Thỉnh thoảng Stephen ganh tỵ với
em mình có đôi chân mạnh khoẻ.
Một đêm kia, nó nằm mơ thấy mình ở
trong rừng sâu và huyền bí. Ở đó, nó đến một hang động tối đen. Giữa hang động
một ngọn lửa cháy sáng. Kế đó, từ bóng tối một người mặc áo choàng dài bước ra.
Ông ta nói với Stephen, ông là thần của khu rừng và để thưởng cho người nào tìm
ra hang động, người ấy sẽ có một lời ước được thực hiện –chỉ một lời ước thôi
cho dù là ước muốn điều gì.
Stephen không cần nhiều thời gian để
suy nghĩ. "Tôi muốn có một đôi chân khoẻ mạnh" nó nói. Lúc đó, ông
thần bỏ áo choàng ra và trước khi Stephen hiểu được ý nghĩa, nó thấy mình nằm
lại trên giường. Em nó nằm ngủ ở giường bên cạnh với những tiếng thở đều đều.
Ông thần giở cái chăn ra khỏi đôi chân của Mark.
"Ông định làm gì?" Stephen
hỏi.
"Tôi sẽ bắt đầu cuộc phẫu
thuật" Ông thần nói.
"Cuộc phẫu thuật gì?".
"Chuyển đổi. Khi cuộc phẫu thuật
hoàn tất, cậu sẽ có đôi chân của Mark còn nó sẽ có đôi chân của cậu. Nhưng đừng
lo. Không ai biết được đâu, người ta sẽ nghĩ rằng mọi việc vẫn như cũ".
"Tôi không bao giờ nghĩ mọi việc
vẫn như thế" Stephen nói.
"Cậu chắc không mong tôi lôi đôi
chân khoẻ từ trong không khí ra đó chứ?".
Nhưng Stephen ở trong tình trạng xúc
động mạnh. Một hình ảnh loé ra trong tâm trí cậu. Cậu thấy chính mình tự do
chạy nhảy còn phía sau cậu, em Mark của cậu kéo lê đôi chân của nó. Cậu không
thể làm điều đó cho đứa em trai của mình. "Tôi không muốn điều đó"
cậu hét to.
Khi nghe tiếng hét, ông Thần già tức
giận bỏ đi. Stephen vui mừng khi nhìn lại mình. Sáng hôm sau, cậu thức dậy và
nhìn sang em cậu. Nhớ lại giấc mộng, cậu mỉm cười. Từ ngày đó trở đi cậu không
bao giờ cảm thấy ganh tỵ với em cậu và yêu thương nó hơn bao giờ hết.
Stephen muốn sống hạnh phúc nhưng không
phải bằng cái giá là gây ra đau khổ cho em trai cậu. Hạnh phúc thật chỉ tìm
thấy trong tình yêu vô vị lợi. Yêu thương là đặt người khác đừng trước mình.
12. Giới luật yêu thương
Trước khi ra đi chịu chết, Chúa Giêsu
đã gửi gấm những tâm sự cuối cùng cho các môn đệ. Ngài đã trăn trối cho các
ông, cũng như cho chúng ta một sứ điệp quan trọng mà mỗi người phải đem ra thực
hành trong cuộc sống. Ngài nói:
- Các con thân mến, Thầy chỉ còn ở với
các con một thời gian ngắn nữa mà thôi, nên Thầy ban cho các con một điều răn
mới, đó là các con hãy yêu thương nhau, như Thầy đã yêu thương các con.
Như chúng ta đã biết: giới răn thứ nhất
đó là lòng kính mến đối với Thiên Chúa. Tuy nhiên, giới răn thứ hai cũng quan
trọng như giới răn thứ nhất, đó là tình yêu thương đối với anh em.
Thế nhưng, nếu kiểm điểm lại cuộc sống,
chúng ta thấy mình đã thực hiện hai giới răn ấy như thế nào? Bởi vì tất cả đều
xuất phát từ lòng mến Chúa và tình yêu người. Tất cả mọi lời khuyên nhủ và ngăn
cấm cũng chỉ là kết quả đương nhiên của hai giới răn ấy mà thôi.
Đúng thế, nếu chúng ta thực sự yêu
thương anh em, hẳn chúng ta sẽ không còn thù oán và ghen tương, hẳn chúng ta sẽ
sẽ không còn nói hành và nói xấu, hẳn chúng ta sẽ không còn gian tham và bất
công. Trái lại, trong mọi hoàn cảnh, chúng ta đều cố gắng chia sẻ và giúp đỡ
họ. Trong chiều hướng đó, chúng ta mới hiểu được lời nói sâu xa của thánh
Augustinô:
- Ama et fac quod vis, nghĩa là hãy yêu
và hãy làm điều mình muốn.
Sở dĩ như vậy, vì tất cả những hành
động xuất phát từ tình yêu thương đều có giá trị riêng của chúng.
Không phải chỉ trong ngày sau hết chúng
ta mới bị xét xử về tình yêu thương, mà hơn thế nữa, ngay từ bây giờ tình yêu
thương đã trở thành dấu chỉ của người môn đệ Chúa. Không có tình yêu, thì mọi
hành động chỉ là tiếng não bạt ầm vang, nhọc nhằn mà chẳng nên công cán gì.
Chính vì thế, Chúa Giêsu đã phải nhấn mạnh:
- Người ta cứ dấu này mà nhận biết các
con là môn đệ Thầy, là các con yêu thương nhau.
Như vậy, tình yêu thương vừa là một
điểm đặc sắc nhất của người Kitô hữu, vừa là một bảo chứng chắc chắn nhất cho
niềm hạnh phúc đời đời.
Thực vậy, hẳn chúng ta còn nhớ lời Chúa
phán trong ngày phán xét. Với những người lành, Ngài bảo:
- Hỡi những kẻ đã được Cha Ta chúc
phúc, hãy đến lãnh lấy phần thưởng đời đời đã được sắm sẵn cho các ngươi từ
muôn ngàn thuở trước, vì khi Ta đói, các ngươi đã cho ăn. Khi Ta khát, các
ngươi đã cho uống, Khi ta mình trần, các ngươi đã cho mặc. Khi Ta đau yếu và bị
cầm tù, các ngươi đã viếng thăm.
Vậy lúc này đây, chúng ta đang thuộc về
nhóm người nào: nhóm người lành hay nhóm kẻ dữ? Nhóm chiên hay nhóm dê? Nhóm ở
bên phải hay nhóm ở bên trái? Nhóm được chúc lành hay nhóm bị chúc dữ? Nhóm
được ân thưởng hay nhóm bị trừng phạt?
Từ đó, hẳn chúng ta đã nhận ra điều gì
cần phải làm ngay? Đó là tình yêu thương. Điều ấy tuy dễ dàng, nhưng lại vô
cùng quan trọng,bởi vì nó sẽ ấn định số phận đời đời của mỗi người chúng ta.
Tuy nhiên, yêu thương bằng miệng lưỡi, bằng lời nói mà thôi chưa đủ, điều quan
trọng và cần thiết, đó là phải biểu lộ tình yêu thương ấy bằng những việc làm
cụ thể.
Bác tài xế của Đức Thánh Cha Phaolô VI
kể lại rằng:
Có một cụ già chẳng may bị mất một con
lừa. Cụ ta bèn viết thư xin Đức Thánh Cha giúp đỡ, lúc bấy giờ ngài mới chỉ là
một vị Tổng Giám Mục. Sau khi biết được giá mua của một con lừa, ngài liền gửi
số tiền ấy cho cụ già.
Là một vị Hồng Y, bận rộn nhiều công
chuyện lớn lao, thế mà ngài vẫn không quên những nhu cầu nhỏ bé cần phải giúp
đỡ cho những kẻ bất hạnh. Chính vì những hành động nhỏ bé này mà người ta xác
định được tình yêu thương chân thành của người Kitô hữu. Một linh mục ở Milan
cũng đã nhận xét: Tôi thường thấy đức Hồng Y quỳ gối chăm sóc cho những người
nghèo túng và bệnh tật.
Với chúng ta cũng vậy, Hãy biểu lộ tình
yêu thương của chúng ta đối với những người chung quanh bằng những việc làm cụ
thể, bởi vì chính những việc làm cụ thể này sẽ là như một tấm vé để chúng ta được
đón nhận vào Nước Trời.
13. Điều răn mới
Bài Phúc âm của Chúa nhật V Phục sinh
hôm nay ghi lại những lời từ biệt của Chúa Giêsu nói với các môn đệ trong bữa
tiệc ly, trước khi Chúa chịu tử nạn và sau khi Giuđa đã bỏ bàn tiệc đi ra thực
hiện ý đồ phản bội Chúa.
"Căn cứ vào điều này mà người ta
nhận biết các con là môn đệ của Thầy là các con hãy thương yêu nhau". Yêu
thương là một lệnh truyền phải thi hành chứ không phải là một lời khuyên hay
một sự kêu mời muốn làm hay không cũng được: "Đây là lệnh truyền của Thầy
là các con hãy yêu thương nhau". Nếu chúng ta yêu thương anh chị em thì
chúng ta đã qua sự chết mà vào sự sống. Trái lại, kẻ không yêu thương anh chị
em mình thì ở trong sự chết. Vì phàm ai ghét anh chị em thì là kẻ sát nhân mà
đã là kẻ sát nhân thì không có sự sống đời đời.
Yêu thương nhau là một giới răn mới,
bởi vì Đức Kitô đã biến đổi luật yêu thương cũ của Cựu ước: "Ngươi phải
yêu thương anh chị em như chính mình ngươi" bằng cách gắn liền nó với tình
yêu của Thiên Chúa đối với chúng ta. Do đó, Ngài đã mặc cho nó một bản tính
siêu việt mới là chính tình yêu của Ngài: "Thầy ban cho các con một điều
răn mới là các con hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương các con".
Như Thầy đã yêu thương các con là điều
răn mới mà Đức Kitô thêm vào luật cũ của Cựu ước. Nói con phải yêu thương anh
chị em như chính mình con, nơi thánh Gioan 12,34 Chúa Giêsu nói: "Thầy ban
cho các con một điều răn mới là các con hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu
thương các con".
Như vậy, tình yêu thương này không còn
phát xuất từ chính chúng ta nữa, nhưng là phát xuất từ Thiên Chúa. Lòng mến
phát xuất từ Thiên Chúa như thư I của thánh Gioan 4,7 diễn tả như sau:
"Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta như thế thì chúng ta cũng phải yêu
thương nhau như vậy".
Tình thương của chúng ta đối với anh
chị em là tham dự vào tình thương của chính Thiên Chúa đối với chúng ta. Cũng
chính vì vậy giới răn yêu thương mới này được đồng hoá bởi tình yêu mến mà
chúng ta có đối với Chúa. Yêu thương anh chị em và mến Thiên Chúa là một, và ai
không yêu thương anh chị em thì cũng không mến Chúa. Nếu ai nói tôi mến Chúa mà
lại ghét anh chị em mình thì là kẻ nói dối.
Chính vì thế mà yêu thương là dấu chỉ
chúng ta là những người thuộc về Thiên Chúa, là môn đệ của Chúa: "Cứ dấu
này mà người ta nhận biết các con là môn đệ Thầy là các con hãy yêu thương
nhau". Chỉ khi nào ta hiểu và sống thực sự điều này thì mới là điều làm
đẹp lòng Thiên Chúa. Nhưng đây là việc khó, chúng ta cần phải cố gắng hằng
ngày: "Chúng con hãy nên trọn lành như Cha chúng con ở trên trời là Đấng
trọn lành". Chúng con hãy làm việc tốt để anh chị em chúng con nhìn thấy
những việc tốt chúng con làm mà ngợi khen Cha các con ở trên trời.
14. Yêu thương
Tình yêu là gì? Nó có phải là thứ mà
tất cả chúng ta đều khao khát không? Điều chắc chắn rằng mỗi chúng ta ai cũng
muốn yêu và được yêu. Vì thế, tình yêu trở nên một đề tài muôn thuở, nhất là
vào thời bây giờ, nó là một mặt hàng đắt khách. Tình yêu xuất hiện trên sách
vở, báo chí, phim ảnh, mọi ngành nghệ thuật những bản tình ca, tạp chí chuyên
đề về tình yêu vẫn thu hút mọi người. Có vẻ như tình yêu hiện diện khắp nơi và
chi phối đời sống nhân loại. Thế nhưng sự thật lại khác hẳn. Con người hôm nay
đã dùng chính sức mạnh để triệt tiêu lẫn nhau thay vì phải dùng chính nó để
kiến tạo nên hoà bình và yêu thương.
Sức mạnh đích thực của con người không
nằm trong khả năng chinh phục hay đàn áp kẻ khác để chứng tỏ quyền lực của một
kẻ mạnh trên một kẻ yếu, mà chính là trong khả năng có thể chế ngự được chính
mình, vượt thắng sự ích kỷ để hiến mình cho tha nhân. Đó là điều mà Chúa Giêsu
đã thể hiện qua cuộc sống và nhất là qua cái chết của Ngài. Chúa Giêsu đã chứng
tỏ sức mạnh vô biên của tình yêu. Vì thế, Ngài mới có thể để lại cho chúng ta
một điều răn mới như một lời di chúc: "Thầy ban cho anh em một điều răn
mới là anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em".
Yêu thương nhau là điều răn mới của
Chúa Giêsu. Tại sao mới? Mới ở chỗ nào? Từ ngàn xưa, văn hoá Á Đông từng nêu
câu châm ngôn: "Tứ hải giai huynh đệ" (bốn bể là anh em) và đạo lý
cha ông cũng răn dạy: "Thương người như thể thương thân". Luật Cựu
ước cũng thừa nhận luật tự nhiên đó khi dạy: "phải yêu người thân cận như
chính mình". Người thân cận ở đây đối với người Do thái chỉ là anh em bà
con ruột thịt không phải là tất cả mọi người. Điều răn này đối với Kitô hữu hôm
nay vẫn là điều quan trọng nhất mà họ phải giữ khi sống với tha nhân. Nhưng với
Chúa Giêsu, "yêu thương nhau" là điều răn mới, nó mới bởi vì:
Trước hết, đối tượng của tình yêu thương
là tất cả mọi người, không loại trừ ai kể cả kẻ thù nữa, không phân biệt chủng
tộc, màu da, tiếng nói và tôn giáo. Đó là nét đặc thù của điều răn này. Tiếp
theo, nó còn mới ở chỗ có tính đòi hỏi hơn, vì dựa trên một tiêu chuẩn cao hơn,
tiêu chuẩn của tình yêu thương là chính tình yêu của Thiên Chúa. Luật Cựu ước
dạy: "Hãy yêu người thân cận như chính mình" tức là lấy bản thân mình
làm tiêu chuẩn. Còn Chúa Giêsu dạy phải yêu thương như Ngài đã yêu thương chúng
ta, tức là phải lấy tình yêu của Chúa làm tiêu chuẩn, làm kiểu mẫu cho tình yêu
của chúng ta. Ngài yêu ta đến nỗi tự ý nộp mình chịu chết vì ta. Sau hết, điều
răn này được coi là mới, vì nó gắn liền với giao ước mới, giao ước đã được
thiết lập trong Máu Đức Giêsu. Đây không phải là điều răn được khắc trên bia
đá, nhưng được ghi vào tâm hồn các Kitô hữu do tác động của Chúa Thánh Thần.
Như vậy, điều răn "yêu thương" chỉ thực sự là mới khi mỗi Kitô hữu
phải yêu thương người như Chúa yêu.
Sự thật yêu người như chính mình đã
khó, nhưng yêu người như Chúa yêu lại càng khó hơn. Vì thế khoảng cách vẫn còn
đó từ chỗ biết đến chỗ sống. Chúng ta vẫn thích lấy lòng mình làm thước đo tình
yêu dành cho tha nhân – người ta đối xử với tôi thế nào, tôi đối xử lại như
vậy. Yêu người chỉ vì người đó xinh đẹp, dễ thương để cuối cùng cũng chỉ là
tình yêu vụ lợi, chiếm đoạt cho riêng mình. Một tình yêu như thế thì không thể
bước qua được mọi cản trở của tình yêu: vong ân, báo oán nhưng có thể vượt qua
nếu yêu bằng tình yêu phát xuất từ Thiên Chúa.
Gandhi, một vị cha già của dân tộc An
Độ đã vĩnh viễn nằm xuống sau nhát gươm của một thanh niên quá khích, vì anh ta
không thể chấp nhận sự kiện vị cha già ấy bày tỏ lòng quảng đại yêu thương ngay
cả những người Hồi giáo. Hàng triệu người An Độ than khóc, để tang vì dân tộc
đã mất đi một con người vĩ đại, trường kỳ lãnh đạo cuộc đấu tranh giành độc lập
cho tổ quốc mà không hề dùng đến khí giới của bạo động và hận thù.
Cũng thế, mẹ Têrêxa đã dùng chính khí
giới của tình thương để cho những người không nhà không cửa, những mảnh đời đang
hấp hối nơi đầu đường xó chợ được sống và chết như những con người. Vì sống yêu
thương, mẹ Têrêxa đã cảm nhận được cõi thẳm sâu niềm khao khát được yêu thương
của người bất hạnh. Mẹ kể "Khi ở Luân Đôn, tôi có dịp đến thăm những người
vô gia cư mà các nữ tu của chúng tôi săn sóc tại một trung tâm phân phát thức
ăn. Một người đàn ông nọ, mà nơi cư trú là một thùng giấy cứng, cầm lấy tay tôi
rồi nói: "Đã lâu lắm rồi tôi mới cảm nhận được hơi ấm của một bàn
tay". Mẹ nói tiếp, yêu thương không phải là thương hại. Điều quan trọng
không phải là tiền, của cải, mà hãy đưa bàn tay ra ngồi bên cạnh họ, tiếp xúc
diện đối diện.
Những mẫu gương trên đây là những phản
ảnh của một tình yêu trọn vẹn hơn, đó là tình yêu đi bước trước, hoàn toàn phục
vụ trong khiêm tốn và chịu chết cho người mình yêu của Đức Giêsu. Vì thế bác ái
đích thực chỉ có một kiểu mẫu chính là Ngài: mỗi Kitô hữu hãy sống cho tình yêu
đó: Yêu thương như Chúa yêu thương. Nếu có ai trong chúng ta đang nhiệt tình
trong các công việc từ thiện, phân phát cho đi một cái gì, hăng say hoạt động
rao giảng hoặc đảm nhận việc này, việc khác... điều đó rất tốt nhưng chúng chỉ
có ý nghĩa đích thực và bác ái Kitô giáo khi chúng ta làm chỉ vì yêu thương mà
thôi, chứ không vì những gì có thể nhận lại, thi hành mọi việc phải làm với
lòng tự nguyện, bằng một tinh thần hy sinh và lòng quảng đại vì những va chạm,
bất đồng ý kiến là điều không thể tránh khỏi: mọi thành kiến, hận thù và lòng
ganh tị là những thứ cản trở cho tinh thần hợp tác trong cộng đoàn giáo xứ, gia
đình, đoàn thể... Đồng thời làm phân hoá, đổ vỡ tình yêu thương và bác ái đối
với nhau.
Hãy tha thứ cho nhau vì những thiếu sót
hạn chế nơi mỗi người là điều kiện để có thể đến gần nhau hơn, sống hiệp nhất
vì Chúa đã yêu ta qua mầu nhiệm Nhập thể, sống quên mình quan tâm đến tha nhân
vì Đức Kitô đã hiến mình cho nhân loại và phải trở nên sức sống cho người khác
sẵn sàng phục vụ vì Chúa đã yêu ta qua Bí tích Thánh Thể.
Tóm lại: Điều răn mới của Chúa Giêsu là
"Anh em hãy yêu thương nhau như Ngài yêu thương". Quả thật, một tình
yêu có ranh giới là yêu thương không có ranh giới, nghĩa là không chỉ cho đồng
bào ruột thịt, mà là cho mọi người hết thảy.
Ước gì mỗi Kitô hữu chúng ta luôn biết
sống trọn vẹn điều răn yêu thương. Điều đó sẽ trở nên dấu chỉ cho một tình yêu Kitô
giáo đích thực.
15. Tình thương
Tất cả chúng ta đều biết: Trong bữa ăn
cuối cùng với các môn đệ vào chiều ngày thứ năm Tuần Thánh, quen gọi là bữa
tiệc ly, Chúa Giêsu đã nói với các môn đệ nhiều điều quí giá. Những lời này
được coi là những lời trăn trối đầy thân tình. Đây là những lời tâm huyết rất
chân thật và cũng là những chỉ thị cuối cùng của Ngài. Chúa nhắc đi nhắc lại
với các môn đệ: Ngài yêu thương họ lắm, Ngài yêu thương họ vô cùng, và Ngài bảo
họ: "Thầy ban cho anh em một điều răn mới là anh em hãy yêu thương nhau
như Thầy đã yêu thương anh em". Tại sao Chúa Giêsu lại gọi "yêu
thương nhau" là điều răn mới? Mới ở chỗ nào và mới như thế nào?
Tình yêu thương thì xưa như trái đất.
Tại sao Chúa Giêsu lại gọi đây là điều răn mới? Đúng thế, khi bắt đầu có con
người là có tình yêu thương, và cũng từ đó bắt đầu có lời dạy: hãy yêu thương
nhau. Kinh thánh Cựu ước cũng dạy yêu người, nhưng tình yêu đó còn giới hạn và
chưa loại bỏ được hết những động lực vị kỷ. Chúa Giêsu đến để hoàn tất Cựu ước.
Ngài đưa ra những đòi hỏi mới về tình yêu thương, và đưa tình yêu thương đó lên
tột đỉnh mà không ai trong loài người dám nghĩ tới. Chúa Giêsu tuyên bố đây là
điều răn mới, trước hết, vì là điều răn của giao ước mới, giao ước được ký kết
bằng máu của Ngài để chứng tỏ tình yêu của Ngài đối với Thiên Chúa và tình yêu
của Ngài đối với con người. Và Chúa còn đưa ra một lý do mới nữa, đó là tiêu
chuẩn hay kiểu mẫu yêu thương. Cựu ước dạy: "Hãy yêu thương đồng loại như
chính mình", nghĩa là lấy bản thân mỗi người làm tiêu chuẩn: tôi yêu tôi
thế nào thì tôi cũng hãy yêu người khác như vậy. Tình yêu đó còn giới hạn và
chưa loại bỏ được hết những động lực vị kỷ. Còn Chúa Giêsu dạy: phải yêu thương
nhau như chình Ngài đã yêu thương chúng ta. Cách Ngài yêu thương vượt hẳn tiêu
chuẩn của Cựu ước, Ngài yêu thương chúng ta hơn chính Ngài. Như vậy, tiêu chuẩn
và kiểu mẫu cho chúng ta yêu thương nhau, chính là tình yêu thương của Ngài đối
với chúng ta, và tình yêu thương của Ngài là động lực thúc đẩy chúng ta yêu
thương nhau. "Yêu thương như Chúa Giêsu đã yêu" nghĩa là: nếu Chúa đã
hiến mạng sống mình vì ta, thì ta cũng phải hiến mạng sống mình vì anh em. Nếu
Chúa vốn là Thiên Chúa nhưng đã không dành cho mình chức trọng quyền cao mà đã
hiến thân làm người để phục vụ loài người, thì họ cũng phải biết quên mình phục
vụ nhau. Nếu Chúa là Thầy và là Chúa mà còn cúi xuống rửa chân cho các môn đệ,
thì đến lượt các ông cũng phải rửa chân cho nhau. Nói cách khác, Chúa Giêsu
Đấng mà các môn đệ đã nhận ra là Chúa sau Phục sinh phải là khuôn mẫu cho cuộc
sống của họ. Họ phải sống như Ngài đã sống, phải yêu thương như Ngài đã yêu
thương. Ngài là qui luật hành động của người môn đệ. Vì vậy, "yêu như Chúa
đã yêu" còn có nghĩa là yêu vì đã được Chúa yêu. Thực vậy, Chúa Giêsu
chính là hiện thân tình yêu của Thiên Chúa đối với loài người. Trọn cuộc đời
Ngài, từ khi làm người cho đến khi chết trên thập giá, là yêu thương. Nếu Thiên
Chúa đã yêu thương chúng ta như thế, thì chúng ta cũng phải yêu thương nhau.
Người môn đệ sẽ nối bước theo Thầy trên chính con đường Thầy đã đi và vạch ra
cho họ thấy. Khi Chúa Giêsu còn sống trên trần thế thì không cần có dấu chỉ mới
nhận ra được ai là môn đệ của Ngài. Chỉ cần thấy họ nghe và đi theo Ngài là đủ.
Nhưng khi Chúa Giêsu không còn hiện diện hữu hình giữa họ nữa, thì làm thế nào
mà những người không tin có thể nhận ra họ là người môn đệ của Chúa? Theo thánh
Gioan, chỉ có một tiêu chuẩn duy nhất, đó là lối sống được xây dựng trên tình
yêu huynh đệ, một tình yêu thực sự bằng việc làm chứ không phải nơi đầu môi
chót lưỡi. Một cộng đoàn Kitô hữu nếu muốn được nhận ra là một cộng đoàn của
Chúa, thì phải chứng minh bằng đời sống thấm nhuần tình yêu thương nhau. Không
có một dấu chỉ nào khác có thể thay thế dấu chỉ ấy, dầu là nghi lễ, lề luật hay
những biểu thức đức tin. Nhìn vào dòng lịch sử, chúng ta thấy yêu thương nhau
vẫn là một nét tiêu biểu của các tín hữu buổi sơ khai. Sách Công Vụ Tông đồ cho
thấy: họ coi mọi sự như là của chung. Họ đồng tâm nhất trí chuyên cần lui tới
đền thờ cầu nguyện và bẻ bánh, cùng nhau chia sẻ của ăn nuôi thân. Ông
Tetulianô đã ghi nhận về cộng đoàn các Kitô hữu thời sơ khai như sau: "Dân
chúng nhìn họ, tức các Kitô hữu, và nói về họ rằng: "Hãy xem họ yêu thương
nhau biết bao và sẵn sàng hiến mạng cho nhau chừng nào". Những người ở
ngoài gọi họ là Kitô hữu, nhưng họ vẫn gọi nhau là anh em". Đó là cộng
đoàn Kitô hữu sơ khai ở Giêrusalem. Gần chúng ta hơn, ở Việt Nam, cha Gaspar
d'Amaral đã ghi nhận về cộng đoàn tín hữu đầu tiên ở Thăng Long, Việt Nam chúng
ta sau năm năm truyền giáo đầu tiên như sau: "Giáo hữu ở đây có chừng hơn
một ngàn. Họ yêu thương nhau đến nỗi những người ngoại ở chung quanh, vì không
biết gọi tên đạo mới là gì, nên căn cứ vào cách sống của họ mà gọi họ là
"Những người theo đạo yêu nhau". Là con cháu của thế hệ Kitô hữu theo
đạo yêu nhau ấy, chúng ta hãy tự hỏi: những người chung quanh hôm nay nhìn vào
cách sống của chúng ta họ có nhận ra chúng ta là những người theo "đạo yêu
nhau" không? Thiết tưởng không có gì phản chứng hơn trước mặt mọi người,
khi các Kitô hữu bất hoà, chia rẽ nhau, thậm chí bài xích và loại trừ nhau. Rất
có thể người ta thấy chúng ta chuyên cần nghe giảng, siêng năng đi lễ và cầu
nguyện, nhưng lại không có sự hiệp thông huynh đệ, đồng tâm nhất trí với nhau.
Điều đó đã và đang xảy ra nơi mỗi người chúng ta, gia đình chúng ta và cộng
đoàn chúng ta chăng? Thiên Chúa là tình yêu, đạo Thiên Chúa đạo là tình yêu.
Chúng ta hôm nay cũng phải tiếp tục làm chứng cho mọi người thấy đạo Thiên Chúa
là đạo yêu nhau. Trong những năm gần đây, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II cũng
thường đề cập đến một nền văn minh tình thương. Thực vậy, con người chỉ được
coi là văn minh khi biết bước ra khỏi sự man rợ của thú tính, khi biết sống yêu
thương và nhìn nhận kẻ khác cũng là người như mình, bất chấp những khác biệt về
chủng tộc, màu da, tôn giáo hay quan điểm chính trị. Xây dựng một nền văn minh
dựa trên tình thương đó là bổn phận cấp bách của người kitô hữu hôm nay. Và đó
cũng là ý muốn của Chúa Giêsu khi Ngài nói với chúng ta: "Thầy ban cho các
con một điều răn mới, là các con hãy yêu thương nhau".
16. Yêu thương
(Trích trong 'Sợi Chỉ Đỏ')
Chắc hẳn nhiều người có biết chuyện
thánh nữ Maria Goretti. Maria Goretti là một thiếu nữ đẹp: Vừa đẹp người vừa
đẹp nết. Nhưng gia đình thì nghèo: Không có nhà riêng để ở, phải ở chung nhà với
gia đình của anh chàng Alexandre. Hàng ngày mẹ và các anh của Goretti ra đồng
làm ruộng, Goretti ở nhà lo việc nội trợ và giữ em. Anh chàng Alexandre từ lâu
đã đem lòng yêu cô gái Goretti và cũng đã vài lần dụ dỗ Goretti cùng mình trao
đổi những cử chỉ yêu đương, nhưng Goretti luôn từ chối. Một hôm Alexandre đang
làm ruộng ngoài đồng, nhưng biết Goretti ở nhà một mình nên lấy cớ đau bụng để
trở về nhà. Về đến nhà Alexandre giả bộ nhờ Goretti vào phòng hắn lấy cái áo
đứt nút đơm lại giùm. Cô gái ngây thơ có tính hay giúp đỡ tưởng thật nên đã đi
vào. Alexandre lại một lần nữa đề nghị chuyện ái ân. Goretti vẫn từ chối. Khi
ấy vì đam mê đã làm cho lý trí mù quáng. Alexandre dùng dao đâm túi bụi 17 nhát
vào mình Goretti và chạy trốn. Sau đó anh của Goretti sinh nghi từ ruộng trở về
thấy em gái mình sắp chết, anh thề sẽ trả thù. Nhưng Goretti tha thiết xin anh
hãy tha cho hắn. Cuối cùng Goretti chết và Alexandre bị cảnh sát bắt giam. Một
đêm kia anh thấy Goretti hiện ra với mình và tặng cho mình những cánh hoa mầu
trắng và mầu đỏ. Từ đó Alexander ăn năn sửa mình, nên được khoan hồng trả tự do
trước khi hạn tù chấm dứt. Alexandre còn được vinh dự tham dự lễ phong thánh
cho thánh nữ Maria Goretti.
Có thể xem câu chuyện trên là một câu
chuyện tình. Nhưng trong chuyện ấy có hai thứ tình: tình của Alexandre đối với
Goretti là một thứ tình yêu thấp hèn,: còn tình yêu của Goretti đối với
Alexandre là một thứ tình yêu cao đẹp. Nếu dùng từ ngữ của bài Tin Mừng hôm
nay, thì tình yêu của Alexander là tình yêu kiểu cũ, còn tình yêu của Goretti
là thứ tình yêu kiểu mới.
Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu
khuyên bảo chúng ta hãy yêu thương nhau. Thực ra tình yêu là chuyện vĩnh cửu,
kể từ khi có mặt con người trên trái đất này thì cũng đã có tình yêu. Cho nên
nếu Chúa Giêsu chỉ bảo người ta thương yêu nhau như người ta đã từng yêu thương
nhau từ trước tới giờ thì lời khuyên dạy của Chúa là thừa và vô ích. Nhưng lời
Chúa không thừa, không vô ích, vì Chúa không dạy người ta thương yêu nhau kiểu
cũ, mà là thương yêu nhau kiểu mới. Thế nào là yêu thương kiểu cũ, và thế nào
là yêu thương kiểu mới? Tự nhiên là con người biết thương và biết ghét,: thương
người vừa ý mình và ghét kẻ trái ý mình. Đó là yêu thương kiểu cũ. Sách Lêvi
trong bộ Cựu ước dạy một thứ tình yêu thương cao hơn: đó là đừng thù oán ai,
nhưng hãy yêu thương mọi người như yêu thương chính mình. Đó là yêu thương kiểu
khá mới. Còn trong bài Tin Mừng này, Chúa Giêsu dạy một tình yêu thương cao hơn
nữa: không phải chỉ yêu người như yêu mình, mà phải yêu người như Chúa đã yêu.
Đó là yêu thương kiểu mới nhất. Kiểu yêu thương mới nhất là yêu người theo kiểu
Chúa đã yêu. Vậy Chúa đã yêu như thế nào? Có vài chi tiết trong bài Phúc âm
giúp ta hiểu rõ hơn cách yêu thương của Chúa:
Chi tiết thứ nhất là câu "Khi
Giuđa đi rồi": Giuđa đi để thực hiện âm mưu bội phản bán Thầy. Lúc đó lẽ
ra Chúa phải chua chát cho tình nghĩa thầy trò, thế mà là lúc Ngài chan chứa
yêu thương.
Chi tiết thứ hai là câu "Mọi người
sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy": nếu không yêu thương thì không
phải là môn đệ của Chúa.
Qua những chi tiết trên, ta hiểu được
rằng yêu thương như Chúa đã yêu là yêu thương chính lúc người thường không thể
yêu, yêu thương chính cái điều mà người thường không thể yêu, và yêu thương
những người mà người thường không thể yêu. Hơn nữa người môn đệ Chúa bó buộc
phải yêu thương như thế thì mới xứng đáng là môn đệ Chúa. Ta hãy trở lại chuyện
thánh nữ Maria Goretti. Yêu thương của Alexander là yêu thương kiểu cũ, bởi vì
Alexander chỉ yêu thương theo sự thúc đẩy của bản tính, của tính dục. Khi tình
dục không được thoả mãn thì quay ra thù ghét và giết chết Goretti. Còn yêu
thương kiểu Goretti là yêu thương kiểu mới: yêu thương chính kẻ giết mình, yêu
thương chính lúc đau đớn sắp chết, yêu thương để tha thứ và để cứu vớt
Alexander. Chúa muốn chúng ta yêu thương theo kiểu mới đó. Không phải Chúa chỉ
muốn, mà Chúa còn truyền như một giới răn "Thầy ban cho chúng con một giới
răn mới".
Chúng ta sẽ thực hiện giới răn mới ấy
ra sao? Có một tác giả kia khi viết bài suy gẫm về bài Phúc âm này, đã đề nghị
một số việc như sau là làm hoà với những kẻ ghét mình, là cầu nguyện cho kẻ
ghét mình, là làm tươi hồng môi trường sống của mình bằng những việc phục vụ và
bằng những lời nói gây đoàn kết yêu thương.
Thiết tưởng đó là những việc rất cụ thể
mà chúng ta phải cố gắng làm để thực hiện tình yêu thương kiểu mới mà Chúa
Giêsu truyền dạy chúng ta trong bài Tin Mừng hôm nay.
17. Suy Niệm của JKN
Câu hỏi gợi ý:
1. Tại sao sắp tới lúc chịu tử nạn, Đức
Giêsu lại nói rằng sắp tới giờ Ngài được tôn vinh? Tử nạn và tôn vinh có phải
là một sự kiện duy nhất không?
2. Tại sao khi Đức Giêsu được tôn vinh,
thì Thiên Chúa cũng được tôn vinh nơi Người? Có gì tương tự như thế giữa Thiên
Chúa và chúng ta như nơi Đức Giêsu không?
Tại sao sự yêu thương nhau lại là dấu
chứng của các môn đệ Chúa? Thế còn việc làm dấu thánh giá có phải là dấu chứng
không?
Suy tư gợi ý:
Thiên Chúa được tôn vinh nơi Đức Giêsu
và qua Đức Giêsu
a) Hai mặt đối nghịch nhau của mầu
nhiệm vượt qua
«Giờ đây, Con Người được tôn vinh, và
Thiên Chúa cũng được tôn vinh nơi Người». Đức Giêsu nói điều này ngay trước khi
chịu tử nạn. Tới giờ phải chịu tử nạn, mà Ngài lại nói đó là lúc Ngài được tôn
vinh. Điều này cho thấy «tử nạn» và «được tôn vinh» là hai mặt khác nhau của
cùng một sự việc. Nói cách khác, tử nạn và phục sinh, hay đau khổ và vinh quang
tuy khác nhau và ngược lại nhau, nhưng lại luôn luôn gắn liền với nhau, không
thể tách rời nhau, giống như hai mặt của một tờ giấy duy nhất.
Đó là chính là nội dung và ý nghĩa của
mầu nhiệm vượt qua: vì đau khổ và vinh quang, tử nạn và phục sinh không thể
tách rời nhau, nên muốn đạt được cái này thì phải trải qua cái kia. Không thể
phục sinh nếu không chịu tử nạn, không thể hạnh phúc hay vinh quang, nếu không
trải qua đau khổ. Đời sống thực tế chứng tỏ rõ ràng điều ấy: Tôi không chịu cực
khổ làm ăn, gia đình tôi không thể ấm no hạnh phúc được. Một học sinh không
chịu khó nhọc học hành không thể đỗ đạt hay làm nên danh phận gì.
Ý thức được thực tế của mầu nhiệm vượt
qua, người kitô-hữu không nên mơ tưởng có được hạnh phúc mà không phải qua đau
khổ, hay có được vinh quang mà không phải chịu nhục nhã, hay sẽ phục sinh mà
không cần tử nạn. Qui luật thực tế của đời sống không cho phép như thế. Muốn
hạnh phúc mà không qua đau khổ, muốn vinh quang mà không chịu nhục nhã, muốn
phục sinh mà không cần tử nạn, đều là những cám dỗ cho tất cả mọi người, vì
những ước muốn đó thường dẫn đến tội lỗi. Thật vật, tất cả mọi tội lỗi xảy ra
trên đời đều xuất phát từ ước muốn không thực tế đó. Kẻ trộm cướp, hối lộ, kẻ
giết người, gian dâm, v.v... đều là những kẻ muốn hạnh phúc mà không phải khó
nhọc, vất vả. Tới đây, ta nên nhớ lại lời của Đức Giêsu: «Hãy qua cửa hẹp mà
vào, vì cửa rộng và đường thênh thang thì đưa đến diệt vong mà nhiều người đi
lại qua đó. Còn cửa hẹp và đường chật thì đưa đến sự sống, nhưng ít người tìm
được lối ấy» (Mt 7,13-14).
b) Trong Đức Giêsu, Thiên Chúa và con
người là một
«Giờ đây, Con Người được tôn vinh, và
Thiên Chúa cũng được tôn vinh nơi Người». Đức Giêsu và Thiên Chúa đều được tôn
vinh trong cùng một con người (là chính Đức Giêsu), và trong cùng một sự việc
(là cuộc tử nạn). Điều này cho thấy Đức Giêsu và Thiên Chúa liên quan với nhau
mật thiết đến mức có thể nói Đức Giêsu và Thiên Chúa là hai mặt khác nhau của
một thực tại duy nhất: con người Đức Giêsu. Có thể nói Đức Giêsu, một mặt là
một con người yếu đuối, bị hạn chế đủ mọi mặt, mặt khác lại chính là một Thiên
Chúa mạnh mẽ, vô hạn đủ mọi mặt. Hai mặt ấy tuy ngược hẳn nhau nhưng lại kết
hợp và gắn liền với nhau thành một con người duy nhất.
Đức Giêsu chính là mô hình gương mẫu
của chúng ta, của mọi người kitô-hữu. Cũng tương tự như Đức Giêsu, một mặt ta
mang tính con người, vốn hữu hạn, yếu đuối, dễ trở nên tội lỗi, một mặt ta
chính là con cái Thiên Chúa, là hình ảnh của Thiên Chúa vô hạn, mạnh mẽ, thánh thiện,
«được thông phần bản tính Thiên Chúa» (2 Pr 1,4). Tính chất thần linh trong bản
thân của đa số chúng ta có thể còn ở dạng mầm, chưa phát triển. Bổn phận và sứ
mạng của người kitô-hữu là phải làm sao để cái mầm thần linh ấy ngày càng phát
triển lớn mạnh lên. Ta càng ý thức được tính chất thần linh của mình, và cố
gắng sống phù hợp với tính chất ấy, thì tính chất ấy càng có điều kiện phát
triển mạnh.
Khi mầm thần linh ấy phát triển trong
ta, khiến ta sống, hành động và xử sự như Đức Giêsu, thì ta có thể nói được như
Ngài: «Giờ đây, Con Người được tôn vinh, và Thiên Chúa cũng được tôn vinh nơi
Người». Thiên Chúa chỉ được tôn vinh trong bản thân ta, khi chúng ta làm cho
mầm thần linh trong ta phát triển lớn mạnh. Mầm thần linh ấy chính là Nước Trời
ở trong ta. Đức Giêsu đã từng nói: «Nước Thiên Chúa ở trong anh em» (Lc 17,21).
Và trong bản thân chúng ta, Nước ấy, hay cái mầm thần linh ấy, giống như một
hạt cải, «là loại nhỏ nhất trong tất cả các hạt giống, nhưng khi lớn lên lại là
thứ lớn nhất. Nó trở thành cây, đến nỗi chim trời tới làm tổ trên cành được»
(Mt 13,32). Nhưng mầm thần linh ấy chỉ phát triển khi «cái tôi đáng ghét» của
ta thật sự nhỏ đi: «Ngài phải lớn lên, còn tôi phải nhỏ đi» (Ga2. Yêu thương là
điều kiện phát triển tính thần linh trong ta
Mầm thần linh ấy không thể phát triển
được trong một con người coi cái tôi của mình là quá lớn. Sự phát triển hình
ảnh của Thiên Chúa trong ta và sự trương phình bản ngã của ta là hai sự việc
luôn luôn tỷ lệ nghịch với nhau. Càng coi cái tôi của mình là quan trọng, càng
đặt nặng cái tôi của mình, thì cái tôi ấy càng lấn át tính chất thần linh, và
làm cho nó ngày càng yếu ớt, nhỏ bé đi, và đó chính là nguyên nhân của mọi thứ
tội lỗi. Trong tiếng Việt, chữ «tội» được hình thành bởi chữ «tôi» và dấu
«nặng»: «tôi nặng tội». Điều ấy không phải là không có ý nghĩa. Tội lỗi được
hình thành từ việc coi cái tôi của mình quá nặng. Và sự thánh thiện thì ngược
lại, được hình thành từ việc coi nhẹ hay tự huỷ cái tôi của mình đi. Đức Giêsu
đã từng nói: «Hạt lúa được gieo vào lòng đất nếu không chết đi, nó vẫn chỉ là
hạt lúa, còn nếu chết đi, nó mới sinh được nhiều hạt khác» (Ga 12, 24). Cái tôi
có chết đi, thì sự sống thần linh hay Nước Thiên Chúa trong ta mới phát triển
và sinh hoa kết trái.
Yêu thương chính là quên mình, hay ra
khỏi cái tôi của mình để đến với Thiên Chúa và tha nhân. Và đó chính là bản
chất của sự thánh thiện, cũng là bản chất của Thiên Chúa, như thánh Gioan đã
định nghĩa: «Thiên Chúa là tình yêu» (1 Ga 4,8). Nếu ta là hình ảnh của Thiên
Chúa, thì cách hành xử của ta phải phản ánh tình yêu. «Tình yêu bắt nguồn từ
Thiên Chúa. Phàm ai yêu thương thì đã được Thiên Chúa sinh ra. Ai không yêu
thương thì không biết Thiên Chúa, vì Thiên Chúa là tình yêu» (1 Ga 4,7-8). Tình
yêu chân thật chính là dấu chứng của sự thánh thiện, chứng tỏ có sự hiện diện
của Thiên Chúa. Người nào càng yêu thương và càng hy sinh cho người khác thì
càng là người thánh thiện, và càng chứng tỏ có Thiên Chúa ở với mình. 3,30).
Mầm thần linh ấy không thể được phát triển nơi một người lúc nào cũng coi cái
tôi của mình quá lớn.
Chính vì thế, trước khi từ giã các môn
đệ để chịu tử nạn và về cùng Chúa Cha, Đức Giêsu cho các môn đệ biết cái dấu
hiệu quan trọng nhất để có thể căn cứ vào đó mà biết được ai là môn đệ đích
thực của Ngài, đó là tình yêu thương đối với mọi người, và nhất là đối với
nhau. «Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy ở điểm này, là anh em
có lòng yêu thương nhau». Làm dấu thánh giá, đọc kinh, dâng lễ... chỉ là những
dấu hiệu bên ngoài của người kitô-hữu, mà người không phải là kitô-hữu vẫn có
thể giả mạo. Còn sự yêu thương – được thể hiện cụ thể bằng hành động – mới là
dấu chứng thật sự của người kitô-hữu. Người yêu thương thực sự biết quên mình
để hy sinh cho tha nhân vô điều kiện, cho dù chưa rửa tội, thì đã là kitô-hữu
đích thực từ bên trong rồi. Còn người mang danh kitô-hữu mà sống ích kỷ, không
tình thương, thì chỉ là kitô-hữu hữu danh vô thực mà thôi (xem Rm 2,12-24).
Cầu nguyện
Lạy Chúa, xin biến cải lòng con thành
«trời mới đất mới», thành Nước Trời, trong đó luôn luôn tràn ngập tình yêu
thương, để mọi người nhận ra sự hiện diện của Thiên Chúa – là tình yêu – ở
trong con.
18. Chú giải của Noel Quesson
Từ đây cho đến hết Mùa Phục sinh, chúng
ta sẽ đọc một số trích đoạn "cuộc nói chuyện cuối cùng của Đức Giêsu"
vào chiều Thứ Năm Thánh, hôm trước ngày Người "ra đi": đó là di chúc
tinh thần của Ngài.
Khi Giuđa đi rồi, Đức Giêsu nói
Ta có cảm tưởng rằng, Đức Giêsu được tự
do, Người có thể bắt đầu bày tỏ một số tâm sự... như thể sự hiện diện của kẻ
phản nộp đã bít cứng cổ họng Người, khiến không có dịp thốt nên lời.
Khi chúng ta nghĩ đến những nỗi cô đơn
thương đau, những khó khăn trong mối quan hệ, những tình trạng chặn nghẽn tâm
lý, đôi khi ngăn cản chúng ta không thể nói hết những gì' cần phải diễn tả...
lúc đó ta hãy nghĩ đến Đức Giêsu, vì trong thân phận con người, Người đã thấu
cảm những tình huống đau thương như thế.
Khi chúng ta chịu đựng những xung đột
giữa người đời, trong các nhóm, những chống đối và hiểu lầm... chúng ta hãy
nghĩ đến Đức Giêsu, vì Người cũng đã chịu đựng những điều như thế. Chiều hôm
đó, bầu khí trong nhóm đang tụ tập chung quanh bàn ăn với Người, trở nên bi
thiết: một người trong họ vừa bước ra ngoài... để phản bội nhóm. Đó là thái độ
quá quắt của kẻ "không có, tình yêu": tố cáo bạn hữu, ruồng bỏ một
người mà mình đã trải qua nhiều năm tháng kết tình kết nghĩa.
Đức Giêsu không phải là không có khả
năng thông cảm mọi khó khăn của ta. Người đã sống những khốn khó đó.
Giờ đây, Con Người được tôn vinh, và
Thiên Chúa cũng được tôn vinh nơi Người. Nếu Thiên Chúa được tôn vinh nơi
Người, thì Thiên Chúa cũng sẽ tôn vinh Người nơi chính mình, và Thiên Chúa sắp
tôn vinh Người.
Đức Giêsu luôn hoàn toàn thanh thản.
Trong tình trạng nguy kịch phải đường đau, Người vẫn giữ được một sự bình an
siêu phàm. Lạy Chúa, xin ban cho chúng con sự bình an đó.
Sự bình an của Đức Giêsu được diễn tả
trong một câu nằm giữa hai phó từ: giờ đây... sắp sửa. Những động từ ở đầu câu
thuộc thời hiện tại (nhằm diễn tả một tình trạng bất định theo tiếng Hy Lạp,
nghĩa là thời gian của "các vật chưa hoàn tất"), và những động từ ở
cuối câu thuộc thời tương lai. Toàn thể một thái độ tinh than tiềm ẩn đằng sau
cấu trúc ngôn ngữ trên. Trong giây phút hiện tại, giây phút đầu tiên của cuộc
Thụ Khổ mà Giua đã mở ra... Đức Giêsu đã nghĩ đến kết quả của tiến trình sắp
được thể hiện qua biến cố Phục sinh. Như thế, niềm hy vọng đã giúp ta cảm thấy
trước những gì vẫn còn ở trong tương lai! "Tôi nghĩ rằng: những đau khổ
chúng ta chịu bây giờ sánh sao được với vinh quang mà Thiên Chúa sẽ mạc khải
nơi chúng ta" (Rm 8,18). Cũng như Đức Giêsu, ngay từ bây giờ, giữa đau khổ
hiện tại, tôi có thể đã nếm cảm được thứ hạnh phúc vô biên đó, sẽ được thể hiện
cách trọn vẹn, mãi mãi nhưng muộn hơn, sau này.
Giờ đây, Con Người được tôn vinh và
Thiên Chúa cũng được tôn vinh nơi Người.
Chúng ta trở lại mạc khải đáng ngạc
nhiên trên đây, khiến ta có dịp bước sâu vào "nội tâm của Đức Giêsu. Tiến
trình cuộc Thương khó vừa mới được mở ra, do thái độ bước ra ngoài của "kẻ
trao nộp Đức Giêsu". Do đó, ngay tức khắc, đối với Đức Giêsu, vinh quang
của Người đã hiện ra rồi! Đó là sự thực. Thật là khó khăn chúng ta mới tin được
rằng, thập giá đã là vinh quang của Đức Giêsu. Chúng ta có khuynh hướng dễ khóc
thương trong Ngày Thứ Năm, Thứ Sáu Thánh dù rằng ngay sau đó phải vội bỏ qua để
sống niềm vui rộn rã của Chúa nhật Phục sinh. Thế nhưng, chính "Đấng chịu
đóng đinh" đã được tôn vinh và làm vinh quang Thiên Chúa? Đến khi nào ta
mới hết coi thập giá như một vật ghê tởm, cần phải tìm hết cách thủ tiêu? Thực
sự, nhìn theo quan điểm của Đức Giêsu, thập giá của Người, chính là vinh quang
của Người? "Không có tình yêu nào lớn hơn" (Ga 15,13). Tuy nhiên, kẻ
yêu thương, theo kinh nghiệm, luôn biết rằng, tình yêu thương dẫn đến hy sinh
bản thân cho người mình yêu mến. Còn kẻ chỉ biết yêu bản thân mình, sẽ không
thể hiểu được.
Bạn có muốn biết mình thương yêu người
nào không?
Bạn hãy tự hỏi xem bạn có thể hiến thân
mình cho họ vì yêu thương không. Nhưng coi chừng, một giọng nói lừa đảo của thế
giới hiện đại sẽ trấn an bên tai bạn rằng, hiến thân như thế là lầm to, bạn sẽ
thành nạn nhân, sẽ mất nhân vị, bạn phải nghĩ đến mình một chút; để cho đời
thêm tươi.
Hỡi anh em là những người con bé nhỏ
của Thầy, Thầy còn ở với anh em một ít lâu nữa thôi
Đó là những lời đầy âu yếm, những lời
nói của người mẹ. Trong tất cả các Tin Mừng, đây là lần duy nhất Đức Giêsu dùng
kiểu xưng hô: "Hỡi các con bé nhỏ của Thầy..."
Đức Giêsu phải ra đi. Người biết rõ
điều đó. Người đã phát biểu thành lời. Nhưng thật đáng tiếc, Sách Bài đọc đã
cắt bỏ một câu như sau: 'Anh em sẽ tìm kiếm Thầy, nhưng như Thầy đã nói với
người Do Thái: Nơi tôi đi, các ngươi không thể đến được', bây giờ Thầy cũng nói
với anh em như vậy". Thế giới ngày nay đang đặt nặng vấn đề sự vắng mặt
hiển nhiên của Thiên Chúa. Đức Giêsu biết rằng, buổi chiều mà Người đang sống
với các bạn hữu của mình là buổi chiều cuối cùng. Người sắp để họ ở lại một
mình, không có sự hiện diện của Người cách hữu hình, nhân loại, cụ thể... nhưng
rất hữu ích? Sẽ có thời gian vắng mặt. Nhưng rõ ràng, Đức Giêsu muốn nói lên điều
gì về vấn đề này. Chúng ta hãy lắng nghe tiếp.
Thầy ban cho anh em một điều răn mới là
anh em hãy yêu thương nhau
Đức Giêsu phải ra đi. Nhưng Ngài loan
báo cách hiện diện mới mẻ của Ngài. "Ai yêu mến Thầy, thì sẽ giữ lời Thầy.
Cha của Thầy sẽ yêu mến người ấy. Cha của Thầy và Thầy sẽ đến và ở lại với
người ấy" (Ga 14,23). Và thánh Gioan quảng diễn như sau: "Nếu chúng
ta yêu thương nhau, thì Thiên Chúa ở lại trong chúng ta" (1 Ga 4,12).
Vâng, tình yêu đích thực là một
"sự hiện diện thực sự" của Thiên Chúa. "Ở đâu có hai ba người
họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa họ". Đức Giêsu hiện diện
giữa những người cùng nhau cầu nguyện (Mt 18-20). Những gì các người đã làm
(cho ăn, cho mặc, viếng thăm, săn sóc) cho một trong những anh em bé nhỏ nhất
của Ta, là "các ngươi đã làm cho chính Ta vậy". Đức Giêsu luôn hiện
diện trong mọi người đang cần đến tôi và tôi đang phục vụ (Mt 25,31-46).
Nếu thực là thế! Nếu thực là
"Thiên Chúa đã chết", thì sự vắng mặt của Thiên Chúa trong thế giới
hiện tại chỉ là hiện tượng tình yêu đã chết". Nhưng hãy để ý, vì tiếng nói
lừa dối của thế giới hiện đại không ngừng thay đổi giọng điệu với ta, qua những
làn phát sóng, trong mọi thứ quảng cáo. Người ta chỉ bàn luận, chỉ ca ngợi
"tình yêu". Nhưng là thứ tình yêu nào chứ? Éros hay Agapè, "tình
yêu bản thân" hay "tình yêu kẻ khác"? tình yêu là từ hàm hồ
nhất, giả dối nhất. Khi bạn nói: "Tôi thích kẹo cao su!"... bạn có
thích nó thực sự hay bạn tiêu huỷ nó nhằm lợi ích cho bạn? Khi bạn yêu một người
nào đó, bạn có yêu họ theo cách đó... nghĩa là chỉ vì bạn hay vì họ? Ngôn ngữ
Hy Lạp ít hàm hồ hơn, vì có hai từ khác biệt nhau để diễn tả hai thực tại yêu
thương đối nghịch nhau:
-Éros: Yêu mình... đó là tình yêu lợi
dụng kẻ khác đến huỷ hoại họ.
-Agapé: Yêu tha nhân... đó là tình yêu
sẵn sàng hy sinh cho kẻ khác.
Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã
yêu thương anh em.
Chỉ một từ "như" đơn giản...
nhưng đã vạch trần mọi hình thức tình yêu giả tạo của chúng ta dễ dàng lặp đi
lặp lại.
Yêu như Đức Giêsu! Đó là quỳ gối xuống
rửa chân cho anh em mình, một cử chỉ phục vụ thấp hèn nhất (Ga 13,14). Đó là
việc Đức Giêsu vừa làm. Yêu như Đức Giêsu! Đó là "hiến mạng sống cho kẻ
mình yêu thương" (Ga 10,11-15,13). Đó là điều Người sáp thực hiện, vào
ngày mai, trên thập giá.
Đức Giêsu nói với thánh nữ Angèle de
Foligno: "Việc cha yêu con, đâu phải trò đùa". Tình yêu của Thiên
Chúa đối với chúng ta đã dẫn Người đến thái độ hoàn toàn từ bỏ bản thân mình.
Để yêu tha nhân đúng như con người, và
nhận biết họ trong chính sự "khác biệt" của họ, chúng ta cần từ bỏ
quan niệm coi mình là trung tâm mọi giá trị. Đối với Thiên Chúa, tình yêu tha
nhân đã dẫn Đức Giêsu chấp nhận thập giá Thiên Chúa đã yêu thương con người đến
nỗi yêu thương họ, trong cả khả năng thụ tạo nhầm lẫn của họ. Khả năng đó,
"kẻ khác" đã chiếm hữu trong tự do của họ, để phủ nhận tôi, trở nên
một địch thù với tôi, và kết án tử hình tôi!
Đối với Đức Gỉêsu, tình yêu không phải
là cái gì cứ lặp đi lặp lại cách dễ dàng và nhàm chán đến độ vô nghĩa. Mọi
người xem ra đều nói đến yêu thương. Thế mà, Đức Giêsu quả quyết, giới răn của
Người thì mới mẻ. Phải, yêu như Đức Giêsu hẳn là phải rất độc đáo, rất mới lạ.
Đó là một thứ luân lý mới. Người ta không khi nào biết được nơi mà tình yêu đó
dẫn bạn tới.
Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ
của Thầy ở điểm này: là anh em có lòng yêu thương nhau
Chỉ có ba dòng Tin Mừng, mà Đức Giêsu
đã ba lần lặp lại điệp khúc: Yêu thương nhau. Sự lặp lại rất có ý nghĩa. Nhờ
đó, Người đã gợi lên ba lý do bổ sung cho nhau, khiến chúng ta phải yêu thương.
1. Đó là lệnh truyền của Đức Giêsu:
"Thầy ban cho anh em một điều răn mới".
2. Đó là gương mẫu của Đức Giêsu:
"Yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em".
3. Sau cùng, đó là dấu chỉ Đức Giêsu:
"Người ta sẽ nhận biết anh em nhờ tình yêu...".
Như thế, Đức Giêsu thực sự mời gọi các
môn đệ tiếp tục sứ vụ của Người, lúc Người rời bỏ thế gian. Tình yêu huynh hệ
là "thể thức" thực sự, giúp Đức Kitô tiếp tục hiện diện suốt dòng
"Thời gian cuối cùng", mở đầu bằng cài chết của Người. Gioan đã không
thuật lại việc lập phép Thánh Thể, như ta mong đợi. Nhưng bù lại, ông đã tường
thuật việc rửa chân " và trao ban "giới răn mới quan trọng" như
thể dưới mắt ông, Tình yêu là một tái diễn sự Hiện Diện đích thực của- Đức
Kitô, cũng thực sự và hữu hiệu, như dấu chỉ hữu hình., của Bí tích Thánh Thể.
Nhằm bổ sung những gì mà các thánh sử khác không nói đến, có thể nói thánh
Gioan đã giảm thiểu tính thiêng thánh của nghi thức, để đề cao nội dung
hơn". Theo thánh Mát-thêu, Máccô và Luca, Đức Giêsu nói: "Này là Mình
Thầy sẽ bị nộp, và Máu Thầy sẽ đổ ra". Còn theo Gioan, Đức Giêsu đã nói:
"Thầy rửa chân cho anh em, Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu
thương anh em". Nhưng, đó cũng chính là "sự hiện diện" có tình
nghi thức và thực sự. Có một điều gì đó chất vấn mạnh mẽ các Kitô hữu khi tham
dự thánh lễ. Dấu chỉ mà người ta nhận ra môn đệ Đức Giêsu không chỉ là Thánh
lễ. "Ở điểm này, mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy: là anh
em có lòng yêu thương nhau".
Nhờ những điều kiện nào, để người ngoài
Kitô giáo có thể đọc được dấu chỉ này? Làm sao dấu chỉ này chỉ dành riêng cho
những giây phút các Kitô hữu quy tụ giữa bốn bức tường của Giáo hội? Chắc chắn
Đức Giêsu đã nói đến một dấu chỉ được trao gởi trong đời thường: đó là dấu chỉ
duy nhất mà "mọi người" có thể nhìn thấy. Trong những điều kiện đó,
chúng tá của Kitô hữu chỉ có thể được nhận biết nếu chúng ta quan tâm đến những
trách nhiệm lớn lao của thế giới hiện nay: công lý, hoà bình, đói khổ, phẩm giá
con người. Bí tích Thánh Thể sẽ "dẫn" chúng ta tới phố xá, các văn
phòng làm việc, những nẻo đường đời, tới trường lớp và đại học ta đang theo
đuổi tới mọi nơi ta đang phục vụ".
19. Suy niệm của nhóm Nha Trang
"Thầy ban cho các con điều răn
mới, là các con hãy thương yêu nhau".
I. Ý CHÍNH:
Bài Tin Mừng hôm nay là một đoạn được
trích trong bài Từ Biệt của Chúa Giêsu, nói về việc Chúa Giêsu ban cho các môn
đệ giới luật mới, luật yêu thương nhau.
II. SUY NIỆM:
1. "Khi Giuđa ra khỏi phòng
tiệc":
Có lẽ Giuđa ra khỏi phòng tiệc sau lúc
rửa chân và trước lúc thiết lập Bí tích Thánh Thể. Chính lúc này Chúa Giêsu mới
có thể nói một cách cởi mở về số phận của Người và đồng thời trăn trối những
điều quan trọng cho các môn đệ.
2. "Bây giờ Con Người được vinh
hiển":
• "Bây giờ" diễn tả ý nghĩa
vào chính lúc Chúa Giêsu chịu nạn chịu chết để chuộc tội cho nhân loại. Chính
hành vi Giuđa bước ra khỏi phòng tiệc là cử chỉ nói lên việc Giuđa quyết định
phản nộp Thầy mình, chính lúc đó Chúa Giêsu coi như là khởi sự cuộc khổ nạn của
Người.
• "Con người được vinh hiển":
Chúa Giêsu coi việc Người chịu chết trên Thánh Giá như một chiến thắng: chiến
thắng Satan. Và vì vậy Người cho biết Người sẽ bước lên Thập giá trong tư thế
một kẻ chinh phục (Ga 3,14; 8,28; 12,32-34). Và như vậy, cho đến khi ấy, đời
Chúa Giêsu chỉ là một sự chuẩn bị, "Bây giờ" mới là lúc bắt đầu thảm
kịch cứu rỗi.
• "Thiên Chúa được vinh hiển nơi
Người":
Chúa Giêsu đã tôn vinh Chúa Cha bằng
cách "Vâng lời cho đến chết và chết trên cây Thập giá" (Ga 4,34;
17,4).
3. "Nếu Thiên Chúa được vinh hiển
nơi Người":
Nếu Chúa Giêsu làm vinh hiển Thiên Chúa
Cha bằng cái chết của Người trên Thập giá, thì đáp lại, Chúa Cha sẽ ban cho
Người vinh hiển sau khi Người chịu nạn chịu chết, bằng cách cho bản tính loài
người chịu đau khổ của Người được thông phần vinh quang rực rỡ bản tính của
Thiên Chúa.
4. "Các con yêu quý, Thầy chỉ còn
ở với các con ...":
Vì sắp phải lìa xa các môn đệ, nên Chúa
Giêsu đã tỏ ra cho các ông biết cuộc biệt ly tạm thời này bằng những lời lẽ rất
thân thiết. Kiểu nói "các con yêu quý" diễn tả một tâm tình thắm
thiết đầy tình thương yêu của Chúa Giêsu đối với các môn đệ của Người.
5. "Thầy ban cho các con điều răn
mới ...":
Đây là ý muốn của Chúa Giêsu tỏ bày cho
các môn đệ trước khi ra đi chịu chết, Chúa Giêsu nói những lời này trong tư thế
của một sư phụ nói lời trăn trối trước khi ra đi (Mt 24, 45-51) và trong tư thế
một Người Cha hằng lo lắng bảo đảm hạnh phúc cho con cái mà ông sắp từ giã. Nếu
các môn đệ thực hiện thì luật yêu thương này sẽ đền bù cho các ông sự mất mát
không còn được thấy Thầy cách khả giác nữa và làm cho các ông xứng đáng gặp lại
Người. "Điều răn mới": Chúa Giêsu muốn so sánh với luật tự nhiên mà
Môisen đã thừa nhận khi dạy phải yêu thương tha nhân như chính mình (Lv 19,18).
Nhưng tình yêu tha nhân theo luật này có tính cách tiêu cực vì chỉ nhằm tránh
những gì có thể gây ra thù oán hoặc nếu có hành động tích cực thì lại mang tính
cách vụ lợi: làm cho tha nhân những điều mình muốn thôi. Chính Chúa Giêsu đã
nhiều lần sửa lại luật này cho hoàn hảo hơn: "Xưa ... nhưng nay Ta bảo
..." (Mt 7,12; 19,9; 22,39-40).
6. "Như Thầy đã yêu thương các
con, thì các con cũng hãy yêu thương nhau":
Với luật mới này, Chúa Giêsu còn thêm
nhiều điều trong những đòi hỏi của tình bác ái huynh đệ: yêu tha nhân như chính
mình chưa đủ, người môn đệ cần phải yêu thương tha nhân như chính Đức Kitô đã thương
yêu họ, mà tình yêu Chúa Giêsu đối với chúng ta là ân cần, tận tâm, vô vị lợi
(Ga 13,13-16; 15,16-19; Rm 15,13). Người đã hiến thân mình cho nhân loại đến
cùng, nghĩa là cho đến chết (Ga 13,1; 15,12-14). Thánh Gioan đã ghi rõ ràng:
"Chính điều này mà Ta nhận ra được lòng yêu mến: Là Đấng ấy (Đức Kitô) đã
thí mạng mình vì chúng ta, nên ta cũng phải thí mạng mình vì anh em (1 Ga
3,16).
7. "Căn cứ vào điều này mà mọi
người nhận biết các con là môn đệ của Thầy":
Bác ái của người môn đệ Chúa Giêsu theo
luật mới này phải có tính cách cụ thể, rõ ràng đến nỗi tự nó cho thấy họ là môn
đệ của Chúa Giêsu ngay cả đối với những người chưa biết gì về Ki-tô Giáo (Ga
14,31; 17,21; 1Ga 2,7-11; 20,21). Luật yêu tha nhân theo kiểu Chúa Giêsu đã yêu
nhân loại là luật riêng của Chúa, nên cứ dấu đó mà người ta nhận ra môn đệ chân
chính của Người. Và như vậy, tình yêu tha nhân được truyền dạy chỉ có thể được
thực hiện giữa những người tin vào Chúa Giêsu Ki-tô. Đó là tính cách mới mẻ của
luật mới này.
III. ÁP DỤNG:
A. Ap dụng theo Tin Mừng:
Giáo Hội muốn dùng bài Tin Mừng hôm nay
để nhắc nhở chúng ta về luật yêu thương nhau và đồng thời và đồng thời cũng gây
cho chúng ta ý thức về bổn phận phải yêu thương nhau như Chúa Giêsu đã yêu
thương chúng ta, để nhờ đó chúng ta xứng đáng với danh nghĩa người Ki-tô hữu,
môn đệ của Chúa Kitô.
B. Áp dụng thực hành:
Nghe lời Chúa phán:
1/ Bây giờ con Người được vinh hiển:
Chúa Giêsu được vinh hiển nhờ chiến thắng Satan bằng Thập Giá qua những hy
sinh, hãm mình và chết đi cho tội lỗi trong đời sống hằng ngày.
2/ Thiên Chúa được vinh hiển nơi Người:
Chúa Giêsu làm vinh danh Thiên Chúa Cha bằng sự vâng lời cho đến chết và chết
trên Thập giá. Chúa muốn mời gọi chúng ta noi theo người làm vinh danh Thiên
Chúa bằng cách vâng theo ý Chúa trong mọi việc mình làm, tức là làm mọi việc và
chịu đựng mọi sự vì lòng mến Chúa.
3/ Nếu Thiên Chúa được vinh hiển nơi
Người, thì Thiên Chúa lại cho Người được vinh hiển nơi chính mình. Càng làm
vinh danh Chúa, càng được công phúc trước mặt Chúa và càng được hy vọng vinh
hiển với Chúa trong Nước-Trời.
4/ "thầy ban cho các con một điều
răn mới là các con hãy yêu thương nhau". Mỗi lần chúng ta đọc lời này là
mỗi lần Chúa nhắc chúng ta nhớ lại luật yêu thương nhau, nhưng sự yêu thương
của chúng ta vẫn còn tính cách ích kỷ vì chỉ yêu theo sở thích và được mối lợi
cho riêng mình. vì thế Chúa bảo ta phải yêu thương nhau như Chúa đã yêu thương
chúng ta, một tình yêu hướng tha và vô vị lợi.
Cần chiêm ngắm và suy niệm cuộc đời
Chúa Cứu Thế để khám phá ra cách thể Chúa yêu thương chúng ta và nhờ đó chúng
ta biết yêu thương nhau cũng theo cách thể như vậy.
5/ Căn cứ vào điều này mà mọi người
nhận biết các con là môn đệ của Thầy, là nếu các con yêu thương nhau. Muốn nhập
đoàn quân nào phải đeo phù hiệu binh chủng đó. gia nhập đoàn quân của Chúa Kitô
thì phải đeo phù hiệu của Chúa. phù hiệu của Chúa Kitô là yêu thương nhau.
Đồng phục của người Ki-tô hữu là bác
ái.
20. Chú giải của Fiches Dominicales
GIỚI RĂN MỚI: "CÁC CON HÃY YÊU
THƯƠNG NHAU NHƯ THẦY ĐÃ YÊU THƯƠNG CÁC CON".
VÀI ĐIỂM CHÚ GIẢI:
1. Tiếng hô thắng trận.
Nằm ở giữa việc Đức Giêsu rửa chân và
diễn từ sau tiệc ly, trong đó, nhiều ý tưởng lớn được Đức Giêsu đề cập đến,
đoạn Tin Mừng này bắt đầu, ngay khi Giuđa vừa đi khỏi, bằng tiếng hô thắng trận
của Đức Giêsu: "Giờ đây, Con Người được tôn vinh, và Thiên Chúa cũng được
tôn vinh nơi Người". X. Léon-dufour chú giải: "Từ lúc này trở đi, Đức
Giêsu thấy cái chết đã theo ngay sau Người, Người cảm thấy được Thiên Chúa tôn
vinh độc giả cũng phải sống viễn cảnh và lắng nghe Đức Kitô vinh quang lên
tiếng"
Tác giả đoạn chú giải vừa rồi viết
tiếp: Từ "giờ đây" đánh dấu một thời điểm. Nó diễn tả một xác tín
thuở đầu. Phục sinh xác nhận một giai đoạn mới. Vượt qua cái chết, "Giờ
đây", Đức Giêsu bước vào một khúc rẽ nhiệm mầu, bỏ lại sau những điều kiện
bình thường của con người bị lệ thuộc vào thời gian, nghĩa là hiện tại chỉ phát
xuất từ một quá khứ và hướng tới một tương lai mờ mịt. Từ giờ trở đi, hiện tại
của Đức Giêsu là một hiện diện vĩnh cửu trong vinh quang Thiên Chúa". ("Lecture
de L'Evangile se lon saint Jean, quyển III, Seuil, trg 50-51)
2. Từ "như" chỉ một cội
nguồn.
Người ta thường trích lời Đức Giêsu:
"Các con hãy thương yêu nhau", nhưng lại hay bỏ nửa sau "như
Thầy đã yêu thương các con". Và nhiều người coi từ "như" này như
một liên từ so sánh: các môn đệ được kêu gọi để bắt chước sự xử thế của Thầy
mình.
Nhưng, liên từ "như" này của
bản văn Tin Mừng không chỉ biểu thị sự so sánh, mà còn biểu thị nguồn gốc của
tình yêu mà Đức Giêsu đòi hỏi nơi các môn đệ mình. Có thể diễn dịch: "Các
con hãy yêu thương nhau, theo như Thầy đã yêu thương các con", hoặc...
"Các con hãy yêu thương nhau... vì Thầy đã yêu thương các con để các con
yêu thương nhau như Thầy". Hoặc "Các con hãy thương yêu nhau bằng
tình yêu mà Thầy đã yêu thương các con." X. Léon-dufour chú giải:
"Tình yêu của Chúa Con đối với các môn đệ làm phát sinh lòng bác ái nơi
các ông. Chính tình yêu của Người lưu chuyển đến họ làm cho họ yêu thương anh
em, và họ được mến yêu. Tình yêu của Đức Giêsu triển nở nơi các tín hữu mang
dấu ấn tình yêu Chúa Cha". (sđd, trg 82-83).
3. Tính cách mới mẻ của giới luật yêu
thương.
Yêu đồng loại. Cựu ước đã biết đến đòi
hỏi này. Các triết gia ngoại giao trước Đức Giêsu đã rao giảng tình yêu tha
nhân, cả đến tình yêu đối với thù địch.
Thế thì, tính cách mới mẻ trong giới
răn yêu thương huynh đệ của Đức Giêsu là gì? điều mới mẻ này chính là nơi bản
chất của tình yêu huynh đệ mà các môn đệ Đức Giêsu thể hiện: đó là tình yêu của
chính đức Giêsu thể hiện nơi họ. X. Léon-dufour kết luận: "Một kỷ nguyên
mới đã khởi đầu. Qua các môn đệ của Chúa Con mà tình yêu mạc khải từ nay hiện
diện trong nhân loại... tình yêu nhau giữa các môn đệ sẽ tỏ bày cho mọi người,
nghĩa là cho cả những người lân cận chưa tin - họ thuộc về Đức Kitô và nhờ
Người mà nhân loại vượt qua cái chết để tới sự sống" (Sđd, trg 84-85).
BÀI ĐỌC THÊM:
1. Hãy làm cho giới luật yêu thương
sáng lên
Từ nay, qua việc chăm sóc người bất
hạnh, người nghèo, Giáo Hội và các cộng đoàn tỏ bày tình thương của Thiên Chúa
đối với con người và đồng thời tỏ bày ý hướng cứu rỗi họ. Phải, Giáo Hội đã
nhận lãnh sứ mệnh đem vào hiện hữu và lịch sử con người một luật có khả năng
làm sống động nhân loại bằng chính sự sống của Thiên Chúa. Luật ấy là thế này:
Hãy thương yêu nhau như Thầy đã yêu thương các con. Thiên Chúa biết thời đại
chúng ta đang kêu gào lớn tiếng một luật sống khác với luật sống của máu lửa,
sắt thép đang huỷ diệt khắp chốn. Hãy biết khiêm tốn để làm sáng lên trong đời
chúng ta, trong nhiệm vụ của chúng ta, trong gia đình, cơ quan, nơi vui chơi giải
trí, trong lãnh vực kinh tế, chính trị, một chút gì đó của giới luật yêu
thương.
2. Tình yêu-bác ái. lời giảng đầu tiên
của việc Phúc Âm hoá
Chỉ vương quyền bác ái mới có thể thay
đổi thế giới, mới biến hận thù thành yêu thương, chiến tranh thành hoà bình.
Chỉ "hãy yêu thương nhau như Thầy đã thương yêu các con" mới có thể
tạo lập một mẫu người và xã hội huynh đệ. Bác ái không thể định nghĩa được bằng
ngôn từ cảm tính hay sùng mộ. Olivier Clément viết: Bác ái "không phải là
đường mà là muối ". Ngôn từ của bác ái "không phải là bạc nhược,
nhưng là tự chủ và dũng cảm". Thế giới này nghĩ bác ái là điều khó và thậm
chí không thể thực hiện được. Bác ái đích thực không tránh né bạo lực, mà là
chuyển đổi nó thành sự phấn đấu trong cuộc sống, là tạo lập Công bình và Thẩm
Mỹ.
Tình yêu, bác ái là công trình của lòng
tin, là dấu chỉ hữu hình và cần thiết để chứng tỏ sự thuộc về Đức Kitô Phục
sinh. Nó là lời giảng đầu tiên của việc Phúc âm hoá, là sự hiện diện trước tiên
có thể cảm nhận được của Đức Kitô.
Nền văn minh tình yêu là một mầm cây
được trồng nơi thửa đất gọi là Giáo Hội, là đầu cầu dẫn vào vương quốc, với
điều kiện là trước hết, các Kitô hữu phải tập và có kinh nghiệm yêu thương
nhau, rồi mới có thể yêu thương mọi người.
Tình yêu, bác ái là năng lực vô song làm
cho con người và xã hội có được sức sống mới. Cuộc viếng thăm một hội đường Do
Thái ở Rôma của Đức Giáo Hoàng đã nhắc nhở chúng ta điều này. Công cuộc giải
phóng của Kitô giáo phải hoàn toàn được hướng dẫn bởi tính năng động của giới
luật yêu thương vĩ đại này.
21. Chú giải của Giáo Hoàng Học Viện Đà
Lạt
"ĐIỀU RĂN MỚI" (Ga
13,31-33a.34-35)
1. Khi Giuda ra khỏi nhà tiệc ly, có lẽ
sau lúc rửa chân và trước khi thiết lập phép Thánh thể, Chúa Giêsu nói:
"Bây giờ con người đã được tôn vinh và Thiên Chúa đã được tôn vinh nơi
Ngài". Thốt lên những lời tuyên bố buồn bã về một người trong nhóm 12 sẽ
phản bội, câu nói ấy, đối với các tông đồ, vang lên như một bài ca khải hoàn.
"Bây giờ" là lúc cuộc xung đột giữa Chúa Giêsu và satan, mà Giuda là
dụng cụ (x.13,37), vừa thực sự bùng nổ qua việc tên phản bội quyết tâm ra đi
thi hành dự tính của mình; "bây giờ" là lúc Chúa Giêsu đối diện với
"giờ" của Ngài, Giờ mà vì đó Ngài đã đến trong thế gian và không ai
có quyền cho xảy ra sớm hơn hay trễ hơn (7,30; 8,20; 12, 23-27; 13,1; Dt
10,3-7; Lc 13,3-33). Cho đến khi ấy, đời Chúa Giêsu chỉ là một chuẩn bị,
"bây giờ" mới bắt đầu thảm kịch cứu rỗi.
Nghĩ đến ơn cứu rỗi loài người và vinh
quang Cha Ngài (3,15.17; 8,49-50; 10,10; 12,47), tâm hồn Chúa Giêsu cảm thấy
hài lòng đến nỗi - coi cuộc khổ nạn như một thoáng qua và Thập giá như chiếc
ngai vàng. Ngài đã nhiều lần chơi chữ khi dùng từ ngữ: giương cao"
(exalter, hupsoun) vừa có ý nghĩa "nâng lên" (élever) và "tôn
vinh" (glorifier), để cho thấy Ngài sẽ bước lên thập giá chúng ta tư thế
một kẻ chinh phục (3,14; 8,28; 12,32-34; 12,23.24). Ngài thâm tín sẽ tìm thấy
sự sống trong cái chết và vinh quang trong ô nhục đến nỗi nói về sự vinh hiển
của Ngài như là một điều gì đã hoàn tất: "Con người sẽ được tôn vinh
". Thì quá khứ này, để diễn tả một việc sẽ xảy ra, có thể giải thích dễ
dàng nhờ lòng tin tưởng tuyệt đối của Đức Kitô vào hiệu quả chương trình của
Chúa Cha hơn là nhờ các hậu kết bất khả kháng gây ra do việc Giuda phản bội.
Có lẽ đừng nghĩ đến các chứng tá Chúa
Cha đã ban cho Con Ngài thì đặt trong viễn cảnh đó thì câu nói đến việc Chúa
Giêsu đã tôn vinh Chúa Cha bằng cách chu toàn bổn phận khi còn sống (4,34;
17,4), bằng việc mạc khải Chúa Cha (17,6) và vinh quang của Người (2,11;
11,4.40; 17,4), qua lời nói (1,18; 3,32-34; 5,24.38.47; 6,45.63; 7,16;
8,38.40-47.55...) và hành động (3,21; 5,19-20.30.36; 8,28; 9,3.4;
10,25.32.37.38; 14,10-11; 15,24). Nhưng chữ "bây giờ" bắt đầu câu 31
cho thấy một cái gì mới mẻ vừa khởi phát với việc Giuda bội phản: cuộc khổ nạn
- phục sinh của Chúa Giêsu được xem như sự tôn vinh tuyệt hảo nhất, và sự tôn
vinh tột bực này một cách nào đó đã được chiêm ngắm trong ý nghĩa thần học của
nó. Như thể đã được thực hiện trong mầm mống qua việc phản bội của Giuda. Để
xác quyết điều này, chỉ cần nhớ lại chứng tá Chúa Cha vài ngày trước đó:
"Ta đã tôn vinh danh Ta và Ta sẽ còn tôn vinh danh Ta nữa" (12,28).
Trong trường hợp này, chính Chúa Giêsu đã tuyên bố đã đến giờ Con Người sắp
được tôn vinh; hiển nhiên đây là lời tiên báo trực tiếp vào cuộc khổ nạn Ngài sắp
chịu và vinh quang Ngài sắp lãnh nhận (12,23-25).
Chính Chúa Giêsu ở đây đã có ý tự xưng
là "Con Người". Mặc dù vẫn có nghĩa thiên sai như trong các phúc âm
tước hiệu này dưới ngòi bút của Gioan, mang một ý nghĩa chính xác hơn. Trong
mười đoản văn mà chúng ta gặp nó luôn luôn trên miệng Đức Kitô, tước hiệu
"Con Người" đã ám chỉ đến vinh quang đang chờ đợi Ngôi lời nhập thể,
để đáp lại việc Ngài hạ cố làm thân phận con người, dù là con người tuyệt hảo
hơn hết. Và trong 4 lần, tước hiệu này trực tiếp ám chỉ đến sự vinh hiển nhờ
thập giá (1,51; 3,13.14; 5,27; 6,27; 6,54.63; 8,28; 12,23; 13,31).
Nếu Đức Kitô đã được tôn vinh, chính là
vì "Thiên Chúa đã được tôn vinh nơi Ngài". Mọi việc con người phụng
sự Thiên Chúa sẽ trở lại với con người dưới dạng thức vinh quang. Đó là luật,
luật này trước tiên liên hệ đến Đức Kitô, và vì thế "Thiên Chúa cũng sẽ
tôn vinh Ngài (Đức Kitô) trong chính mình Người (Thiên Chúa)". Nghĩa là
gì? Nghĩa là Ngài sẽ ban vinh quang thuộc về Ngài, khi đón nhận Ngài "trong
chính Người". Con Người sẽ được thông phần vào các đặc quyền của sự sống
thần linh, các đặc quyền mà Ngài sẽ nhắc tới trong lời nguyện: "Con đã tôn
vinh Cha dưới đất, đã chu toàn công việc Cha giao phó cho Con làm. Và bây giờ
xin Cha tôn vinh Con nơi Cha trước khi có thế gian" (17,4-5). Ở đây có sự
đối chiếu giữa tình trạng của Đức Kitô lúc còn ở "dưới đất" và tình
trạng "trên trời" mà Ngài xin cho được. Từ đó ta hiểu tại sao nói
"Con Người" và "Thiên Chúa" thay vì nói Con và Cha. Đúng ra
Chúa Con đã bao giờ mất vinh quang đã có ở Chúa Cha ngay trước khi tạo dựng vũ
trụ; nhưng nhờ sự vinh hiển mà Đức Kitô đạt được cho nhân tính mình, Thiên Chúa
đã nâng con người lên chính Ngai của Thiên Chúa. Chính đấy là nơi mà từ nay các
tín hữu đầy lòng tin và đạo đức sẽ tìm đến gặp Ngài. Chính từ đó mà Ngài đã mạc
khải cho vị tử đạo tiên khởi của Ngài. Vị này nói khi chết: "Tôi thấy các
tầng trời mở ra, và Con Người đứng bên hữu Thiên Chúa" (Cv 7,56).
Khi loan báo "Thiên Chúa sắp tôn
vinh Ngài", Chúa Giêsu ám chỉ đến chứng tá hùng hồn Chúa Cha ban cho Ngài
khi cho Ngài phục sinh từ cõi chết. Ngoài ra, việc phục sinh này đối với Ngài
chỉ là bước đầu tiên trong cuộc sống hiển vinh mà cuộc khổ nạn sắp đưa Ngài
vào.
2. Trước khi từ giã các môn đệ, Đức
Kitô đã cho họ biết ý muốn tối thượng của Ngài: "Ta ban cho các ngươi một
điều răn mới là hãy yêu mến nhau. Như Ta đã yêu mến các ngươi, các ngươi cũng
hãy yêu mến nhau" (c.34). Ngài nói trong tư thế một sư phụ trăn trối những
lời cuối cùng trước khi ra đi (x.Mt 24,45.51), và trong tư thế một người cha
hằng lo bảo đảm hạnh phúc cho con cái mà ông sắp giã từ. Nếu được chấp hành
tốt, điều răn này sẽ đền bù cho các môn đệ, trong mức độ có thể, sự mất mát
không còn thấy Thầy cách khả giác, và sẽ làm họ xứng đáng gặp lại Ngài. Giới
luật bác ái huynh đệ mà ở đây Chúa Giêsu gọi là giới luật "mới" ít
lúc nữa sẽ được Ngài gọi là "giới luật của Ngài" (15,12).
Chính nhờ giới luật mới, nên Đức Kitô
mới có thể tuyên bố là của Ngài. Luật tự nhiên dạy đừng làm cho ai điều ta
không muốn họ làm cho mình. Luật Môisen đã thừa nhận khoản luật tự nhiên đó,
khi dạy phải yêu tha nhân như chính mình (Lv 19,18). Nhưng đối với ai người Do
thái, tha nhân là anh em, đồng bào, bạn hữu mà họ cần phải sống an hoà với,
không thì sẽ bất an khi cùng đi đường. Luật trực tiếp liên hệ đến người Do
thái, nhưng không gạt bỏ ngoại kiều (Mt 5,43. Trong các điều kiện trên, tình
yêu tha nhân có tính cách tiêu cực nhiều: tránh tất cả những gì có thể gây thù
oán, báo phục. Nếu tình yêu được thể hiện cách tích cực bằng hành động, thì
cũng không kém vụ lợi; tựu trung, qui tắc là yêu chính bản thân mình. Chính
giáo sĩ Hiller, nhà luân lý Do thái nhân bản nhất đã hiểu như thế: "Điều
chi ngươi ghét, ngươi chớ làm cho tha nhân. Chính đó là tất cả lề luật, các
điều khác chỉ là lời chú giải" (Chabbath, f.31).
Để xác quyết, Chúa Giêsu đã hơn một lần
nhắc lại luật căn bản của mọi tương giao xã hội (Mt 7,12; 19,19; 22,39-40),
nhưng Ngài đã vượt qua luật đó, hay ít ra, đã đưa nó về lại nội dung ban đầu,
khi tố giác lối chú giải hẹp hòi và cứng nhắc mà các thày ký lục đã đề ra (Mt
5,43). Không phải chỉ yêu thương bạn hữu, mà còn phải muốn điều lành cho mọi
người, kể cả kẻ thù mình; bằng không, không phải là Kitô hữu (Mt 5,46-48).
Với "giới luật mới", Chúa
Giêsu còn thêm nhiều điều trong những đòi buộc của tình bác ái huynh đệ; yêu
tha nhân như chính mình chưa đủ người kitô hữu phải yêu tha nhân như Đức Kitô
đã yêu họ (c.34). Mà tình yêu Đức Kitô đối với chúng ta là ân cần, vô vụ lợi,
tận tâm (Ga 13,13-16; 15,16.19; Rm 15,13). Ngài đã hiến mình cho loài người đến
cùng, nghĩa là cho đến chết (Ga 13,1; 15,12-14). Thánh Gioan đã ghi rõ ràng:
"Chính do điều này mà ta nhận ra được lòng yêu mến: là Đấng ấy (Đức Kitô)
đã thí mạng vì chúng ta; nên ta cũng thí mạng vì anh em mình" (1Ga 3,16).
Giao ước mới đã được đóng ấn với máu
của tác giả giao ước (1Co 11,25). Điều trong trình thuật rửa chân trước đó được
giới thiệu như một việc "phục vụ", ở đây được gọi là "tình
yêu"; nhưng tựu trung chỉ có một vấn đề: hiến thân hoàn toàn, không hạn
chế. Tình yêu Chúa Giêsu dành cho chúng ta là tình yêu thần linh, không chỉ vì
Ngài là Thiên Chúa, vì Ngài yêu chúng ta như là tạo vật và Con Thiên Chúa (Ga
17,6.9.10); nhưng còn vì Ngài mô phỏng theo tình yêu Chúa Cha dành cho Ngài:
"Như Cha yêu mến Ta, Ta cũng yêu mến các ngươi" (Ga 15,9). Nói tóm
lại có nghĩa là: "Hãy yêu thương nhau, như Ta đã yêu thương các ngươi, cho
đến hy sinh mạng sống; hãy yêu thương nhau như chính Thiên Chúa đã yêu
Ta".
Một khi được hiểu và thực hành như vậy,
tình bác ái huynh đệ phải tạo ra giữa loài người mối hiệp nhất theo gương Thiên
Chúa: "Để hết thảy chúng được nên một, cũng như, Lạy Cha, Cha ở trong Con
và Con ở trong Cha, ngõ hầu chúng ở trong chúng ta" (Ga 17,21). Mà Đấng
cầu nguyện như thế cũng đã nói: "Cha và Ta là một" (10,30).
Ngoài ra, Đức Kitô của Thánh Gioan ở
đây không dạy điều gì khác các điều chúng ta đã học trong các phúc âm nhất lãm.
Bài diễn từ trên núi tóm tắt toàn bộ lý tưởng Kitô hữu: "Các ngươi hãy nên
trọn lành như Cha các ngươi trên trời là Đấng trọn lành" (Mt 5,48). Đoạn
này cũng nói yêu kẻ thù là dấu chỉ phân biệt người Kitô hữu (Mt 5,46-48). Để
yêu người như Chúa Giêsu muốn, phải yêu Thiên Chúa trên hết mọi sự. Vì thế vị
tôn sư đã đặt tình yêu Thiên Chúa và tình yêu tha nhân một cách nào đó ngang
hàng với nhau (Mt 22,39). Gioan và Phaolô, hai môn đệ Ngài, đã nhất trí dạy
rằng: người yêu tha nhân là giữ trọn lề luật (1Ga 2,7-11; 3,10-11.14-16; Rm
13,9-10).
"Chính nơi điều này mà mọi người
sẽ nhận ra là các ngươi là môn đệ Ta: ấy là các ngươi có lòng yêu mến
nhau" (c.35). Bác ái giữa người Kitô hữu với nhau phải hiện thực và rõ
ràng đến nỗi tự nó cho thấy họ là môn đệ Chúa Giêsu, ngay cả đến những người
không biết gì về Kitô giáo (Ga 14,31; 17,21; 1Ga 2,7-11; 4,02-21). Tình yêu
được truyền dạy ở đây chỉ có thể được hiện hữu giữa những người tin vào Chúa
Giêsu Kitô. Một lần nữa, giới luật là giới luật "mới".
Lịch sử Giáo hội sơ khai là lời chú
giải tuyệt hảo nhất về câu nói đó. Luật bác ái đã được hiểu rất sớm và đã phát
sinh ra nhiều hoa quả xây dựng mà Chúa mong chờ. Tác giả sách công vụ đã nói
lên đặc điểm của nhóm Kitô hữu đầu tiên: "Các kẻ tin hết thảy đều coi mọi
sự như của chung" (Cv 2,44). Theo chứng từ của Tertullien, người ta đã nói
về họ: "Hãy xem họ thương nhau biết bao và sẵn sàng hiến mạng cho nhau
chừng nào" (Apolog.39; Pl 1,53a). Sau này, những người ở ngoài sẽ gọi họ
là Kitô hữu, còn họ vẫn gọi nhau là "anh em" (Cv 11,26.29). Họ ý thức
việc họ được bác ái liên kết, đến nỗi đã dùng chữ "Agapê" (tình yêu)
để đặt tên cho bữa ăn chung, được đó họ ăn và uống Mình, Máu Chúa (Giuda 12;
Ignatiô, thơ gởi tín hữu Rm 7).
KẾT LUẬN
Trước ngày tử nạn, Chúa Giêsu đã ban
luật sống mới cho môn đệ mình. Đây là một luật mới vì đặt cơ sở trên một biến
cố mới, bất ngờ và điên đảo: cái chết của Chúa, và vì trong cộng đoàn nhân loại
không có chi tương tự như thế. Do đó, luật sống này là đặc điểm của cộng đoàn
môn đệ vừa thành lập: "chính nơi điều này mà mọi người sẽ nhận ra các
ngươi là môn đệ Ta". Và các chứng tá trong Giáo hội sơ khai chứng nhận
rằng luật tình yêu này, thực sự đã được chấp hành tốt.
Ý HƯỚNG BÀI GIẢNG
1. Sau khi Giuda ra đi, Chúa Giêsu liền
công bố, như thể cuộc ra đi của Giuda là dấu hiệu của một điều gì quan trọng:
"Bây giờ Con Người đã được tôn vinh và Thiên Chúa đã được tôn vinh nơi
Ngài". Hãy biết rằng, trong thánh kinh, vinh quang của Thiên Chúa hay vinh
quang của một người nào đó không cùng ngôn ngữ như trong ngôn ngữ chúng ta.
Trong ngôn ngữ chúng ta, vinh quang có nghĩa: nổi danh, đắc nhân tâm và được
tiếng tốt. Trong Thánh kinh, vinh quang chỉ phẩm cách, thế lực, ảnh hưởng hiện
diện và quyền năng của nhân vật. Với ý nghĩ đó, vinh quang cao cả, cơ sở của
mọi vinh quang khác, chỉ thuộc về Thiên Chúa, Đấng thông ban vinh quang như ý
Ngài muốn. Trong mức độ thực hiện chương trình Thiên Chúa, mỗi người nhận được
giá trị và thế lực, và lớn lên trong vinh quang.
2. Việc tìm hiểu các tự nguyện đó giúp
chúng ta quán triệt ý nghĩa các lời nói của Đức Kitô. Chúa Giêsu đã được tôn
vinh. Ngài chấp nhận điều Giuda phải làm. Từ đó, Ngài được vinh hiển, vì hoàn
toàn chấp nhận cuộc Vượt qua bằng cái chết. Việc Ngài vâng phục thánh ý Chúa
Cha làm cho Ngài được "vinh quang" và nói lên việc Người nhiệt tâm
yêu mến Thiên Chúa. Đồng thời khi minh chứng mức độ tình yêu Ngài đối với loài
người bằng việc trao ban Chúa Con, Chúa Cha cũng "đã được tôn vinh"
trong con người Chúa Giêsu.
3. Việc phúc âm và phụng vụ nhấn mạnh
đến tính cách mới mẻ của luật bác ái huynh đệ đòi buộc chúng ta xét mình xem
chúng ta thực thi Luật đó đến mức nào và bằng cách nào. Nó giả thiết đức ái này
tiếp nối tình yêu Đức Kitô dành cho chúng ta ("như thày đã yêu mến các
con") và tiếp nối tình yêu chúng ta đối với Chúa Giêsu (vì chính trong
điều đó mà người ta nhận ra các con là môn đệ Thày...). Lòng thương cảm tự
nhiên khác xa tình yêu anh em siêu nhiên mà chúng ta phải có. Yêu thương họ vì
họ (trong môi trường và điều kiện sống họ đang sống) không ngăn cản việc yêu
thương họ trong Thiên Chúa và trong Đức Kitô. Và ngược lại, yêu thương họ như
thế không giảm bớt lòng kính trọng và tình cảm tự nhiên. Yêu cách siêu nhiên
không có nghĩa là yêu cách nhạt nhẽo, hững hờ, "để được Chúa thưởng".
Nhưng là yêu người khác hết lòng, không phải vì họ dễ thương, xinh đẹp, tốt
lành... nhưng là vì họ là chi thể quí giá của Chúa Giêsu, là công dân
Gierusalem thiên quốc. Vì các đặc điểm trên có giá trị cho mọi người, nên phải
yêu mọi người với tình yêu siêu nhiên.
4. Trong thế giới ích kỷ, bạo tàn, ham
mê tiền bạc, bóc lột nghèo, người Kitô hữu phải làm sáng rực như ánh lửa, tình
yêu họ đối với tha nhân, niềm cảm thông với người cùng khổ, lòng dịu và tha thứ
cho kẻ nghịch thù. Nếu làm như vậy, Kitô hữu sẽ nổi bật lên giữa bao người
khác. Một khi cảm nghiệm cách cụ thể tình yêu đó, thiên hạ sẽ nhận ra người
Kitô hữu là môn đệ đích thật của Đức Kitô, sức nóng của tình yêu, họ sẽ được
đưa dẫn về với Đức Kitô. Chỉ tình yêu mới có thể xây dựng đô thành huynh đệ
loài người hằng mơ ước.
Sưu tầm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét