BẢO HÀ CHẦU LANG THÍP |
THÁNH LỄ TẠ ƠN VÀ ĐỨC CHA THƯỜNG HUÂN BHG. TẠI BẢO HÀ |
CHA AN TÔN GIẢI TỘI |
THÁNH LỄ TẠ ƠN LÀM PHÉP NHÀ MỚI VÀ TẠI BẢO HÀ |
THÁNH LỄ TẠ ƠN LÀM PHÉP NHÀ MỚI VÀ LÀM PHÉP CHUÔNG TẠI BẢO HÀ |
ĐỨC CHA AN PHONG THĂM GIÁO DÂN TÂN AN |
THÁNH LỄ TẠ ƠN LÀM NHÀ MỚI VÀ LÀM PHÉP CHUÔNG TẠI BẢO HÀ |
ĐỨC CHA AN PHONG ĐI THĂM TẰNG LOỎNG |
ĐỨC CHA AN PHONG ĐI THĂM GIÁO DÂN |
CHÚA NHẬT 4 MÙA CHAY A
Lời Chúa: 1Sm
16,1b.6-7.10-13a; Ep 5,8-14; Ga 9,1-41
1. Người mù
Có những người mắt sáng nhưng lại nhìn
sự vật qua lăng kính của những tư tưởng sai lầm, do đó đã trở thành mù. Một sự
mù quáng còn trầm trọng và tai hại hơn cả cái mù nơi thể xác, vì nó khép kín
tâm hồn trước tình thương và ơn sủng của Chúa. Đó là trường hợp của bọn Biệt
phái trong đoạn Tin Mừng sáng hôm nay.
Thực vậy, đầu mối câu chuyện chỉ vì
Chúa Giêsu đã chữa lành cho một người mù vào đúng ngày nghỉ lễ. Luật về ngày
nghỉ lễ do bọn Biệt phái chủ trương cấm làm những việc Chúa Giêsu đã làm. Thế
nhưng Chúa Giêsu đã làm điều cấm ấy, cho nên Ngài chỉ là một kẻ tội lỗi. Mà đã tội
lỗi, thì không thể nào là người bởi Thiên Chúa, do đó không thể làm được phép
lạ.
Cái lý luận chặt chẽ ấy đã che mắt họ,
không cho họ nhận biết điều lạ lùng đang xảy ra. Được đặt trước sự thực, nhưng
họ lại tìm cách chối bỏ sự thực ấy: Kẻ được chữa lành không phải là người mù họ
thường thấy, nhưng chỉ là một người giống như hắn. Họ đã muốn phủ nhận ngay
chính người được chữa lành. Họ hạch hỏi và làm khó dễ cả người cha lẫn người
mẹ. Bản thân anh cũng bị tra hỏi, tất cả như muốn anh chối bỏ chính cái ơn huệ,
chính cái thực tế diễn ra nơi con người anh.
Thế nhưng cuộc hạch hỏi này lại cho
chúng ta thấy người sáng suốt lại chính là anh mù. Còn kẻ mù lại là bọn Biệt
phái, vốn tự nhận mình là thông suốt đạo lý và lề luật. Anh mù đã muốn đi từ
thực tế không thể chối cãi được, tìm hiểu về con người đã làm phép lạ, để rồi
cuối cùng anh không phải chỉ được chữa để nhìn thấy sự vật chung quanh, mà còn
được nhận biết ánh sáng của niềm tin, nhìn nhận Chúa Giêsu chính là Đấng từ
trời đến, để thông chia cho mọi người sự sống Thiên Chúa.
Trong khi đó bọn Biệt phái lại muốn đi
từ một cách hiểu về đạo giáo của họ để phán xét sự thật. Vì họ đã sai lầm trong
cách hiểu và lý luận của mình, nên họ đã bị bưng bít, không thể nhận ra được sự
thật, cũng như ý nghĩa của sự thật ấy.
Chúa Giêsu đã đảo ngược các hoàn cảnh.
Người mù tin ở Ngài thì được khỏi và được dẫn đến chỗ nhìn nhận mạc khải của
Chúa. Trái lại những kẻ vẫn tự khoe là thông thái và sáng suốt thì lại không
thấy được Đấng đem ánh sáng cứu rỗi đến cho con người. Họ tự giam mình trong
tối tăm của sự chết.
Đây cũng là hoàn cảnh của chúng ta.
Thực vậy, một cản trở không nhỏ trên con đường đến với Chúa và nhận ra tiếng
Ngài trong những biến cố của cuộc sống đó là cứ bám víu vào những tiên kiến và
tự mãn với những điều chúng ta đã biết, bằng sự rập khuôn và óc câu nệ. Tất cả
tạo nên một thứ hàng rào kiên cố ngăn cản chúng ta tiếp cận với sự thật để được
cứu rỗi. Những người thủ cựu và cố chấp giống như những kẻ đeo cặp kính màu
xám, thì nhìn cái gì cũng hoá ra xám. Họ giống như những anh mù sờ voi, phùng
má trợn mắt bảo vệ lập trường của mình, mà chẳng ai nắm được sự thật.
Bọn Biệt phái đã căm thù Chúa Giêsu và
cuối cùng đã tìm cách thủ tiêu Ngài chỉ vì không chấp nhận để Ngài phá vỡ cái
hàng rào này của họ. Chúng ta cũng sẽ chỉ có ánh sáng của lòng tin khi nhìn
nhận Chúa Giêsu chính là Đấng đem lại cho chúng ta ơn cứu rỗi mà thôi.
2. Ngọn đèn đức tin – ĐTGM. Ngô Quang
Kiệt
Ta nhìn thấy được là nhờ có ánh sáng.
Đôi mắt là ánh sáng của thân thể. Nếu mắt hư hỏng, thì dù bên ngoài trời có
sáng trưng, ta vẫn không thấy gì hết. Người bị hư mắt sống hoàn toàn trong đêm
tối.
Có nhiều thứ đêm tối. Cũng như có
nhiều loại mắt.
·
Có thứ đêm tối u mê dốt nát. Ánh sáng
văn hoá có đó. Sách vở chữ nghĩa có đó. Nhưng ta không đọc được. Vì ta mù chữ.
Trí tuệ ta thiếu đôi mắt. Nên ta chìm trong đêm tối u mê.
·
Có thứ đêm tối phàm phu. Thiên
nhiên có biết bao cảnh đẹp. Nhìn cảnh hoàng hôn, bình minh, người hoạ sĩ có thể
xúc cảm vẽ nên những bức tranh tuyệt tác. Ta không cảm được vẻ đẹp của đất trời
vì ta không có cặp mắt hoạ sĩ. Nghe chim ca, nhìn lá rụng, thi sĩ có thể viết
nên những vần thơ. Còn ta, ta không nghe được sứ điệp của chim, không cảm được
nỗi buồn của lá, vì ta không có tâm hồn, ánh mắt nhạy cảm của nhà thơ.
·
Có thứ đêm tối đức tin. Cuộc sống
thần linh có đó. Thiên Chúa hiện hữu đó. Nhưng ta không thấy được nếu ta không
có đức tin.
Đức tin là ánh sáng soi rọi vào thế
giới vô hình, cho ta thấy được những điều mà người không tin không thấy. Đức
tin là ngọn đèn soi cho ta bước đi trên con đường tiến về cuộc sống vĩnh cửu.
Ngọn đèn ấy chỉ đủ sáng cho ta bước từng bước nhỏ. Trong khi bầu trời vẫn tối
đen để ta phải phó thác tin yêu.
·
Tin là một
thái độ dấn thân. Người mù đi ra giếng Silôê rửa theo lời dạy của Chúa
Giêsu vì anh tin. Anh có thể nghi ngờ: Rửa nước giếng có gì tốt đâu? Nhưng anh
đã đi vì anh tin lời Chúa. Tin rồi anh không ngồi lì một chỗ nhưng dấn thân,
lên đường và hành động theo lời Chúa dạy.
·
Tin là một
hành trình ngày càng gian khổ. Đức tin cần phải có thử thách. Thử thách như
những bài học ngày càng cao, càng khó bắt người tin phải có thái độ lựa chọn
ngày càng dứt khoát hơn. Ta hãy dõi theo hành trình của anh thanh niên bị mù.
Thoạt tiên, việc dẫn thân của anh khá
dễ dàng. Anh chỉ việc đi ra giếng Silôê rửa bùn đất mà Chúa Giêsu đã đắp lên
mắt anh. Kế đó anh phải đối phó với một tình hình phức tạp hơn: Người ta nghi
ngờ anh. Người ta tò mò xoi mói anh. Nhưng anh đã vững vàng vượt qua thử thách
đó. Anh dõng dạc tuyên bố: Chính tôi là người mù đã ăn xin tại cổng thành.
Tình hình phức tạp hơn khi gia đình
anh tỏ ra thờ ơ lãnh đạm. Anh khá đau lòng và cảm thấy cô đơn. Anh được sáng
mắt. Anh có niềm tin. Đó là một biến cố quan trọng thay đổi toàn bộ đời anh.
Thế mà những người thân thiết nhất là cha mẹ, anh chị em trong gia đình vẫn thờ
ơ, lãnh đạm. Để vững niềm tin vào Chúa, anh đành chấp nhận hành trình đơn độc.
Vì tin Chúa anh đành cam chịu sự thờ ơ lãnh đạm của những người thân. Trung
thành với niềm tin đã làm trái tim anh rướm máu.
Sự căng thẳng lên đến cực điểm khi anh
phải đối đầu với quyền lực tôn giáo. Họ mạt sát anh là sinh ra trong tội lỗi.
Họ tố cáo Chúa Giêsu đã lỗi phạm luật nghỉ ngày Sabbat. Và sau cùng, họ khai
trừ anh khỏi hội đường. Đây là hình phạt nặng nề nhục nhã nhất đối với người Do
Thái. Bị gia đình từ bỏ. Giờ đây lại bị xã hội chối từ. Anh trở thành người cô
đơn nhất. Đây là thử thách lớn lao nhất. Nhưng anh vẫn vững vàng vượt qua. Lựa
chọn của anh giờ đây là dứt khoát. Mất tất cả chỉ để trung tín với niềm tin của
mình.
Đúng lúc đau đớn nhất Chúa Giêsu lại
xuất hiện. Như để khen thưởng cho đức tin kiên vững của anh. Chúa Giêsu tỏ cho
anh biết Người là Đấng Cứu Thế, là Con Thiên Chúa. Lập tức anh quỳ sấp mặt
xuống thờ lạy Người. Hành trình niềm tin gian khổ thế là chấm dứt. Anh đã gặp
được Chúa Kitô.
Như thế niềm tin tăng dần theo với thử
thách. Thử thách càng cao, đức tin càng mạnh. Thoạt tiên, anh coi Chúa Giêsu
chỉ là một con người, một người nào đó trong muôn vạn người: “Một
người tên là Giêsu đã xức bùn vào mắt tôi”. Những câu hỏi của đám đông,
những tra vấn của Pharisêu khiến anh suy nghĩ sâu xa hơn và anh nhận rằng: “Ngài
thật là vị tiên tri”. Khó khăn bắt bớ của giới chức tôn giáo thời đó
lại khiến anh khẳng định: “Người từ Thiên Chúa mà đến”. Và sau
cùng anh đã nhận Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa.
Đức tin giống như hạt ngọc bị lớp đất
bụi che phủ. Những khó khăn thử thách giống như chiếc dũa, dũa sạch bụi đá.
Càng dũa nhiều, ngọc càng sáng. Đức tin giống như ngọn đèn. Thử thách gian khổ
là dầu. Càng có nhiều dầu gian khổ, đèn đức tin càng toả sáng, càng toả nóng.
Hành trình đức tin của anh thanh niên
mù chính là khuôn mẫu cho hành trình đức tin của mỗi người chúng ta. Anh thanh
niên mù đã chiến đấu với những bóng tối vây phủ đức tin của anh. Anh đã kiên
trì và đã chiến thắng. Anh đã ra khỏi tối tăm, gặp được Chúa Kitô nguồn ánh
sáng. Đời anh từ nay tràn ngập ánh sáng niềm tin. Còn tôi, tôi đã chiến đấu thế
nào với những thế lực bóng tối đe doạ đức tin của tôi? Những bóng tối nghi kỵ,
những bóng tối thù hận, những bóng tối độc ác, những bóng tối tự mãn kiêu căng,
những bóng tối dục vọng tội lỗi. Tôi có can đảm chiến đấu để phá tan những bóng
tối đó không?
Anh thanh niên mù đã giữ ngọn đèn đức
tin khỏi mọi bão gió, lại còn đổ dầu đầy bình, giữ cho đèn cháy sáng cho đến
khi gặp Chúa Kitô. Ngày Rửa Tội, Chúa đã trao cho tôi ngọn đèn đức tin. Biết
bao ngọn gió đã thổi ngang đời tôi, muốn dập tắt ngọn đèn đức tin của tôi. Liệu
tôi có giữ được ngọn đèn đức tin cháy sáng cho đến ngày ra gặp mặt Chúa?
Mùa Chay chính là cơ hội cho tôi khêu
ngọn đèn đức tin cho sáng, đổ dầu đầy bình cho ngọn đèn đức tin cháy mãi. Dầu,
đó là sự ăn chay, cầu nguyện, là thống hối, là hoà giải, là chia sẻ cho người
túng thiếu. Xin Chúa Kitô là ánh sáng
trần gian dẫn con đi suốt hành trình đức tin để con thoát mọi bóng tối, đến gặp
Người là ánh sáng tinh tuyền, ánh sáng vĩnh cửu.
GỢI Ý CHIA
SẺ
1)
Bạn đã từng bị thử thách về đức tin chưa? Bạn đã thắng vượt như thế nào?
2)
Từ khi được Rửa Tội đến nay, bạn có “biết” Chúa ngày càng rõ hơn không?
3)
Chúa đã tỏ mình ra cho bạn thế nào qua những thử thách trong cuộc đời?
4)
Anh thanh niên mù đã trải qua những khó khăn nào trong hành trình đến gặp Chúa
Giêsu?
3. Thầy là ánh sáng thế gian (Trích trong ‘Manna’)
Suy Niệm
Đức Giêsu đã chữa một người mù từ lúc
mới sinh, một người lớn lên trong bóng đêm dầy đặc. Ngài cho anh được thấy ánh
mặt trời lần đầu tiên, thấy khuôn mặt của những người thân thuộc. Nhưng quan
trọng hơn, anh đã thấy và tin vào Đức Giêsu, Đấng là Ánh Sáng của thế giới. Sau
khi được sáng mắt, anh đã bước vào một cuộc hành trình đức tin đầy cam go.
Lúc đầu, Đức Giêsu chỉ là một người mà
anh không rõ. Sau đó, anh dám khẳng định trước mặt mọi người Ngài là một ngôn
sứ, là người bởi Thiên Chúa mà đến. Cuối cùng, anh đã sấp mình để bày tỏ lòng
tin vào Ngài. Đức tin của anh lớn lên qua những hiểm nguy và đe dọa. Ngược với
thái độ hồn nhiên và bình an của anh là thái độ bối rối bất an của giới lãnh
đạo. Họ cứ hỏi đi hỏi lại về cách thức anh được chữa lành.
Cha mẹ của anh cũng được điều tra cẩn
thận. Trước những lập luận vững vàng của anh, họ chỉ biết chê anh là dốt nát và
tội lỗi.
Dựa vào một quan niệm hẹp hòi về việc
giữ ngày sa bát, họ khẳng định Đức Giêsu đã phạm tội khi chữa bệnh, tuy họ vẫn
không hiểu tại sao một người tội lỗi lại có thể mở mắt cho người mù từ lúc mới
sinh. Giới lãnh đạo Do thái giáo không muốn coi Đức Giêsu là người của Thiên
Chúa, vì điều đó đòi họ phải thay đổi lối nghĩ và lối sống đạo, thay đổi bộ mặt
tôn giáo của cha ông, nhất là đòi họ phải tin và theo Ngài. Họ tự hào mình hiểu
biết và đạo đức. Chính niềm tự hào này đã khiến họ khép lại, không có can đảm
chấp nhận mình sai lầm, và cố chấp ở lại trong bóng tối.
Mù không phải là một tội.
Cố ý không muốn thấy mới là tội đáng
kể. Chúng ta ai cũng sợ bị mù, nhưng lắm khi ta lại tự làm cho mình nên mù lòa,
khi không chấp nhận thực tế về bản thân, khi né tránh sự thật và không muốn
nghe ai.
Như những người mù xem voi, mỗi người
chúng ta chỉ thấy một phần của thực tại, một phần nhỏ của chân lý. Cần khiêm
tốn để nhận mình mù, mù về chính mình, mù về lãnh vực mình thông thạo, vì điều
mình biết chỉ là phần nổi của tảng băng, vì con voi không giống như cái cột nhà
hay cái quạt. Thay vì cãi nhau do có cái nhìn khác nhau, chúng ta có thể bổ túc
cho nhau, để dần dần đến gần chân lý trọn vẹn.
Gợi Ý Chia
Sẻ
·
Chúng ta đều ít nhiều mù lòa về chính mình.
Theo ý bạn, làm sao chúng ta có thể ra khỏi sự mù lòa đó?
·
Tự ái, tự hào, tự cao, tự mãn... theo ý bạn,
đây có phải là những thái độ khiến chúng ta khó đón nhận những góp ý nghiêm túc
của người khác không?
Cầu Nguyện
Như thánh Phaolô trên đường về Đamát,
xin cho con trở nên mù lòa vì ánh sáng chói chang của Chúa, để nhờ biết mình mù
lòa mà con được sáng mắt.
-
Xin cho con đừng sợ ánh sáng của Chúa, ánh
sáng phá tan bóng tối trong con và đòi buộc con phải hoán cải.
-
Xin cho con đừng cố chấp ở lại trong bóng tối
chỉ vì chút tự ái cỏn con.
-
Xin cho con khiêm tốn để đón nhận những tia
sáng nhỏ mà Chúa vẫn gửi đến cho con mỗi ngày.
-
Cuối cùng, xin cho con hết lòng tìm kiếm Chân
lý để Chân lý cho con được tự do.
4. Đón nhận chân lý – Achille Degeest.
(Trích trong ‘Lương
Thực Ngày Chúa Nhật’)
Câu chuyện hôm nay đặt ra trước mầu
nhiệm khôn lường của sự từ khước ánh sáng. Phái Pharisêu không tự truy vấn
mình, kiểm thảo mình, lại từ chối sự thật hiển nhiên bằng cách khai trừ người
mù được chữa lành. Để hiểu rõ hai chi tiết trong bài, nên lưu ý điều này là,
theo quan niệm thông thường, nước miếng có sức chữa lành. Ta hiểu tại sao Chúa
Giêsu đã làm bùn xức vào mắt người mù. Đức Giêsu thường ghép hành động thần
thiêng của Người vào trong các thực tại tự nhiên khiêm tốn nhất. Đàng khác, sở
dĩ người Pharisêu tố cáo người mù đã sinh ra trong tội, là vì theo đạo lý họ,
bệnh tật là hình phạt về một lỗi phạm –ở đây là lỗi phạm của cha mẹ- Đó là điều
Chúa phản đối. Câu chuyện về người mù đặt ra một cách gay cấn vấn đề đón nhận
chân lý như thấy hiện ra khắp nơi trong các bản văn của thánh Gioan. Ở đây ta
đứng lên trên cả vấn đề phép lạ và hiệu năng của phép lạ xét như dấu hiệu; ta
đứng trước một sự mù quáng tinh thần không chịu nhìn xem chính cái dấu hiệu nữa.
Lòng thù ghét có sức tạo nên một trạng thái tâm lý làm cho con người nên đui
mù. Khi tâm hồn bị đóng kín lại, nó không còn thấy điều hiển nhiên nữa. Cả đến
sự thật bên ngoài khách quan về việc người mù đã lành bệnh, ai ai cũng biết
hết, thế mà người Pharisêu vẫn từ chối, vẫn bài bác. Có lần Chúa Giêsu đã phải
nói với người Do Thái rằng dù một phép lạ xảy ra trên trời (gây chấn động mạnh
mẽ) cũng khó cho họ nhìn nhận.
Thái độ từ khước ánh sáng có nhiều đặc
điểm. Sau đây là hai đặc điểm:
1)
Người ta lấy một khía
cạnh của sự thật, cô lập nó, dựng nó lên thành tuyệt đối, mà quên rằng nó tuỳ
thuộc vào những yếu tố khác quan hệ hơn của sự thật ấy. Kiêng việc xác ngày lễ
nghỉ là một điều luật. Giữ luật ấy là việc tốt. Nhưng nó lệ thuộc vào luật bác
ái, luật này cao trọng hơn. Vậy mà người Do Thái xem nó là một điều tuyệt đối.
Nhân danh ngày “lễ nghỉ”, họ từ khước lòng bác ái. Lối suy nghĩ này là đầu giây
mối nhợ của bao nhiêu vụ tranh luận, cãi cọ mà họ kéo Chúa Giêsu vào.
Trong Giáo Hội hiện nay cũng có nhiều hiện tượng thuộc loại này. Ví dụ:
người ta tách riêng một ít trong Phúc Âm, coi đó là tuyệt đối, rồi sử dụng để
biện minh cho bạo lực nhân danh Tin Mừng.
2)
Người ta ngồi vào
trong một hệ thống ý tưởng mà họ quyết đoán là đúng. Họ làm như thế có thể là
vì trí không hướng nhiều về dường ấy, vì một lợi ích nào, vì tình liên đới với
phe nhóm v.v… Nét tiêu biểu là ở chỗ họ coi mình là người biết, người sáng
suốt, người hiểu rõ, Chúa Giêsu trách bọn Pharisêu vì họ nói: “Chúng tôi thấy”.
Trước một não trạng như thế, khi chân lý xuất hiện một cách khác thường, nó sẽ
không được nhìn nhận. Mà trong đời sống con người, chân lý của Chúa thường mặc
những hình thức bất ngờ và gây khó chịu cho thói quen của ta. Chân lý ấy làm nổ
tung mọi hệ thống tư tưởng và mọi chương trình hành động. Người Kitô hữu khi
suy nghĩ cũng như lúc hành động phải chăm chú nhìn những dấu hiệu của Chúa.
5. Ai mù? Ai sáng? – R.
Veritas
(Trích trong ‘Niềm Vui Chia Sẻ’)
Trong tập truyện
có tựa đề: “Một trăm lẻ một giai thoại về Thiền”, tác giả Xen-da-ki có ghi lại
câu chuyện sau đây: Thời xa xưa, mỗi lần ra khỏi nhà trong đêm tối, người Nhật
Bản thường dùng những chiếc lồng đèn. Một đêm kia, một người mù đến thăm một
người bạn. Lúc ra về thấy người mù đi hai tay không người bạn mới lấy một chiếc
lồng đèn trao cho anh ta. Nhưng người mù từ chối và hỏi:
-
Đối với một người mù như tôi thì cầm chiếc
lồng đèn để làm gì? Bóng đêm hay ánh sáng đối với tôi đều như nhau cả.
Người bạn trả lời:
-
Tôi vẫn biết rằng anh không cần lồng đèn để
soi đường. Nhưng nếu anh không cầm trong tay thì kẻ khác sẽ không thấy anh và
như vậy có thể sẽ đụng vào anh.
Nghe thế, người mù đành cầm lấy lồng
đèn ra về. Đi được một đoạn đường, người mù bị một kẻ đi đường tông vào mình.
Không tự chế được, người mù quát tháo inh ỏi:
-
bộ đui sao? Không thầy chiếc lồng đèn tôi
đang cầm đây sao?
Người kia bình tĩnh phân trần:
-
Này ông bạn, ông bạn đang cầm lồng đèn. Nhưng
ngọn đèn bên trong đã tắt rồi.
Thế là người mù cầm đèn cũng không
thấy đường. Còn người sáng mắt lại không thấy đèn của người mù. Vậy ai mới thật
là người mù?
Thưa anh chị em,
Người mù là người đáng thương nhất.
Người ấy sáng trong tăm tối và như bị giam trong tù ngục: không thấy đường đi,
nơi ở, không thấy trời cao, cảnh đẹp, không thấy người mình yêu thương… Nhưng
khổ hơn nữa là mù tinh thần: Sống mà không biết cuộc sống sẽ đi về đâu? Tại sao
phải sống? Sống cho ai và sống để làm gì?
Chúa Giêsu đã nói, sau khi người mù
được thấy “Tôi đến thế gian để cho người không xem thấy được thấy và kẻ thấy
lại nên đui mù”. Chúa Giêsu đã làm cho người mù được thấy. Ngài không chỉ tái
lập người mù trong thế giới của giác quan mà còn đưa anh ta vào thế giới của
niềm tin. Anh không chỉ thấy bằng mắt mà còn thấy bằng cặp mắt đức tin. Đức tin
là một giác quan mới mà Thiên Chúa ban cho con người, nhờ đó con người có thể
thấy được những thực tại vô hình, thấy được Thiên Chúa trong Đức Giêsu, thấy
được sự sống, ánh sáng bên kia những mất mát, thất bại, khổ đau trong cuộc
sống.
Chúa Kitô là ánh sáng cho trần gian.
Ngài đến để soi sáng cho mọi người được nhận biết Thiên Chúa là tình thương cứu
độ. Ngài đem ánh sáng đến cho đôi mắt của anh mù, đem ánh sáng đức tin đến cho
anh để anh vừa được thấy Chúa và nhận được Ngài là Đức Kitô, là Chúa Cứu Thế.
Ngược lại, những người Biệt Phái Pharisiêu, mắt vẫn mở và trông thấy Chúa Giêsu
tỏ tường, nhưng lòng họ vẫn đóng kín, không nhận ra Chúa trong tình thương cứu
chữa. Họ đã từ khước ánh sáng, không tin nhận Đức Kitô. Thì ra họ mở mắt mà
không thấy. Thầy mà như mù. Được nghe lời Chúa giảng dạy, được chứng kiến các
việc Chúa làm mà vẫn cố chấp không tin Ngài, đó là một tình trạng mù tinh thần,
chính Chúa Giêsu đã lên tiếng cảnh cáo họ: “Nếu các ông đui mù thì các ông đã
chẳng có tội. Nhưng giờ đây các ông nói rằng chúng tôi thấy, nên tội các ông
vẫn còn!”.
Thưa anh chị em,
Điều kiện tiên quyết cho những ai muốn
bước đi trong ánh sáng, đó là phải nhận biết bóng tối mùa lòa của chính mình.
Chỉ những ai biết mình mù tối mới khát khao sự sáng và mới chân thành đón nhận
ánh sáng. Ai đã thấy Chúa Kitô, đã biết Ngài mà không đón nhận và hiệp thông
với Ngài, thì thực sự là chưa thấy, chưa biết Ngài. Do đó, vẫn đi trong tối
tăm. Ngược lại, ai đã tin, đã đón nhận và hiệp thông với Chúa Kitô là đã đi
trong ánh sáng.
Trong bài đọc 2 hôm nay, Thánh Phaolô
đã nhắc chúng ta điều đó khi ngài nói: “Trước kia, khi chưa lãnh nhận bí tích
Rửa Tội, chúng ta chưa biết Chúa Kitô, chưa tin nhận Chúa Kitô. Chúng ta còn
tối tăm. Nhưng ngày nay, qua bí tích Rửa Tội trong Chúa Kitô, chúng ta đã thuộc
về ánh sáng, đã là ánh sáng rồi. Vì vậy chúng ta phải đi trong ánh sáng, phải
làm những việc tốt lành, công chính, chân thật, bác ái. Ngài kêu gọi những ai
còn ngủ mê trong tối tăm tội lỗi, hãy tỉnh thức, hãy ra khỏi cõi chết để được
ánh sáng của Chúa Kitô Phục Sinh chiếu soi” (x. Ep 5,8-14).
Như thế, sống tinh thần Mùa Chay là
bước đi trong ánh sáng của Chúa Kitô, là làm bừng sáng lên ánh sáng của Tin
Mừng trong cuộc đời chúng ta bằng những hành động cụ thể thiết thực, như Ngôn
sứ Isaia đã kêu gọi chúng ta ngay từ đầu Mùa Chay: “Hãy xóa bỏ xiềng xích bất công,
tháo gỡ ách nặng, trả tự do cho người bị áp bức, đập tan mọi thứ gông cùm, chia
cơm bánh cho người đó, tiếp rước kẻ phiêu bạt không nhà, cung cấp áo quần cho
ai rách nát, không né tránh trước đồng bào cốt nhục… Lúc đó, ánh sáng của anh
em sẽ bừng lên như hừng đông” (Is 58,6-8).
Bởi vì, thưa anh chị em,
Tin vào Chúa Giêsu, như anh mù được
chữa lành trong Tin Mừng hôm nay là phải gắn liền đời mình với việc làm chứng
cho Ngài, là phải đồng số phận với Ngài. Anh mù bị lôi ra để điều tra xét hỏi,
bị xỉ vả, nhục mạ, nhưng anh đã đứng về phía Chúa Giêsu và trở thành người làm
chứng cho Ngài, kể cả bị loại bỏ khỏi Hội đường Do Thái giáo. Bằng mọi giá, anh
luôn trung thực với lời chứng của anh, đó là: “Đức Giêsu là người bởi Thiên
Chúa mà đến”.
Cho thấy, anh mù là người đã được thấy
sự thật và làm chứng cho sự thật. Còn những người Biệt Phái Pharisiêu là những
người có mắt mà không thấy. Họ mới thật là những người mù.
Anh chị em thân mến,
Hãy cảm tạ Chúa, vì Ngài đã ban cho
chúng ta đôi mắt sáng suốt của đức ti, nhờ đó chúng ta biết được ý nghĩa của
cuộc đời, thấy được con đường chúng ta phải đi và những việc chúng ta phải làm
để đạt đến hạnh phúc thật. Vì Chúa Giêsu đã nói: “Thầy là Ánh Sáng trần gian.
Ai theo Thầy sẽ không đi trong tối tăm, nhưng sẽ có Ánh Sáng dẫn đến cõi trường
sinh” (Ga 8,12).
6. Suy niệm của André Sève
XIN CHO CON NHỮNG CON MẮT ĐỂ ĐƯỢC THẤY NGÀI
Đây là bài tường thuật một phép lạ hay
sao? Không phải, Gioan nói lên điều này trong hai chi tiết trong câu 41. Ngài
thuật lại bước đường đức tin với đầy đủ chi tiết. Đầu tiên, tất cả đều là những
người mù. Cuối cùng, một người được sáng mắt và nhiều người bị mù. Chúng ta gặp
gỡ với bóng đêm và với Giêsu – Ánh sáng.
Đó là bóng đêm sự dữ và tội lỗi. Đứng
trước người mù từ khi mới sinh ra, các môn đệ muốn tìm hiểu.
-
Làm sao người ta lại bị mù từ lúc mới sinh,
lỗi tại ai?
Chúa Giêsu gạt bỏ một cách nhìn sai về
sự vật: thiết lập quan hệ giữa người tàn tật và tội lỗi. Nhưng Ngài không đưa
ra một lối giải thích khác, Ngài chỉ muốn là ánh sáng để chúng ta có thể sống
điều chúng ta phải sống.
Điều ác kinh khủng nhất, màn đêm ghê
gớm nhất, chính là thiếu vắng sự gặp gỡ này với ánh sáng: “Màn đêm tối, và Ta
là ánh sáng”. Phép lạ sẽ là dấu hiệu lớn lao này: Chúa Giêsu ban cho con mắt để
được thấy. Nhưng từ chính dấu hiệu này, người mù hoàn toàn đạt được mục đích
khi gặp gỡ Chúa Giêsu – Ánh sáng, và những “Người Do thái” (những người chống
đối) thì bị thất bại. Người mù ra khỏi bóng đêm: “Lạy Chúa, tôi tin Ngài”. Còn
người Do thái thì dấn mình vào bóng đêm: “Ông Giêsu này là người tội lỗi”.
Người mù tuyệt vời! Bổn mạng của những
người tìm kiếm ánh sáng. Người mù một mực hướng tới mầu nhiệm Giêsu mà không để
mình bị những “người thông thái” khủng bố, và thậm chí nói khôi hài khi mọi
người run sợ. Ở đây Gioan viết một trang hết sức sống động, xen kẽ những câu
hỏi và những thái độ tức giận: Người ấy là ai? Người ấy đã làm gì cho anh?
Người ấy ở đâu? Người ấy là ai vậy? Và anh, anh bảo người ấy là ai? Người này
không từ Thiên Chúa mà đến! Nhưng nếu thế thì làm sao người âý có thể làm được
những điều như thế? Anh là môn đệ của người đó sao? Anh là kẻ sinh ra trong tội
lỗi! Họ nói “chúng tôi, chúng tôi là những người thông thài, thếmà họ không
thấy gì. Người mù trả lời “tôi không biết gì hết”, và anh ta dần dần thấy ánh sáng.
Anh nói: “người ấy”, rồi sau đó lại bảo “Ngài đến từ Thiên Chúa”, và cuối cùng
là “Lạy Chúa!”.
Người ta có thể đọc đi đọc lại Phúc Âm
mà vẫn không thấy Đức Giêsu. Ngay từ đầu, Gioan không ngừng lặp lại điều đó:
“Ánh sáng chiếu soi đêm tối, nhưng đêm tối không hiểu được ánh sáng” (Ga 1,5).
Đứng trước người mù “thấy” được Ngài và những người Pharisêu nhìn Ngài mà không
thấy Ngài, Chúa Giêsu bắt buộc phải nhận xét điều xảy ra khi Ngài xuất hiện:
“Người mù trở nên sáng mắt và người sáng mắt trở nên mù”. Nhưng tôi biết, tôi
thấy! Không, chúng ta đọc trang Phúc Âm này đến trang Phúc Âm khác, ngày này
qua ngày khác, và chúng ta chỉ “ cố gắng” để thấy Ngài mà thôi. Chúng ta là
những kẻ mù được Chúa Giêsu cho mắt hai lần: lần đầu để nhìn Ngài và lần sau để
thấy Ngài. Chúng ta đừng ngần ngại lặp đi lặp lại lời cầu nguyện này cho tới
giây phút cuối cuộc đời: “Lạy Chúa Giêsu, xin cho con những con mắt để được
thấy Ngài”.
7. Đức tin
Mù lòa là một nỗi bất hạnh. Thà chết
còn hơn bị mù. Người mù nhất là mù từ hồi bẩm sinh, không phải chỉ là một thiệt
thòi cho đôi mắt, mà còn thiệt thòi cho toàn thể con người và cuộc đời. Thế
giới xinh đẹp này đã chết đi trong lòng họ. Họ không có quan niệm gì về màu
sắc, về hình dáng những người thân yêu. Ánh sáng và bóng tối cũng như văn minh
tiến bộ cũng như không. Đã vậy, họ còn mang nặng mặc cảm tự ti, bất an, lệ
thuộc và bị bỏ rơi.
Vì thế, chúng ta hiểu được nỗi khao
khát được sáng, dù chỉ rất lờ mờ. Họ làm bất cứ chuyện gì để được sáng, như
người mù bẩm sinh hôm nay đã vận dụng tới cả đức tin:
-
Lạy Ngài con tin.
Đức tin của anh thật sáng giá. Anh
tuyên xưng đức tin trước tòa án, trước công chúng và trước Chúa Giêsu, Đấng đã
làm phép lạ cho anh. Vì tin vào Ngài mà anh bị cha mẹ tránh xa không bênh đỡ,
bị hội đồng Do Thái trục xuất ra khỏi cộng đoàn, cắt đứt mọi liên hệ trong một
thời gian dài vô hạn định. Người ta lên án anh:
-
Toàn thân mày sinh ra trong đống tội lỗi.
Một mình anh cô đơn, đứng riêng một
phe, tách biệt khỏi cộng đoàn chỉ vì đức tin. Đức tin làm cho chúng ta cũng
phải “chia lìa” với cả những người thân yêu nhất trong gia đình, nhưng lại làm
cho chúng ta gần gũi Thiên Chúa hơn cả.
Đức tin của người mù hôm nay cũng giúp
chúng ta nhìn lại đời sống đức tin của mình.
Có người đời sống đức tin lên xuống
như nhiệt độ của kẻ bị sốt. Nhất là đối với tuổi trẻ mới lớn, đang đứng trước
những khúc quanh của muôn giòng thác tư tưởng.
Có người trưởng thành mà đời sống đức
tin vẫn cứ lên xuống bất tử, chỉ vì họ sống theo cảm xúc, lệ thuộc vào ngoại
cảnh hay vào những người chung quanh. Một đời sống đức tin lung lay như vậy
nhất định sẽ không thể nào nhận biết Chúa, sẽ không thể nào nắm vững được Chúa,
chưa tin nhận Chúa là Đấng phải tin cậy. Chúa phán:
-
Phải thờ lạy Chúa trong tinh thần và chân lý.
Điều đó có nghĩa là phải thờ lạy Chúa
với tất cả tấm lòng chân thành vì Chúa nhìn thấy tự bên trong. Nhưng đồng thời
còn phải thờ lạy Chúa trong chân lý.
Trên thế giới này biết bao nhiêu người
sùng kính và trung thành với giáo chủ của họ hơn chúng ta, nhưng họ không có
chân lý hướng dẫn, còn chúng ta, chúng ta có chân lý hướng dẫn, nhưng chúng ta
lại không chịu làm theo.
Thực vậy, có những người đời sống đức
tin luôn thay đổi theo cảm xúc và tùy theo hứng. Đó là điều rất tệ hại. Họ
không giúp ích gì cho ai được, vì chính họ cũng đang chao đảo, ngả nghiêng.
Ngoài ra, có những người cuộc sống trở
nên quá êm ả bình thản, không một chút lo âu, không một sự phấn đấu, đức tin
của họ cũng sẽ mau phai tàn. Vì cuộc đời quá bình thản, quá dư thừa, khiến họ
không còn chiến đấu và cầu nguyện nữa. Trước mặt Chúa chúng ta không có một
chiến tuyến nào rõ rệt để phải xử dụng đến đức tin. Đức tin lúc đó như một viên
ngọc lu mờ vì không được mài dũa. Chúng ta xin Chúa đánh thức chúng ta dậy đừng
để chúng ta sống trong cảnh êm xuôi ru ngủ để rồi xa lìa Chúa.
Sau cùng có những người đời sống đức
tin đang vững chắc nhưng lại gặp nhiều thử thách nặng nề của hiểu lầm, của tai
ương và bệnh tật. Trong trường hợp này, chúng ta hãy thận trọng. Đừng nhìn vào
quá khứ hay hiện tại, nhưng hãy vươn tới tương lai. Phải nhắm tới mục đích của
những khó khăn thử thách. Một người càng kiên vững, thì đức tin càng bị tôi
luyên cho đến lúc gặp được chính Thiên Chúa.
Đừng để cho nghịch cảnh làm chủ đời
sống đức tin. Nhưng hãy noi gương anh mù, can đảm tuyên xưng Chúa trước mặt mọi
người vì đức tin đòi hỏi một lập trường công khai và quyết liệt.
8. Cửa sổ tâm hồn
Chuyện kể rằng, có một người mù lúc
nào cũng kết thúc lời cầu nguyện của mình bằng câu: “Nếu điều đó có ích cho
phần rỗi con”.
Một hôm, người ta dẫn ông đến trước mộ
thánh Tôma thành Cantorbery để xin Người chữa cho ông sáng mắt. Ong được nhận
lời. Mắt ông liền mở ra. Cảnh vật tưng bừng reo vui trước mắt ông. Khi nỗi vui
mừng đầu tiên trôi qua, ông mới chợt nhớ là mình đã quên thêm vào lời cầu
nguyện câu kết thúc: “Nếu điều đó có ích cho phần rỗi con”.
Ông liền trở lại viếng mộ thánh, và
xin được mù trở lại nếu điều đó đem lại lợi ích cho linh hồn ông. Thế là ông
lại mù như trước.
Người đàn ông trong câu chuyện trên
đây tuy bị mù về đôi mắt thể xác, nhưng lại ngời sáng về đôi mắt đức tin. Đôi
mắt đức tin của ông bừng sáng khi ông bằng lòng hy sinh đôi mắt tinh anh của
thể xác để đổi lấy đôi mắt trong vắt của linh hồn.
Người mù từ lúc mới sinh trong Tin
Mừng hôm nay quả là một tấm gương sáng chói cho mỗi người tín hữu chúng ta:
Được chữa lành đôi mắt thể xác là một hồng ân cao cả. Nhưng còn tuyệt vời hơn
nữa, chính Đức Giêsu đã khai mở đôi mắt đức tin cho anh, để anh nhận ra Người
là một ngôn sứ, là người bởi Thiên Chúa mà đến, là Ánh sáng của trần gian.
Nhưng đâu phải một sớm một chiều mà
anh có được đức tin ngời sáng. Sau khi được sáng đôi mắt thể xác, anh đã phải
mò mẫm đi trong đêm tối của đức tin. Anh đã phải vượt qua một chặng đường dài
đầy cam go thử thách của tôn giáo, của lề luật, của những người Pharisêu sáng
mắt mà như mù lòa. Con đường đi tới đức tin của anh là con đường đầy chông gai,
nguy hiểm. Hành trình đức tin của anh cứ bị khựng lại bởi những lời hạch sách,
ngăn đe, dọa nạt của giới lãnh đạo tôn giáo.
Cuối cùng, thì anh đã vượt qua cuộc
hành trình đầy cam go để đến với đức tin ngời sáng, như đôi mắt của anh vừa
được chữa lành. Trong khi người ta phủ nhận Đức Giêsu là người của Thiên Chúa,
thậm chí còn kết án Người chữa bệnh vào ngày Sabbat, thì chính anh, người mù từ
lúc mới sinh, lại can đảm bênh vực cho Đức Giêsu và dõng dạc tuyên xưng niềm
tin của mình: “Thiên Chúa không nhậm lời những kẻ tội lỗi, còn ai kính sợ Thiên
Chúa và làm theo ý của Người, thì Người nhậm lời kẻ ấy. Xưa nay chưa hề nghe
nói có ai đã mở mắt cho người mù từ lúc mới sinh. Nếu không phải là người bởi
Thiên Chúa mà đến, thì ông ta đã chẳng làm được gì” (Jn 9, 31-33).
Lý luận của anh mù đã làm xôn xao giới
lãnh đạo Do thái giáo, vì nếu Đức Giêsu là người tội lỗi như họ kết án thì làm
sao có thể mở mắt cho người mù được? Hóa ra, người mù thì lại sáng mà người
tưởng mình sáng lại hóa ra mù.
· Họ mù quáng
vì luôn cố chấp trong ý nghĩ lỗi thời, họ cho mình quyền nắm giữ đạo đức truyền
thống, nên những gì đi ngược với truyền thống đều là sai lạc, phải loại trừ.
· Họ mù quáng
vì họ tự cao tự đại, luôn cho mình là người tinh thông luật đạo, lại thánh
thiện đức độ hơn người, nên họ không bao giờ nhận mình sai sót lầm lỗi.
· Họ mù quáng
vì lòng họ chai đá, không cảm thông được nỗi bất hạnh của kẻ mù lòa, cũng chẳng
chia sẻ được niềm vui của người được sáng mắt.
· Và nhất là
họ mù vì họ đã không nhận ra người đã làm cho anh mù được sáng mắt, chính là
Đức Giêsu Kitô: “Đấng là ánh sáng thế gian”. Phải sống nhỏ bé trước mặt Chúa cả
khi người ta là vua Đavid.
Nguy hiểm biết bao khi luôn cho mình
đã nhìn rõ. Trong bao cái chi li của đời sống làm sao chúng ta nhìn thấy hết
mọi vấn đề. Cái nhìn vừa mênh mông vừa thiếu sót làm sao! Cái nhìn sai nào cũng
gây bất công và đau khổ cho người khác. Tiêu chuẩn để khỏi phải hối hận vì gây
đau khổ cho người khác là hãy nhìn bằng đôi mắt xót thương.
Mù lòa thể xác đã là một bất hạnh
không ai mong đợi, nhưng mù lòa tâm hồn còn là một tai họa khủng khiếp nhất.
Người ta có thể trở nên mù lòa khi cố chấp không đón nhận sự thật: Sự thật về
cái yếu đuối bất toàn của mình, sự thật về một Đức Kitô bởi Thiên Chúa mà đến,
Đấng là Ánh sáng thế gian. Chính người đã tuyên bố: “Sự thật sẽ giải thoát
chúng con” (Jn 8, 32). Sự thật chính là Đức Kitô và những gì Người đã loan báo.
Tin vào sự thật là tin rằng Người sẽ giải thoát chúng ta khỏi mù lòa thiêng
liêng. Tin vào sự thật là tin rằng Người là Ánh sáng thế gian. Tin vào sự thật
là sẵn sàng bước theo Ánh sáng của Người.
9. Người mù
Qua đoạn Tin Mừng vừa nghe, tôi muốn
chia sẻ hai điểm.
Điểm thứ nhất đó là thái độ của những người
chung quanh đối với anh mù.
Nhìn thấy anh mù ngồi ăn xin bên vệ
đường, thay vì xót thương thì người ta lại cho là đáng kiếp. Kẻ thì bảo tình
trạng mù lòa ấy là do tội lỗi của cha mẹ, bởi vì Thiên Chúa trừng phạt tội lỗi
của cha mẹ nơi con cái. Kẻ thì bảo Thiên Chúa thấy trước những tội lỗi, nên đã
trừng phạt anh ta từ lúc mới sinh. Tựu trung lại chính tội lỗi và sự vi phạm
giới luật Thiên Chúa đã dẫn tới tình trạng bi đát ấy.
Cuộc tranh luận không phân thắng bại
và các môn đệ bèn phải thỉnh ý Chúa Giêsu. Các ông hỏi:
-
Thưa Thầy, vậy thì ai đã phạm tội, anh hay
cha mẹ của anh, để rồi bản thân anh bị mù lòa.
Chúa Giêsu, lúc bấy giờ có lẽ đã nhìn
anh bằng một cái nhìn cảm thông. Con người ta thường tỏ ra cay độc khi xét
đoán, nhưng Chúa thì khác, Ngài đã trả lời như sau:
-
Không phải vì anh hay cha mẹ anh đã phạm tội,
nhưng để công việc của Thiên Chúa được tỏ hiện nơi anh.
Chúng ta là những người đau khổ. Nào
là đau khổ phần hồn, nào là đau khổ phần xác. Chẳng hạn như bệnh tật, nghèo
túng, tang tóc. Đau khổ như một cái gì gắn liền với thân phận con người, như
một đám mây đen che phủ cuộc đời chúng ta. Và nhiều khi, trong những giờ phút
tăm tối ấy, chúng ta đã kêu lên:
-
Tôi đã làm gì nên tội mà phải khổ thế này.
Chúng ta hãy bình tĩnh và suy nghĩ,
đồng thời dưới ánh sáng đức tin, chúng ta thấy đau khổ không phải chỉ là hậu
quả của tội lỗi, mà nó còn mang một ý nghĩa cao cả hơn nhiều, bởi vì những công
việc của Chúa phải được thực hiện nơi bản thân chúng ta.
Thực vậy, nếu chúng ta biết can đảm
chấp nhận những gian nguy thử thách, thì tình thương và ân sủng của Chúa sẽ
được biểu lộ nơi chúng ta. Vì thế, đừng phàn nàn oán trách, đừng bực bội tức
tối như những kẻ không có đức tin. Hãy mang lấy cây thập giá đời mình như lời
Chúa Giêsu đã truyền dạy.
Điểm thứ hai chúng ta cùng nhau chia sẻ, đó
là phép lạ Chúa Giêsu đã thực hiện.
Phúc âm kể lại rằng: Ngài lấy nước bọt
trộn lẫn với đất rồi bôi lên mắt anh và bảo:
-
Hãy đi rửa ở giếng Siloe thì anh sẽ được
khỏi.
Anh đã làm theo lời căn dặn của Chúa
Giêsu và mắt anh đã được sáng. Trước phép lạ quá hiển nhiên ấy, người ta đâm
nghi ngờ không biết có phải là chính anh hay không? Để rồi anh đã phải lên
tiếng xác nhận và kể lại những sự việc đã xảy đến với mình.
Chúng ta chia sẻ nỗi bất hạnh khi anh
bị mù, cũng như niềm vui khi anh được sáng. Niềm tin tưởng và cậy trông của anh
đã được ân thưởng một cách xứng đáng. Theo lời chỉ dẫn của Chúa Giêsu, anh đã
đi rửa tại giếng Siloe và anh đã được khỏi. Từ đó chúng ta rút ra một kinh
nghiệm sống, đó là ai tin tưởng vào Chúa, sẽ tìm thấy một nơi nương tựa còn
vững hơn cả núi đá.
Đôi khi chúng ta than phiền về gánh
nặng cuộc đời. Thiên Chúa biết cây thập giá chúng ta đang vác và với những hy
sinh gian khổ. Ngài không bao giờ đặt trên vai chúng ta một gánh nặng vượt quá
sức của chúng ta.
Hãy chấp nhận với lòng tin yêu để
những hy sinh gian khổ đem lại lợi ích thiêng liêng cho chúng ta, bởi vì tất cả
đều là hồng ân của Chúa.
10. Ánh sáng
Khi William Montague Dyke được 10
tuổi, cậu đã bị mù mắt trong một tai nạn. Mặc dù bị tàn tật, William đã tốt
nghiệp đại học ở Anh Quốc với bằng danh dự ưu hạng. Khi còn ở nhà trường, anh
đã yêu người con gái của một sĩ quan cao cấp của hải quân hoàng gia Anh, và họ
đã hứa hôn với nhau. Không lâu trước đám cưới, William đã được giải phẫu với hy
vọng có thể phục hồi lại thị giác, nếu cuộc giải phẫu thành công. Còn nếu thất
bại, anh sẽ bị mù suốt đời. William đã muốn giữ nguyên những giải băng trên mặt
cho đến ngày lễ cưới. Nếu cuộc giải phẫu thành công, anh muốn rằng người đầu
tiên nhìn thấy sẽ là cô dâu.
Ngày đám cưới đã đến. Rất nhiều quan
khách được mời, gồm cả hoàng gia, các thành phần trong nội các chính phủ, và
nhiều vị thân hào nhân sĩ nổi tiếng trong xã hội. Tất cả đã qui tụ nhau lại để
chứng kiến những lời đoan hứa của đôi tân hôn. Cha của chú rể, William Hart Dyke
và ông bác sĩ giải phẫu mắt đứng bên cạnh chú rể với đôi mắt vẫn còn bị băng
kín. Tiếng kèn trumpet từ chiếc đàn organ trỗi lên bắt đầu cho từng bước chân
hồi hộp của cô dâu từ từ tiến bước trên nền vải trắng dẫn lên bàn thờ. Ngay khi
cô dâu tới bàn thờ, bác sĩ giải phẫu lấy từ trong túi áo ra một cái kéo để cắt
những miếng băng bịt mắt của William. Sự im lặng căng thẳng bao trùm lấy nguyện
đường. Cả cộng đoàn nín thở chờ đợi xem William có thể nhìn thấy cô dâu đang
đứng trước mặt chú rể hay không. Khi vừa đứng đối diện với cô dâu, những lời
nói mừng rỡ của William vang lên khắp giáo đường: “Em đẹp hơn anh tưởng tượng
nhiều!”
Tác giả đã kết luận câu chuyện bằng
những hàng chữ như sau: “Một ngày nào đó những miếng băng che phủ con mắt của
chúng ta sẽ được lấy đi. Khi chúng ta đối diện với Chúa Giêsu Kitô và nhìn thấy
khuôn mặt của Ngài lần đầu tiên, vinh quang sáng ngời của Ngài sẽ chiếu sáng
rực rỡ và huy hoàng hơn bất cứ cái gì chúng ta đã từng tưởng tượng ra trong
cuộc đời này”.
Trong bài Phúc âm hôm nay, Chúa Giêsu
chữa người mù sáng mắt. Ngài không chỉ mang lại thị giác cho người mù, nhưng
còn mang lại ánh sáng đức tin nữa. Anh được khỏi mù cả về thể lý lẫn tinh thần.
Tự bản chất, câu chuyện chữa lành anh mù là câu chuyện của đức tin. Khi anh
tuyên xưng đức tin nơi Chúa Giêsu, anh không chỉ nhìn thấy Chúa Giêsu một cách
thể lý, nhưng còn nhìn thấy Ngài là một Đấng được sai đến bởi Thiên Chúa, Đấng
Cứu Độ, Con Thiên Chúa, “ánh sáng các dân tộc” như Công đồng Vatican II đã
viết:
“Chúa Kitô là ánh sáng các dân tộc: vậy, hội
họp nhau đây trong Thánh Thần, thánh Công đồng nồng nàn ước nguyện rằng, bằng
cách loan báo Tin mừng của Phúc âm cho tất cả các tạo vật, mình sẽ tỏa xuống
trên mọi người sự sáng của Chúa
Kitô đang chiếu sáng trên khuôn mặt của Giáo Hội” (Lumen Gentium, đoạn 1).
Augustinô là một người ngoại giáo
trước khi gia nhập đạo Công giáo, trong khi mẹ của ngài, bà Monica lại là một
người Công giáo rất đạo đức. Bà không ngừng cầu nguyện cho ngài. Ngay từ khi
còn bé, cậu đã gây ra đủ mọi thứ vấn đề. Càng lớn càng trở nên tệ hơn,
Augustinô đã bị dằn vặt bởi những nghi ngờ và sợ hãi. Đối với ngài, Thánh Kinh
có vẻ như điên khùng! Cuộc đời của Augustinô đã bắt đầu thay đổi từ khi kiếm
được việc dạy học ở thành phố Milan, nước Ý. Ở đây, ngài có cơ hội nghe những
bài giảng thu hút của thánh Ambrose, tổng giám mục Milan. Chính những bài giảng
này đã lôi cuốn ngài đến nhà thờ thường xuyên. Và sau cùng, thánh Ambrose đã
rửa tội và đưa Augustinô gia nhập Giáo Hội.
Sau khi trở lại, Augustinô đã viết:
“Lạy Chúa, con đã yêu Chúa quá trễ. Tiếc thay sự đẹp đẽ của những ngày xa xưa…
Con đã yêu Chúa quá trễ. Và kìa hãy xem Ngài đã ngự trị ở trong con, và con thì
lại cứ kiếm tìm Ngài ở bên ngoài… Ngài đã ở với con, nhưng con lại không ở với
Ngài… Ngài đã kêu gọi con, xuyên qua sự giả điếc làm ngơ của con. Ngài đã lóe
sáng, chiếu soi và đánh tan sự mù lòa của con… Ngài đã đụng đến con và thiêu
đốt con cháy lên trong sự an bình của Ngài”.
11. Ánh sáng
Trước ngày lãnh nhận Bí tích Rửa tội,
một cô gái đã chia sẻ câu chuyện của đời cô: “Ba tôi là người Công giáo, nhưng
ông đã bỏ đạo khi lấy má tôi. Điều này làm ông nội tôi rất khổ tâm. Khi tôi
được 15 tuổi thì ông tôi bị một chứng bệnh trong óc và chẳng bao lâu thì bị mù.
Thấy hoàn cảnh tội nghiệp, tôi xin phép ba má về sống với ông tại một vùng quê,
cách xa nhà thờ Công giáo khoảng 600 thước. Công việc chính của tôi tại đây,
ngoài việc tiếp tục đến trường, là nấu ăn và dắt ông nội đến nhà thờ dự lễ vào
mỗi sáng Chúa nhật. Trên quãng đường quen thuộc này, ông thường kể cho tôi
những cảm nghiệm của ông về đức tin, về Thiên Chúa, về Chúa Kitô. Đôi khi nhắc
lại những câu Kinh thánh hay những lời linh mục giảng dạy. Tôi luôn chăm chú
nghe, không phải vì thích thú, nhưng vì muốn làm vui lòng ông.
Cho đến một lần kia, khi cùng với ông
trên đường tới thánh đường tham dự lễ Giáng sinh, tôi cảm thấy như có một tiếng
mời gọi huyền nhiệm nào đó đang vang dội trong tâm hồn, khiến tôi bồi hồi xúc
động. Tôi kéo tay nội đi thật nhanh. Bỡ ngỡ, nội hỏi tôi: “Sao bữa nay con đi
nhanh quá vậy?” Tôi im lặng… Khi chúng tôi vừa đặt chân tới cửa nhà thờ, thì
cặp mắt tôi như đã mờ hẳn đi vì những giọt lệ cứ trào ra. Không thể giữ lại
những cảm xúc cho riêng mình, tôi ôm chầm lấy nội và nói: “Nội ơi, hôm nay con
đã thực sự tìm thấy Chúa”. Ông hỏi: “Cháu nói thế có nghĩa là gì?” “Nội biết
không, những lời nội nói cho cháu nghe trên quãng đường này vào mỗi sáng Chúa
nhật đã cho cháu ánh sáng để nhận ra Chúa. Cháu dẫn nội đến nhà thờ, nhưng
chính nội đã dẫn cháu đến với Chúa”. Ngừng mấy giây lau khô những giọt lệ, cô
gái tiếp: “Đó là lý do tại sao tôi có mặt trong lớp giáo lý này”.
Sách Giáo lý Công giáo số 89 viết
rằng: “Có một mối liên hệ chặt chẽ giữa đời sống tinh thần của chúng ta và các
tín điều. Các tín điều là những ánh sáng trên con đường đức tin của chúng ta,
chúng soi sáng và làm cho con đường này được vững chắc. Ngược lại, nếu cuộc
sống của chúng ta ngay thẳng, trí tuệ và tâm hồn chúng ta sẽ rộng mở để đón
nhận ánh sáng của các tín điều đức tin”.
Albert Stauderman đã dùng một ví dụ cụ
thể để nói về sức mạnh của đức tin: “Đức tin tạo nên sức mạnh và ân sủng của
Thiên Chúa có hiệu quả trong đời sống của chúng ta. Ở đâu không có đức tin, thì
ngay chính Thiên Chúa cũng không thể làm gì được. Xin trích dẫn một ví dụ cho
dễ hiểu. Xung quanh chúng ta có rất nhiều làn sóng vô tuyến truyền thanh được
phát ra từ các tổng đài. Nó thấm nhập vào mọi nơi chốn, nhưng nếu không có máy
radio để đón nhận những làn sóng này, và phát ra âm thanh cho bạn nghe, thì
những làn sóng đó cũng vô ích và không được ai biết tới. Xin bạn hãy nhớ rằng ở
một nơi trên đường mục vụ của Chúa Giêsu, chính Ngài cũng đã không làm một phép
lạ nào vì sự thiếu lòng tin của họ. Nếu Thiên Chúa không có một chút quyền lực
nào trong cuộc đời của bạn như là Ngài vẫn có, thì hãy nhìn vào chính bên trong
con người của bạn. Có lẽ cái đài radio nhận làn sóng của bạn đã bị tắt rồi. Đức
tin có thể làm cho bạn tràn ngập sức mạnh của Thiên Chúa; và ngược lại, vắng
bóng đức tin sẽ làm cho bạn trở nên bất lực và thống khổ”. Khi Chúa Giêsu còn ở
trần gian, Ngài là ánh sáng thế gian. Nhưng qua phép rửa tội, người Kitô hữu đã
nhận được Ngôi Lời là “ánh sáng đích thực soi sáng mọi người”, và “sau khi được
soi sáng như thế”. Họ trở nên “con của sự sáng”, và chính bản thân họ là “ánh
sáng”. Không có sự đui mù nào đáng sợ cho bằng sự đui mù tinh thần. Không yêu
mến tha nhân, không sống theo giảng huấn của Chúa Giêsu, đó là mù lòa tinh
thần. Không sống trung thành với những lời hứa khi chịu phép rửa tội, không
thực hành đức tin Công giáo, chểnh mảng tham dự bàn tiệc Thánh thể, đó là mù
lòa tinh thần. Mùa chay là thời gian thuận tiện giúp chúng ta ra khỏi bóng tối
của sự mù lòa tinh thần để đến với ánh sáng cứu độ của Chúa Giêsu Kitô.
12. Đức tin
Có một người kia, sinh ra đã bị mù,
anh sống trong một gian phòng, bởi vì không nhìn thấy gì nên anh phủ nhận tất
cả những gì những người chung quanh quả quyết là có: “Tôi không tin, vì tôi có
thấy đâu nào”. Một vị lương y thấy vậy thì thương hại anh, ông đi tìm một thứ
linh dược chữa cho anh được sáng mắt, anh sung sướng quá, tự phụ nói: “Giờ đây
tôi đã thấy được tất cả sự thật chung quanh tôi rồi”. Nhưng có người nói với
anh: “Bạn ơi, bạn mới chỉ thấy được những vật chung quanh bạn trong căn phòng
này thôi. Như thế có là bao, ngoài kia người ta còn thấy được mặt trời, mặt trăng
và các tinh tú hằng hà sa số, còn biết bao vật khác mà bạn chưa thấy, bạn đừng
tự phụ như vậy”. Anh tỏ vẻ không tin, lại còn nói mạnh hơn: “Làm gì có được
những cái đó, những gì có thể thấy được, tôi đã thấy tất cả rồi”.
Một vị y sĩ khác lên tận núi cao, gặp
được Sơn Thần chỉ cho một thứ linh dược khác, đem về giúp cho anh được cặp mắt
sáng hơn và thấy xa hơn. Bây giờ anh thấy được mặt trời, mặt trăng và các tinh
tú trên không trung. Mừng quá và lòng tự phụ tự đắc lại tăng thêm, anh nói với
mọi người: “Trước đây tôi không tin, nhưng bây giờ tôi thấy, tôi tin. Như thế
giờ đây không còn có gì mà tôi chẳng thấy, chẳng biết, đâu còn ai hơn tôi được
nữa”.
Thấy anh ta tự phụ như vậy, một hiền
nhân nói với anh: “Cậu ơi, cậu vừa hết mù, nhưng cậu cũng vẫn chưa biết gì cả.
Tại sao cậu lại quá tự phụ như thế? Với chừng mực và giới hạn của tầm mắt, cậu
làm gì biết có những vật ngoài ngàn dặm mà mắt cậu không làm sao thấy được. Cậu
có thấy được những nguyên nhân nào đã cấu tạo ra cậu khi cậu còn nằm trong bào
thai của mẹ cậu chăng? Ngoài cái vũ trụ nhỏ bé mà cậu đang sống đây, còn không
biết bao nhiêu vũ trụ khác vô cùng to lớn và nhiều không kể hết như cát ở bãi
biển, cậu có thấy không? Tại sao cậu dám tự phụ bảo rằng: “Tôi thấy cả, tôi
biết cả rồi”. Cậu vẫn còn là một anh mù, cậu vẫn còn lấy tối làm sáng, lấy sáng
làm tối”.
Đó là câu chuyện của một anh mù bẩm
sinh ở Ấn Độ. Còn câu chuyện của anh mù, cũng mù từ bẩm sinh, kể lại trong bài
Tin Mừng, thì lại khác hẳn: trong khi mù và sau khi được sáng mắt, anh luôn khiêm
nhường, luôn nhìn nhận thân phận hẩm hiu buồn tủi của mình. Ngược lại, những
người sáng mắt thì lại mù tối, kiêu ngạo trong sự mù tối của mình, đó là những
người Pharisêu. Chúng ta thấy sự khác biệt tàn nhẫn giữa đôi mắt của người mù
và đôi mắt của những người Pharisêu. Đôi mắt thân xác của người này mù nhưng
mắt tâm hồn anh lại sáng. Những người Pharisêu có đôi mắt thân xác không mù
lòa, nhưng đôi mắt tâm hồn đã chết. Sự khác biệt đó là niềm tin và đức tin: anh
mù được phép lạ đã tin Chúa Giêsu. Còn những người Pharisêu thấy phép lạ nhưng
không tin Chúa.
Đây là một phép lạ đặc biệt chưa từng
có trong nhân loại. Cho đến ngày nay, mặc dầu y khoa rất tiến bộ nhưng vẫn còn
bó tay trước những người mù bẩm sinh. Còn đối với những người vì một lý do nào
đó bị mù lòa thì y khoa có thể dùng một loại ra đa hay dùng con mắt của người
khác thay vào thì có thể thấy được. Trường hợp anh mù trong Tin Mừng, Chúa
Giêsu không làm thế, Ngài không thay mắt cho anh, Ngài dùng quyền năng Thiên
Chúa để làm một phép lạ phi thường cho anh được sáng mắt. Nhưng trên hết con
mắt đức tin của anh được bừng sáng, anh nhận ra Đức Kitô mà nhiều người sáng
mắt không nhận ra.
Theo ý nghĩa tượng trưng, trong phạm
vi thiêng liêng, bệnh mù về tinh thần là tình trạng mê muội của những người
sống trong tội lỗi và tình trạng mù quáng của những kẻ cố chấp. Vậy hình thức
thứ nhất của bệnh mù về tinh thần là tội lỗi, nó che lấp mắt linh hồn làm cho
linh hồn không nhận ra Chúa và cũng chẳng nhận ra thánh ý Chúa. Vì thế, Kinh
Thánh gọi những người sống trong tội lỗi như ngồi trong chỗ tối tăm, ngồi trong
bóng đêm, ngồi trong bóng sự chết. Một hình thức khác của bệnh mù tinh thần là
sự cố chấp, tức là bảo thủ trong sự lập luận sai lầm hay càn dở của mình và
nhất định không chịu phục thiện. Chính vì thế mà nhiều lần Chúa Giêsu đã gọi
những người Pharisêu là những kẻ mù quáng, bài Tin Mừng hôm nay là một điển
hình. Chúa đã nói: “Tôi đến thế gian này chính là để những kẻ không xem thấy
thì được xem thấy, còn những kẻ xem thấy sẽ trở nên đui mù”. Chúng ta thường
nói về những người cố chấp: “Không ai điếc nặng cho bằng kẻ không muốn nghe”,
thì chúng ta cũng có thể nói về những người mù tinh thần: “Không ai mù quáng
nặng cho bằng kẻ mở mắt mà không muốn xem”.
Chúng ta có đang sống trong tình trạng
mù lòa về tinh thần không? Chúng ta tội lỗi và cố chấp ư? Và hiện giờ chúng ta
vẫn còn cố chấp trong tình trạng đó ư? Không được đâu. Chúng ta hãy đến với
Chúa Giêsu để Ngài thắp sáng cuộc đời chúng ta như Ngài đã thắp sáng cuộc đời
người mù xưa kia. Nói khác đi, trên đời này không ai có thể giải thoát chúng ta
khỏi tội lỗi, vì lý do ai cũng có tội, chỉ có một Đấng không có tội gì, tuyệt
đối chí thánh, mới có quyền cứu giúp chúng ta mà thôi, đó là Chúa Giêsu. Vấn đề
là chúng ta có bằng lòng đến với Chúa không?
Người mù sung sướng biết bao khi đôi
mắt anh mở ra và nhìn thấy Chúa Giêsu, vị ân nhân vĩ đại của mình. Chúa đã thắp
sáng đời anh. Trong Mùa Chay, chúng ta hãy đến với Chúa Giêsu, vị đại ân nhân
của chúng ta, để Chúa mở mắt tinh thần cho chúng ta, để Chúa thắp sáng đời
chúng ta.
13. Chúa Giêsu là ánh sáng
Chúng ta đã bước vào Chúa Nhật thứ 4
Mùa Chay. Mùa Chay là mùa hoán cải, cải thiện đời sống và làm mới lại cuộc đời.
Giáo Hội chuẩn bị hướng chúng ta vào tuần thánh để chiêm ngắm Đức Kitô Cứu Thế
và các hiệu quả của ơn cứu độ mà Ngài mang đến qua cuộc khổ nạn, phục sinh của
Ngài. Lời Chúa hôm nay muốn giới thiệu Chúa Giêsu là sự sáng cho trần gian.
1. Đời người có hai nỗi khổ
Một con người đang sáng mắt, sẽ nhìn
thấy vạn vật, bầu trời, tinh tú. Tất cả vũ trụ như bừng sáng với họ. Nhưng nếu
vì một lý do nào đó, họ bị khiếm thị. Vạn vật như tối đen. Xung quanh con người
chỉ nhuộm mầu đen tối. Họ như mất hết tất cả mọi sự. Cuộc đời của họ như bị
chìm vào một bầu trời tăm tối. Tất cả giờ đây đối với người mù chỉ là u tối mà
thôi. Đó là nỗi khổ của một con người bỗng mất đi sự sáng.
Ánh sáng rất cần thiết cho cuộc đời.
Ta thử tưởng tượng, thế giới này không có ánh sáng. Vạn vật, sinh vật và con
người đều không thể tồn tại. Thế giới không có ánh sáng là thế giới chết. Cây
cỏ, loài vật và con người không thể nào phát triển tồn tại được. Con người lúc
đó sẽ chìm ngập trong nỗi khổ của sự chết. Vì tối đồng nghĩa với chết. Đó là
nỗi đau khổ của những người bị mất ánh sáng.
Nỗi khổ thứ hai là khi con người bị đè
bẹp, bị vùi dập và bị đẩy ra bên lề, không được nhận biết. Mỗi người đều có
nhân vị riêng của mình. Mỗi người đều phải được nhìn nhận. Ai cũng muốn được
người khác biết tới. Dù mình là hèn kém hay thiếu tài năng. Không được nhìn
nhận, con người sẽ vô cùng khổ cực, vì họ cảm thấy cô đơn, lẻ loi và bị bỏ rơi.
2. Chúa Giêsu chữa lành người mù bẩm sinh
Tin Mừng của thánh Gio-an trong trình
thuật 9, 1-41 cho chúng ta chứng kiến một phép lạ rất ly kỳ, ngoạn mục. Chúa
Giêsu đã gặp gỡ một người mù bẩm sinh và với con người đầy quyền năng, giầu
tình thương xót, Ngài đã chữa lành anh mù, làm cho anh ta nhận ra ánh sáng. Với
ngòi bút tài tình, với óc khôi hài hiếm có, thánh Gio-an trong đoạn Tin Mừng
hôm nay đã diễn tả việc chữa lành anh mù một cách xem ra thiếu khoa học, khi Chúa
Giêsu lấy nước miếng hòa với bùn mà đắp vào mắt anh mù, rồi nói với anh đi rửa
mắt ở sông Si-lô-ác. Anh mù làm theo lời Chúa, đi rửa mắt ở sông Si-lô-ác và
anh được sáng mắt. Với một phép lạ ly kỳ, tài tình và xem ra rất dân gian như
các thầy lang băm ở muôn thời. Chúa Giêsu đã làm cho anh mù sáng mắt. Tuy
nhiên, các biệt phái và luật sĩ đã không tin vào phép lạ xem ra phản khoa học
mà Chúa Giêsu vừa làm, nên họ đã cho mở cuộc điều tra để có cớ bắt tội Chúa
Giêsu. Tuy nhiên, anh mù đã cương quyết xác nhận Chúa Giêsu đã chữa lành cho
anh do quyền năng và tình thương của Chúa. Vì thế, anh nhất định phân bua với
mọi người và ngay cả với các biệt phái, các luật sĩ: "Xưa nay chưa hề nghe
nói có ai đã mở mắt cho người mù từ lúc mới sinh. Nếu không phải là người bởi
Thiên Chúa mà đến, thì ông ta đã chẳng làm được gì " (Ga 1, 32-33 ).
Anh mù nhất quyết không âu lo, không
sợ sệt, anh đã nói lên tất cả sự thật, cái sự thật hiển nhiên là trước kia anh
ta mù lòa, giờ đây, anh ta được sáng. Vì vậy, khi gặp lại Chúa Giêsu, anh ta
rất vui mừng và lòng tin đã xui khiến anh, thúc giục anh tin nhận Chúa Giêsu.
Chúa Giêsu hỏi anh ta: "Anh có tin vào Con Người không?" (Ga 1,35).
Anh nói: "Thưa Ngài, tôi tin" (Ga 1, 38). Rồi anh sấp mặt xuống trước
mặt Người. Phép lạ Chúa Giêsu làm cho anh mù bẩm sinh thấy lại ánh sáng tượng
trưng cho việc Chúa Giêsu ban lại sự sáng siêu nhiên cho con người. Trong đêm
phục sinh, qua nghi thức làm phép lửa, rước nến, công bố Tin Mừng Phục Sinh.
Phụng vụ sẽ giới thiệu Đức Giêsu như sự sáng bừng lên trong đêm đen, dẫn đưa
nhân loại mới về Đất Hứa là Nước Trời.
3. Diễm phúc và bổn phận của ta
Trong bài đọc 2 hôm nay, thánh Phaolô
đề cập đến diễm phúc, chúng ta đã được trở nên con cái sự sáng, nghĩa là được
giải thoát khỏi cảnh tối tăm, được bình an trong cuộc sống, thấy rõ hướng đi và
cùng đích đời mình không còn phải lo âu, sợ sệt như bài đáp ca hát lên:
"Lạy Chúa, dầu qua lũng âm u, con sợ gì nguy khốn, vì có Chúa ở cùng. Côn
trượng Ngài bảo vệ, con vững dạ an tâm. Chúa dọn sẵn cho con bữa tiệc ngay
trước mặt quân thù. Đầu con, Chúa xức đượm dầu thơm, Ly rượu con đầy tràn chan
chứa. " (Tv 23, 4-5)
Một điều khác chứng tỏ lòng thương xót
của Chúa. Đó là Thiên Chúa đã thực hiện lòng xót thương của Ngài cách đặc biệt
cho Đa-vit: Đavít được Chúa biết đến, kén chọn và xức dầu tấn phong. Đồng thời
vì đã là con cái sự sáng, chúng ta cũng được mời gọi, sống đời sống mới, khử
trừ những việc làm của tối tăm, thực thi những việc lành hầu tôn vinh Chúa và
làm chứng cho Chúa.
Chúng ta có thể dùng lời của J. Potin
trong "Jésus, l? histoire vraie" (Cent. 1994, trang 364)để kết:
"Trong lúc người mù được thấy, người Do-thái lại lao mình vào sự mù tối.
Những dấu lạ Đức Giêsu làm cho họ thêm cứng lòng. Họ tưởng mình biết vì cho
rằng mình biết Mô-sê và Lề Luật cấm chữa bệnh vào ngày Sa-bát. Thật ra họ từ
chối ánh sáng thật. Với Đức Giêsu, thảm trạng này làm thành một trường hợp phải
đặt thành "vấn đề" trong tiến trình ý định của Thiên Chúa, bởi lẽ
những người không tin, người ngoại tìm thấy ánh sáng cho đức tin vào "Con
Người", trong lúc đó, những kẻ "thấy", những người Do-thái lại
trở nên mù tối, bị lóa mắt bởi những sự thật giả dối của họ. Đức Giêsu nói:
"Vì thế họ ở trong tội lỗi của họ".
Lạy Chúa, xin cho chúng con hiểu được
phép rửa chúng con đã lãnh nhận, vì phép rửa làm cho chúng con trở nên con cái
Chúa, nghĩa là được ánh sáng sung mãn của Chúa chiếu rọi. Lạy Chúa, xin cho
chúng con biết nói như anh mù khi được sáng mắt: "Lạy Chúa, con tin".
14. Định kiến – Lm Nguyễn Minh Hùng
Vui mừng trước thất bại của người
khác, khổ sở khi người khác thành công. Chuyện không lạ gì trong nhân gian. Sẵn
một định kiến không hay về Chúa Giêsu, người Do thái, đúng hơn, những người
lãnh đạo tôn giáo và chính quyền Do thái luôn luôn có sẵn một cái nhìn, một lối
nghĩ, nặng nề hơn: một não trạng đi từ thù ghét đến chống đối, và sau cùng là
kết án Chúa Giêsu, và những ai có liên quan với Người, bất chấp tất cả, dù đó
là lời nói hay, hành vi tốt, điều có lợi, việc cứu sống...
Bài Tin Mừng hôm nay là một trong rất
nhiều những bằng chứng tố giác định kiến hẹp hòi, bất nhân ấy. Một người mù từ
khi mới sinh, được Chúa Giêsu chữa cho sáng mắt, lại bị đuổi ra khỏi hội đường
vì lý do: "Mày sinh ra trong tội". Thực ra anh ta chẳng làm gì nên
tội, chỉ là người được chữa lành bệnh trong ngày Sabat, ngày lễ nghỉ của người
Do thái. Thế là bị kết tội vi phạm ngày lễ nghỉ.
Dấu lạ sáng mắt của anh -- điều mà từ
thủơ mới sinh, anh không thể có được. Ngay từ lúc lọt lòng mẹ, anh đã phải chịu
cảnh tối tăm, chắc chắn đã làm cho cha mẹ anh rất đau buồn. Lớn lên ý thức thân
phận khiếm khuyết của mình, chắc anh cũng mang mặc cảm, và ước mơ được nhìn
thấy. Lẽ ra dấu lạ được sáng mắt ấy, phải là một tin mừng, một niềm vui trọng
đại cho tất cả những ai biết anh, những ai đã từng thấy anh phải đi ăn xin, và
mạnh hơn nữa: những ai đã từng rút tiền cho anh. Lẽ ra dấu lạ kỳ diệu ấy phải
được mọi người ca tụng và truyền cho nhau như một huyền nhiệm mà người bình
thường không làm nỗi. Bằng chứng là từ thuở anh mới sinh cho đến bây giờ, chưa
có ai, dù một mảy may, có thể giúp anh thấy được, dẫu chỉ là một cái nháy mắt.
Lẽ ra sau dấu lạ được sáng mắt này, anh phải được mọi người chúc mừng mới đúng.
Nhưng hoàn toàn ngược lại, dấu lạ mà mọi người thời đó không ai dám nghĩ tới,
lại bị coi là một hành động tội lỗi, kết quả được sáng mắt lại bị coi là kết
quả của tội. Còn Đấng đã chữa anh khỏi mù, Đức Giêsu, hơn cả những thầy thuốc
lúc bấy giờ (đã không chữa được cho anh), lại bị coi là một kẻ tội lỗi. Họ nói
về Chúa Giêsu thế này: "Người đó không phải bởi Thiên Chúa. Chúng ta biết
người đó là một kẻ tội lỗi".
Chúng ta tự hỏi, tội lỗi có thể cho
kết quả tốt không? Và hành vi tội lỗi của người này có thể bù đắp được khiếm
khuyết của người kia sao? Chúa Giêsu trả lại hạnh phúc cho một người đau nỗi
đau khiếm khuyết hạnh phúc ngay từ khi chưa biết nói, biết cười, đến khi bước
vào tuổi trưởng thành, thì hành vi hoàn trả ấy lại là đứa con của tội lỗi sao?
Đáng thương cho những người Do thái
thời Chúa Giêsu. Thay vì Chúa Giêsu trở nên chốn nương tựa cho niềm tin của họ
vào Thiên Chúa, nhưng bởi đã nuôi sẵn trong tim, trong óc mình một định kiến
ganh tỵ, thù ghét và chống đối, một định kiến ảo tưởng chỉ có bản thân mình mới
có quyền vượt lên trên người khác, đã làm cho họ hoàn toàn đui mù. Cái mù đôi
mắt, dù là một nỗi bất hạnh, nhưng không đáng sợ bằng cái mù tâm hồn. Đui mù
tâm hồn làm cho người ta chỉ biết dừng lại trên chính mình và loại trừ người
khác. Đui mù tâm hồn đưa người ta đến chỗ kết án anh em mà quên kiểm tra mình.
Đui mù tâm hồn làm cho người ta không nhìn thấy gì hết mà chỉ sống ảo tưởng:
Mình là trên, là nhất, còn mọi người xung quanh, dẫu có tốt đến đâu, cũng chỉ
là sản phẩm của tội, của cái xấu.
Đáng thương cho những người Do thái
thời Chúa Giêsu. Bởi khi gán cho anh chị em mình bản án tội lỗi, mặc nhiên họ
nhìn nhận bản thân họ vô tội. Nhưng những người "vô tội" như họ sao
không làm nổi một dấu lạ, dẫu là một dấu lạ nhỏ nhất, còn những người bị kết án
là tội lỗi lại làm nên một dấu lạ phi thường và được thừa hưởng kết quả tuyệt
vời của dấu lạ ấy? Đâu phải họ không nhận ra điều đó. Thánh Gioan cho biết:
"họ bất đồng ý kiến" vì một câu hỏi được nảy sinh: "Làm sao
người tội lỗi lại có thể làm được những phép lạ thể ấy?". Giá mà họ tận
dụng lời hỏi này như một lời tra vấn lương tâm, có lẽ họ đã thay đổi não trạng.
Nhưng đáng thương và cũng đáng tiếc cho những người lãnh đạo Do thái thời đó,
bởi điều ấy đã không xảy ra. Sẵn một định kiến xấu xa quá lớn về Chúa Giêsu,
làm cho họ đui mù hoàn toàn. Một sự đui mù quá nguy hiểm.
Nhưng cũng đáng thương và đáng sợ vô
cùng cho cả tôi và bạn, nếu chúng ta cũng có sẵn một định kiến nào đó không hay
cho anh chị em mình. Xã hội đã có quá nhiều những định kiến như thế. Một người
đã từng vướng vào tội ăn trộm, suốt đời anh ta chỉ là một tên ăn trộm. Một cô
gái lỡ lầm ngã vào con đường buôn son, bán phấn, suốt đời cô trở thành nạn nhân
của những lời dè pha không dứt. Một người vừa ra khỏi tù, gõ hết cửa nghề
nghiệp này, đến cửa nghề nghiệp khác, không ai dám đón nhận. Một người lỡ sa vào
nghiện ngập hay lỡ mắc bệnh AIDS, thay vì được thông cảm, suốt đời người ấy bị
nhìn bằng ánh mắt tầm thường, khi dễ… Bởi đó, thay vì anh chị em của ta có thể
nên tốt thì do định kiến của mọi người, đẩy họ rơi vào những hoàn cảnh còn bi
đát hơn. Khi mang sẵn một định kiến xấu cho anh chị em, dẫu không ai mời ta làm
quan án, ta trở thành quan án bất công.
Chúa Giêsu không bao giờ có sẵn một
định kiến như thế. Chúa sẵn sàng quên hết lỗi của chị phụ nữ có sáu đời chồng
mà Người gặp bên bờ giếng Giacop, và cũng y như thế đối với người phụ nữ ngoại
tình bị bắt quả tang. Giọt nước mắt sámhối của cô Maria đổ trên chân Chúa
Giêsu, đã làm cho Chúa ngay lập tức không còn nhớ đến tội của cô. Mãi mãi không
ai nghe thấy Chúa nhắc tới sự tranh giành quyền lực của hai anh em Giacôbê và
Gioan. Chúa cũng không bao giờ truất quyền làm giáo hoàng của Phêrô, vì nông
nổi mà chối Thầy đến ba lần chỉ trong vài tiếng đồng hồ. Chúa cũng không bao
giờ mở lời trách móc Giuda nặng nề: "Mày sinh ra trong tội", như
người Do thái lên án anh mù, dẫu Chúa Giêsu có quyền làm điều đó, vì Chúa là
Chúa và Giuda phạm tội tày trời: đan tâm bán đứng Thầy mình. Trên thập giá,
Chúa Giêsu đã cầu nguyện cho những kẻ nhẫn tâm giết mình: "Xin Cha tha cho
họ...". Và Chúa cũng không bao giờ có sẵn một định kiến hẹp hòi nào đối
với chính chúng ta. Trong đời bạn và tôi, có bao nhiêu lần đi xưng tội, là bấy
nhiêu lần Chúa quyên tội ta, quên tất!...
Mùa chay là mùa ăn năn sám hối. Hãy
bắt đầu ăn năn sám hối bằng sự nhìn nhận và tin tưởng anh chị em quanh mình.
Hãy gở bỏ cái mặt nạ xấu xa vô hình mà ta đã dán lên cuộc đời của một ai đó.
Hãy xóa đi những định kiến xấu trong lòng ta.
Bạn và tôi hãy nên giống Chúa Giêsu!.
15. Mù loà và mù quáng – Lm Trần Ngà.
(Trích
trong ‘Cùng Đọc Tin Mừng’)
Ngày xưa ở Ấn độ, có một vị vua muốn
tìm trò tiêu khiển, bèn nảy ra ý tưởng như sau: Vua cho quân lính đi lùng kiếm
năm người mù bẩm sinh chưa hề biết con voi là gì để đưa về triều làm trò tiêu
khiển. Rồi vua cho đưa đến một con voi khổng lồ và bảo năm anh mù:
Các ngươi chưa hề biết voi là gì thì
hôm nay Trẫm sẽ cho các ngươi được biết. Các ngươi hãy tiến lại sờ voi rồi mô
tả cho Trẫm và quần thần quanh đây biết hình hài con voi ra sao. Ai mô tả đúng
nhất sẽ được trọng thưởng.
Sau một hồi sờ voi, anh thứ nhất tâu:
-
Tâu bệ hạ! Con voi giống y như cột nhà! Đó là
người sờ trúng chân voi.
Anh thứ hai thưa:
- Voi giống
như cái quạt lớn. Đó là người sờ trúng tai
voi.
-
Voi giống như một khúc
rễ cây ngoằn ngoèo! (đó là mô tả của anh sờ trúng vòi voi).
-
Voi giống như một tảng đá lớn, tròn tròn! (đó
là phát biểu của người sờ trúng bụng voi)
Anh thứ năm cho rằng bốn anh kia đều
sai bét, và phần thưởng chắc chắn thuộc về mình. Anh đắc chí tâu:
-
Lâu nay hạ thần tưởng rằng voi là con vật to
ghê lắm. Nào ngờ giờ đây chính tay hạ thần sờ thấy voi chỉ giống như cái chổi
cùn! (vì anh sờ trúng đuôi voi).
Anh nào cũng hăng say và quyết liệt
bênh vực ý kiến của mình, cho rằng duy chỉ có mình là đúng và những người khác
đều sai. Họ tranh cãi nhau kịch liệt. Người nầy chê trách người khác là ngu, là
mù, là dốt nát! Rốt cuộc, chẳng ai chịu thua ai, cả năm người nổi khùng lên,
xông vào đấm đá nhau hung tợn, máu mồm máu mũi trào ra thảm hại...
Trong khi đó nhà vua và triều thần ôm
bụng cười ngặt nghẽo! Cười cho sự mù quáng đáng thương. Cả năm anh mù nầy đều
thuộc diện mù loà bẩm sinh, nhưng đồng thời cũng là những người mù quáng nặng
nề.
Người mù quáng chỉ biết một phần mà cứ
tưởng rằng mình biết toàn bộ, chỉ mới am tường một khía cạnh mà cho là mình đã
quán triệt hoàn toàn... và cho rằng những ai không suy nghĩ như mình, không
cùng quan điểm với mình, không phát biểu như mình là sai lạc. Họ không hề chấp
nhận ý kiến người khác, hoặc tìm cách triệt hạ người bất đồng quan điểm với
mình.
Đây là căn bệnh tinh thần rất phổ biến
trong xã hội loài người suốt dòng lịch sử và đã gây nhiều đổ vỡ đau thương cho
nhân loại.
Những người biệt phái được đề cập
trong bài Tin Mừng hôm nay cũng thuộc hạng người mù quáng. Mắt các ông tuy sáng
nhưng tâm hồn hoàn toàn mù tối. Các ông đã từng nghe lời Chúa Giêsu dạy, từng
thấy phép lạ Chúa Giêsu làm và một trong các phép lạ ấy là việc chữa lành người
mù bẩm sinh đang xảy ra sờ sờ trước mắt. Vậy mà các ông vẫn không nhìn nhận
Ngài do Thiên Chúa mà đến, lại còn nhẫn tâm trục xuất người mù vừa được Chúa
Giêsu chữa lành ra khỏi cộng đồng chỉ vì người nầy không cùng quan điểm với các
ông, không chối bỏ sự thật như các ông...
Đọc Kinh Thánh, ta thấy lòng ghen tị
của Ca-in đã làm cho anh trở nên mù quáng, mù quáng đến độ ra tay giết hại
A-ben là đứa em hoàn toàn vô tội chỉ vì lễ vật của A-ben đẹp lòng Thiên Chúa.
Lòng ghen tị cũng đã làm cho vua
Sao-lê trở thành mù quáng. Ban đầu vua rất yêu thương Đavít, xem Đavít như con.
Nhưng khi Đavít giết được tướng giặc khổng lồ Gô-li-át, dân chúng hoan hô ca
ngợi Đavít còn hơn vua, nên vua đâm ra ghen tức, lòng trí hoá ra mù quáng khiến
vua săn lùng Đavít như một ác thú tận thâm sơn cùng cốc, tìm mọi cách giết hại
vị anh hùng tài ba dũng cảm nầy.
Đến lượt Đavít, khi được lên ngôi vua,
cũng trở nên mù quáng vì tình dục. Do say đắm sắc đẹp của bà Bát-sa-bê, vợ của
U-ri-a, nhà vua đã sa ngã phạm tội với bà, sau đó lại tìm cách giết U-ri-a
chồng bà và rồi chính thức cưới bà ấy làm vợ. Mù quáng đến thế thì thật là
khủng khiếp!
Như thế, người mù quáng tự làm cho
mình bị suy thoái nghiêm trọng, trở thành người xấu xa và gây thiệt hại khôn
lường cho người khác.
Ngoài ra, điều tệ hại nhất là người mù
quáng ít khi tự thấy được sự mù quáng của mình, không nhận ra lầm lỗi của mình,
kể cả những tội tày trời, nên ngày càng lún sâu trong tội, vô phương cứu chữa!
]]]
Lạy Chúa Giêsu, như những người biệt
phái xưa, con là người mù quáng cần được Chúa xót thương.
Xin thương mở mắt tâm hồn con như Chúa
đã mở mắt người mù bẩm sinh được thuật lại trong Tin Mừng hôm nay để con được
thoát khỏi tối tăm lầm lạc và được hoan hỉ bước đi trong ánh sáng Tin Mừng.
16. Chú giải của Alain
Marchabour.
CHỮA LÀNH NGƯỜI
MÙ TỪ THUỞ MỚI SINH
Sau cuộc tranh
luận dữ dội và sự nghiêm khắc của các chương 7 và 8 với các diễn tiến tập trung
vào Chúa Kitô, thì đây là bài trần thuật đầy vẻ sống động, phân vân và đầy sinh
lực. Tác giả khéo léo đan xen các bi kịch đầy đạo lý, với một vài trần thuật
giàu tưởng tượng và kể chuyện nhiều hơn, làm nên một câu chuyện về Chúa Giêsu,
người mù từ thuở mới sinh và nhiều nhân vật đối thoại khác. Trong số các bài
trần thuật của Gioan thì bài này trổi vượt vì giọng điệu linh hoạt, ít khai
triển thần học và vì bề dày của nhân thân người mù.
Phần dẫn (cc. 1-5)
Cách dẫn nhập vào
bài trần thuật này (“đi ngang qua”) thường thấy trong sách Nhất Lãm (Mc 1,16;
Mt 9,27) lại bất thường nơi Gioan. Cảnh tượng được trình thuật, có thể diễn ra
bất cứ lúc nào vào một trong những ngày Chúa Giêsu ở Giêrusalem. Tuy nhiên bài
trần thuật này nối khớp chặt chẽ với bài trần thuật trước đó: sự chống đối Chúa
Giêsu được khai triển trong các chương 7 và 8 được tập trung ở đây trên một con
người, bởi vì người này đang trở thành môn đệ của Chúa Giêsu. Nước ở hồ Silôê
quan trọng đối với lễ Lều lại đón nhận ở đây con người mù lòa. Chúa Giêsu, “ánh
sáng thế gian” trong 8, 12, phải đối đầu với sự đui mù của người Do Thái đang
khép kín trước ánh sáng này. Ở đây, Đấng là “ánh sáng thế gian” (c.5) mở mắt
cho người mù và, qua dấu lạ này, vạch trần cách minh bạch hơn sự đui mù của các
lãnh tụ Do Thái.
Năm câu đầu tiên
dẫn nhập các nhân vật và các chủ đề của bài trần thuật. Chúa Giêsu là nhân vật
trung tâm, Đấng nhìn thấy người mù, đoán giải trước cảnh huống (dấu lạ như biểu
hiện vinh quang), kết hợp các môn đệ (tái xuất hiện lần đầu tiên kể từ chương
6) vào công việc của Người (chúng ta phải làm việc) qua lời mặc khải mầu nhiệm
(cc. 3-5). Vấn nạn mà các môn đệ nêu lên, phù hợp với lòng tin khá phổ biến
trong đạo lý Do Thái theo đó đứa bé có thể phạm tội ngay trong bụng mẹ! Năm câu
đầu tiên này tập trung vào Chúa Giêsu và lời mặc khải của Người sau đó nhường
chỗ lại cho một bài trần thuật bóng bẩy, linh hoạt, đầy biến động.
Việc chữa lành (c. 6-7)
Phép lạ chỉ chiếm
có hai câu: người kể chuyện chú trọng được cuộc tranh luận do dấu lạ gây nên và
các hậu quả người mù phải chịu: Chúa Giêsu không thoa ngay nước miếng vào mắt
người mù, mà trộn thành bùn và xức vào mắt người mù. Cảnh tượng này nhấn mạnh
rằng Chúa Giêsu đã khởi sự một công việc mà hiệu quả tượng trưng chỉ xuất hiện
sau khi người mù đi đến hồ Silôê. Thánh Âutinh nói: “Người mù đến rửa ở hồ và
đã chịu phép rửa trong Chúa Kitô”. Nguyên ngữ Silôê có nghĩa là “người được sai
phái”, biến người mù thành một sứ giả vâng phục và chuẩn bị làm chứng tá sau
này. Khác với Naaman (2V 5,10), người mù đã tin vào hiệu quả lời nói của Chúa
Giêsu. Phần tiếp theo của bài trần thuật xác định sự thông hiểu kỳ lạ, sự sốt
sắng với điều mới mẻ và khả năng tranh biện của anh ta. Người bại liệt ở chương
5 và người mù từ thuở mới sinh được chữa lành trong những hoàn cảnh khá giống
nhau. Thế nhưng, bởi tính hồn nhiên, sự cởi mở, sự thông hiểu và tính dũng cảm
của mình, người mù để lại đằng sau mình sự bại liệt không thể nhận ra được và
cuối cùng càng thụ động hơn.
Trong các cảnh
tiếp theo, Chúa Giêsu biến mất về thể chất. Thế nhưng Người vẫn chiếm vị trí
tgm trong các câu tiếp sau các câu hỏi đáp giữa những người đối thoại và người
mù.
Người mù và các người láng giềng (cc. 8-12)
Người mù được
lành bệnh trở thành đối tượng của ba vấn nạn mà hai vấn nạn đầu thuộc về việc
đã xảy ra trước: Có phải hắn không? Và làm sao mắt anh lại mở ra được như thế?
Anh ta trả lời: Anh ta thuật lại từng chi tiết của dấu lạ bằng những từ ngữ gần
như lặp lại từng chữ các câu 6 và 7. Chỉ có vấn nạn thứ ba khiến anh ta không
thể trả lời: anh ta không biết Chúa Giêsu ở đâu. Anh ta còn cần phải trải qua
một con đường dài trước khi xác định đức tin của mình vào Chúa Giêsu, trước khi
đi từ dấu lạ đón tiếp nhận Chúa Giêsu, ánh sáng thế gian. Trong lúc này đây,
Chúa Giêsu đối với anh ta là người chữa bệnh đơn thuần. Đấng mà người ta gọi là
ông Giêsu mà anh ta đến ánh sáng đức tin. Thế nhưng việc Chúa Giêsu đi vào
trong đời sống của người mù và ở giữa loài người bắt đầu làm phát sinh hậu quả
công hiệu, có thể phân chia loài người thành những kẻ đón nhận dấu lạ và những
kẻ từ khước Chúa Giêsu.
Người mù và những người Pharisêu (c. 13-17)
Việc tra hỏi của
các lãnh tụ tôn giáo khiến người kể chuyện đưa vào một đề tài mới mẻ mang tính
cách tôn giáo: dấu lạ được thực hiện vào ngày Sabat. Từ đó việc làm của Chúa
Giêsu vào ngày lễ nghỉ khiến Người đối nghịch với Lề Luật và những đòi buộc của
Lề Luật. Cả hai bài đều đối nghịch ở đây, để lộ hai cách giải thích về con
người của Chúa Giêsu: có người cho rằng việc chữa lành bệnh tật vào ngày Sabat
là vi phạm Lề Luật và như vậy là có tội. Đối với một số người khác thì hoàn
thành một dấu lạ không thể là có tội được. Sự chia rẽ giữa các nhóm người về
vấn đề Chúa Giêsu càng trở nên sâu xa. Sự đối lập giữa việc vi phạm ngày Sabat
(công trình của Thiên Chúa) và việc chữa lành người mù không thể giải quyết
được trong lúc này. Thế nhưng một cuộc tranh luận trở nên rõ ràng giữa luật
pháp (đối nghịch với Chúa Giêsu) và sự việc chữa lành người mù (là ân huệ của
Chúa). Không thể không khôi hài, người mù trở nên như vị trọng tài và hơn nữa
tỏ rõ lập trường của mình: “Đó là một vị ngôn sứ”. Chắc chắn điều người mù quả
quyết căn cứ vào Kinh Thánh, theo đó Đấng Mêsia được giao cho sứ mạng nên như
ánh sáng thiên hạ và mở mắt người mù (Is 42,6-7; xem thêm Is 29,18; 32,3;
35,5).
Người Do Thái và cha mẹ người mù (cc. 18-23)
Cho đến lúc này
đây, cha mẹ người mù chỉ mới được nhắc đến như những người chịu trách nhiệm về
việc mù lòa của anh ta (c. 2). Bây giờ đây họ được mời đến. Các người Pharisêu
ở đây được gọi thành “người Do Thái”: ghi nhận này cho thấy tác giả cũng như
độc giả đều giữ một khoảng cách với đạo lý Do Thái. Câu trả lời của cha mẹ
người mù dựa vào hai điều biết và hai điều không biết:
Chúng tôi biết nó là con chúng tôi,
và nó bị mù từ khi mới sinh.
Chúng tôi không biết làm sao nó thấy
được
Chúng tôi cũng chẳng hay ai đã mở
mắt cho nó.
Hai điều biết đối
nhau. Một điều theo xác thịt; một điều theo Thần Khí. Điều này thuộc về mầu
nhiệm của Chúa Kitô mà họ không thể hiểu được. Việc họ từ chối có thể hiểu được
theo sự hợp lý của bài trần thuật. Người kể chuyện giải thích việc này như sợ
bị trục xuất khỏi hội đường. Có thể thánh sử ghi nhận ở đây những nguy cơ dành
cho những ai tin vào Chúa Giêsu bị phạt vạ tuyệt thông vào cuối thế kỷ I, điều
chưa được biết đến vào thời Chúa Giêsu. Tuy nhiên trên bình diện bài trần
thuật, việc người mù bị cô lập nhấn mạnh rằng tin vào Chúa Giêsu luôn luôn là
một sự tự nguyện dấn thân mà cha mẹ không thể quyết định thay thế cho người môn
đệ. Việc chọn lựa này không thể không nguy hiểm bởi vì nó có thể dẫn đến sự
đoạn giao với tôn giáo của mình.
Hỏi cung người mù lần thứ hai (c. 24-34)
Sự can dự của cha
mẹ người mù kết thúc bằng: “Nó khôn lớn rồi: Xin các ông cứ hỏi nó”. Từ nay
người mù rơi vào tình trạng cô đơn, một mình dũng cảm đối diện với những người
xét xử mình. Bài trần thuật hình như đối chiếu hai điều hiểu biết mà những
người trong cuộc đang hiện diện không thể hiểu nổi: đối lại với lời “chúng ta
biết” của nhóm người Pharisêu (c. 24), là lời “chúng ta biết” (c. 31) của người
mù và của Giáo Hội mà anh ta đại diện nơi đây. Quả vậy đó là hai dạng hiểu biết
đối kháng ở đây: điều hiểu biết thứ nhất (của người Pharisêu, từ nay đồng hóa
với người Do Thái), cho rằng quá khứ vẫn còn có giá trị để hiểu được biến cố
Giêsu (“chúng ta biết rằng Thiên Chúa đã nói với ông Môsê”). Họ đem niềm xác
tín này đối lại với sự không hiểu biết về nguồn gốc của Chúa Giêsu: “Còn ông
ấy, chúng ta không biết ông ấy bởi đâu mà đến”. Dấu lạ được sử dụng cho hai
cách giải thích: nhóm người Pharisêu chỉ chú ý đến việc vi phạm luật pháp (ông
ấy là người tội lỗi bởi vì đã làm việc vào ngày Sabat) và tiếp tục cố chấp
trước sự kiện kỳ lạ (một người mù nhìn thấy được).
Điều hiểu biết
thứ hai cũng quả quyết như điều hiểu biết thứ nhất: người mù và qua anh ta Giáo
Hội sơ khai tuyên bố: Chúng ta biết. Điều hiểu biết này ăn rễ sâu trong sự
kiện: “trước đây tôi bị mù mà nay tôi nhìn thấy được”. Ở đây các tiêu chuẩn
thuộc về quá khứ đều vô hiệu: bởi vì điều đang diễn ra, nơi Chúa Giêsu, là chưa
từng nghe thấy theo nghĩa đen của từ: “Xưa nay chưa hề nghe nói” –Sự hiểu biết
của Giáo Hội dành ưu thế cho điều mới lạ tỏ hiện nơi Chúa Giêsu.
Hành trình của
người mù kết thúc: anh ta đã đạt được cùng đích và đã đối chiếu hiểu biết của
những kẻ đón nhận dấu lạ Thiên Chúa trao ban nơi Chúa Giêsu với điều hiểu biết
của những kẻ đã dùng ông Môsê chống lại Thiên Chúa. Lời phát biểu của người Do
Thái trong cách nói bóng gió riêng biệt của Gioan lặp lại phán quyết của các
môn đệ về người mù từ thuở mới sinh: “một người tội lỗi”. Như vậy, bởi sự bao
hàm này, người Do Thái chứng tỏ rằng họ đã không thay đổi ngay từ đầu. Họ đã
không “thấy” dấu lạ có khả năng phá tan sự đui mù của họ.
Việc trục xuất
người mù ra khỏi hội đường kết thúc bài trần thuật. Xem ra có sự liên lạc mật
thiết giữa sự trục xuất này với thân phận của Chúa Giêsu trong mặc khải. Đối
với người này người nọ, Chúa Giêsu là người tội lỗi, kẻ vi phạm Lề Luật. Đối
với người mù, Người lại là vị ngôn sứ đặc biệt của Thiên Chúa. cho đến lúc ấy,
người mù vẫn còn trong phạm vi đức tin theo Do Thái giáo; việc anh bị trục xuất
ra khỏi hội đường khiến anh trở thành người bị khai trừ, nhưng chưa phải là một
người tin vào Chúa Giêsu. Để tin theo Chúa, nhất thiết Người phải tái xuất hiện
để giúp anh ta thực hiện bước tiến này.
Gia nhập cộng đoàn (c. 35-38)
Chúa Giêsu trở
lại đón nhận con người bị trục xuất. Để làm điều đó, Người đã khiến có một bước
chuyển biến quyết định từ “Chúa Giêsu ngôn sứ” đến “Chúa Giêsu Con Người”. Đấng
Cứu Độ dẫn đưa vào trong cộng đoàn của thời cuối cùng. Trong cuộc tranh luận
khiến anh ta đối đầu với các lãnh tụ Do Thái giáo và sau cùng “với người Do
Thái”, người mù từ thuở mới sinh được lành bệnh đã chứng tỏ sự thông hiểu, sự
sáng suốt để giải thích biến cố Giêsu. Ở đây Chúa Giêsu tỏ cho anh ta thấy sự
xuất hiện của một di chuyển mới mẻ dưới sự dìu dắt của “Con Người”. Người mù
sấp mình xuống trước mặt “Con Người”, nhận biết thiên tính của Người, bởi vì
trong Tin Mừng Gioan, việc thờ phượng chỉ dành cho Thiên Chúa (Ga 4,20-24;
12-20), và tước hiệu “Chúa” là dấu chỉ căn tính thần linh của Chúa Giêsu. Thờ
phượng Chúa Giêsu, nhận biết Người như Đấng mặc khải sau cùng của Thiên Chúa,
là chóp đỉnh cuộc hành trình của người mù.
Chú giải (cc. 39-41).
Các người
Pharisêu trở nên đối lập với người mù. Chúa Giêsu tự đặt mình vào tâm điểm của
ngày Sabat, xác định sự đoạn giao giữa người Do Thái và các Kitô hữu trước hết
và trên hết là một sự đoạn giao có liên quan đến Chúa Kitô. việc xét xử mà
Người khơi dậy là sự chia cách. Tùy vào thái độ với Ngôi Lời nhập thể mà loài
người hoặc ở trong bóng tối, hoặc ở trong ánh sáng.
17. Chú giải của Noel
Quession
Đi ngang qua, Đức
Giêsu nhìn thấy một người mù từ thuở mới sinh
Khác với nhiều
phép lạ, phép lạ này được làm không phải do một lời cầu xin. Chính Đức Giêsu
chủ động đưa ra sáng kiến: “Đức Giêsu trông thấy một người mù”. Tôi có thể cầu
nguyện từ chuyện đó. Đức Giêsu trông thấy một người mù". Tôi có thể cầu
nguyện từ chuyện đó. Đức Giêsu trông thấy những thử thách của tôi.
Các môn đệ hỏi
Người: "Thưa Thầy, ai đã phạm tội khiến người này sinh ra đã bị mù, anh ta
hay cha mẹ anh ta?" Đức Giêsu trả lời: "Không phải anh ta, cũng chẳng
phải cha mẹ anh ta đã phạm tội. Nhưng sở dĩ như thế là để thiên hạ nhìn thấy
công trình của Thiên Chúa được tỏ hiện nơi anh. Chúng ta phải thực hiện công
trình của Đấng đã sai Thầy, khi trời còn sáng; đêm đến, không ai có thể làm
việc được. Bao lâu Thầy còn ở thế gian, Thầy là ánh sáng thế gian.
Câu hỏi của các
môn đệ cũng là của chúng ta. Của tất cả mọi thời đại. Trước cái xấu, chúng ta
tìm một giải đáp và chúng ta muốn tìm một người phạm tội. Những người xưa chỉ
bằng lòng với một lý thuyết cổ xưa hơi quá đơn sơ một chút; sự xấu do bởi một
tội lỗi. Nhưng chính Đức Giêsu lại không đặt vấn đề như vậy. Hơn nữa người
không đề ra một giải đáp nào: cái xấu vẫn không chấp nhận được, không thể biện
minh được. Chỉ có một phản ứng bình thường, có tính nhân bản nhất về nền tảng,
đó là cố mà loại bỏ cái xấu xa này chẳng nào chúng ta có thể làm được. Và cuộc
chiến đấu chống lại đau khổ không phải vô ích, hay cuối cùng chịu thất bại, bởi
vì Đức Giêsu tỏ cho chúng ta biết rằng đấy là cuộc chiến đấu của chính Thiên
Chúa: hành động rõ rệt mà vì thế Đức Giêsu tự xưng mình "là người được sai
đi". Được sai đi? Bởi ai? Thế thì, Đức Giêsu này. Người từ đâu mà đến?
Vấn đề về nguồn
gốc của Người này lại còn quan trọng hơn thế, vì hẳn là Người trông thấy toàn
bộ việc thế gian chấm hết: Người biết Người sắp chết, đêm đã tới, và Người phải
hành động bao lâu Người còn ở thế gian. Cái chết mà Người thấy trước qua nỗi
thù hận của các đối phương của Người (Ga 7,19-32.44; 8,59), đó sẽ là chiến
thắng bề ngoài của sự xấu, chiến thắng của bóng đêm (Ga 13,30). Nhưng bóng tối
không chặn được ánh sáng" (Ga 1,5-9). Cám ơn Người, lạy Đức Giêsu. Vinh
quang thuộc về Người, vì Người đã soi chiếu đêm tối của chúng con!
Nói xong, Đức
Giêsu nhổ nước miếng xuống đất, trộn thành bùn và xức vào mắt người mù, rồi bảo
anh ta: "Anh hãy đến hồ Si-lô-ác mà rửa" (Si-lô-ác có nghĩa là: người
được sai phái). Vậy anh ta đến rửa ở hồ, và khi về thì nhìn thấy được.
Một mô tả cụ thể
để lộ người chứng tận mắt, Gioan. Nước bọt của một số người, theo những người
xưa, có một giá trị dược liệu. Nhưng nhất là, chúng ta khám phá ở đó, thêm một
lân nữa, cái thiên tài của Gioan, nhà thần học biểu tượng chủ nghĩa... và nhà
thần học nhiệm tích... Vâng, người đàn ông mù từ thuở mới sinh này, bên kia trượng
hợp cá nhân đầy xúc cảm, thực sự là một biếu tượng của nhân loại bị nhận chìm
trong đêm tối, khi họ không biết Đức Giêsu, khi những đau khổ của loài người có
vẻ như không có ý nghĩa. Và cái giếng Si-lo-ê này, bên kia vùng nước có thật
của nó trong khu vực thấp trũng của Giêrusalem, thực sự là một biểu tượng của
phép rửa thanh tẩy và chiếu sáng.
Điều làm cho
Gioan, nhà thần học, chú ý, đó trước hết không phải là con người kỳ diệu lạ
lùng, được kể ngắn gọn chỉ bằng ba dòng, đó chính là dấu hiệu biểu trưng mà Đức
Giêsu đưa ra về chính mình và được biểu lộ qua cái tên huyền nhiệm của cái
giếng "Si-lô-ê có nghĩa trong tiếng Do Thái là "Shilloah" Người
được sai đi". Được sai đi? Do ai?
Cái bản vị Giêsu,
Đấng được sai đi, nêu ra nhiều vấn đề hoài nghi xác định lập trường, tranh cãi,
Người là ai? Không người nào đã từng bao giờ đặt nhiều câu hỏi như thế. Tại
sao? Định mệnh của Người là gì? Phép lạ của người mù được chữa khỏi mới xong
khi Đức Giêsu dường như vừa đi khỏi hiện trường. Nhưng vấn đề chính là về Người
trong quá trình một vụ án kỳ lạ tập tục, thông qua bản thân của người đã được
hưởng lòng tốt của Đức Giêsu. Chúng ta sắp dự vào bốn cuộc hỏi cung liên tiếp,
ngày càng bắt nhân. Nhưng cuối cùng, chính Đức Giêsu can thiệp lại để kiện lại
những đối phương của Người.
VỤ KIỆN I: Các
người láng giềng và những kẻ trước kia thường thấy anh ta ăn xin mới nói:
"Hắn không phải là người vẫn ngồi ăn xin đó sao?” có người nói:
"Chính hắn đó!". Kẻ khác lại rằng: 'không phải đâu! Nhưng là một đứa
nào giồng hắn đó thôi!". Còn anh ta thì quả quyết: "Chính tôi
đây!". Người ta liền hỏi: "Vậy, làm sao mắt anh lại mở ra được như
thế?". Anh ta trả lời: "Người tên là Giêsu đã trộn một chút bùn, xức
vào mắt tôi rồi bảo: "Anh hãy đến hồ Si-lô-ê mà rửa". Tôi đã đi, và
sau khi rửa tôi nhìn thấy được" Họ lại hỏi anh: “ông ấy ở đâu?”. Anh ta
đáp: “Tôi không biết”.
Đó là những người
làng xóm đã làm cuộc điều tra ưu tiên: Cái gì đã diễn ra? Nó đã diễn ra như thế
nào? ai đã làm chuyện đó? Lúc này chúng ta chỉ nghĩ tới một động tác tự nhiên vì
có thiện cảm nên tò mò. Ngày nay vẫn còn. Có một số đông người cùng thời với
chúng ta chỉ chú ý đến Đức Giêsu tới chỗ đó: người ta nhận xét một sự kiện...
nhưng người ta không muốn rắc rối cuộc đời và người ta không đi xa hơn. Còn về
anh mù được chữa lành, chính anh ta trở về từ rất xa. Chúng ta lưu ý là anh ta
chưa biết gì về Đức Giêsu cả, anh ta chỉ biết người ta gọi ông ấy là Giêsu.
VỤ KIỆN II: Họ
dẫn kẻ trước đây bị mù đến với những người Pha-ri-sêu. Nhưng ngày Đức Giêsu
trộn chút bùn và làm cho mắt anh ta mở ra lại là ngày sa-bát. Vậy, các người
Pha-ri-sêu hỏi thêm một lần nữa làm sao anh nhìn thấy được. Anh trả lời:
"Ông ấy lấy bùn thoa vào mắt tôi, tôi rửa và tôi nhìn thấy." Trong
nhóm Pha-ri-sêu, người thì nói: "Ông ta không thể là người của Thiên Chúa
được, vì không giữ ngày sa-bát"; kẻ thì bảo: "Một người tội lỗi sao
có thể làm được những dấu lạ như vậy?" Thế là họ đâm ra chia rẽ. Họ lại
hỏi người mù: "Còn anh, anh nghĩ gì về người đã mở mắt cho anh?" Anh
đáp: "Người là một vị ngôn sứ!"
Đứng trước Đức
Giêsu, ý kiến bị phân rẽ: người này thì ủng hộ... người kia thì chống đối...
Người, con người có thiện chí, bắt đầu từ từ mà tiến lên. Ngoài ra đó là những
điều phiền nhiễu của những người điều tra muốn đây anh ta đi xa hơn. Bây giờ
anh ta khẳng định: Đó là một ngôn sứ. Lạy Chúa. xin giúp chúng con tiến đi
trong đức tin.
VỤ KIỆN III: Người
Do-thái không tin là trước đây anh bị mù mà nay nhìn thấy được, nên đã gọi cha
mẹ anh ta đến. Họ hỏi: "Anh này có phải là con ông bà không? Ông bà nói là
anh bị mù từ khi mới sinh, vậy sao bây giờ anh lại nhìn thấy được?" Cha mẹ
anh đáp: "Chúng tôi biết nó là con chúng tôi, nó bị mù từ khi mới sinh.
Còn bây giờ làm sao nó thấy được, chúng tôi không biết, hoặc có ai đã mở mắt
cho nó, chúng tôi cũng chẳng hay. Xin các ông cứ hỏi nó; nó đã khôn lớn rồi, nó
có thể tự khai được." Cha mẹ anh nói thế vì sợ người Do-thái. Thật vậy,
người Do-thái đã đồng lòng trục xuất khỏi hội đường kẻ nào dám tuyên xưng Đức
Giêsu là Đấng Kitô. Vì thế, cha mẹ anh mới nói: "Nó đã khôn lớn rồi, xin
các ông cứ hỏi nó.
Thế là một thái
độ khác đối diện với Đức Giêsu đó là một sự trốn chạy. Nhưng người ta chối từ,
không muốn tự đặt cho mình một số vấn đề có thể gây ra liên lụy. Không thể tôi
thường thuộc vào loại này ư? Người ta có thể đừng nên làm gì để khỏi có nhiều
chuyện!
VỤ KIỆN IV: Một
lần nữa, họ gọi người trước đây bị mù đến và bảo: "Anh hãy tôn vinh Thiên
Chúa. Chúng ta đây, chúng ta biết ông ấy là người tội lỗi." Anh ta đáp:
"Ông ấy có phải là người tội lỗi hay không, tôi không biết. Tôi chỉ biết
một điều: trước đây tôi bị mù mà nay tôi nhìn thấy được!" Họ mới nói với
anh: "Ông ấy đã làm gì cho anh? Ông ấy đã mở mắt cho anh thế nào?"
Anh trả lời: "Tôi đã nói với các ông rồi mà các ông vẫn không chịu nghe.
Tại sao các ông còn muốn nghe lại chuyện đó nữa? Hay các ông cũng muốn làm môn
đệ ông ấy chăng?" Họ liền mắng nhiếc anh: "Có mày mới là môn đệ của
ông ấy; còn chúng ta, chúng ta là môn đệ của ông Mô-sê. Chúng ta biết rằng
Thiên Chúa đã nói với ông Mô-sê; nhưng chúng ta không biết ông Giêsu ấy bởi đâu
mà đến." Anh đáp: "Kể cũng lạ thật! Các ông không biết ông ấy bởi đâu
mà đến, thế mà ông ấy lại là người đã mở mắt tôi! Chúng ta biết: Thiên Chúa
không nhậm lời những kẻ tội lỗi; còn ai kính sợ Thiên Chúa và làm theo ý của
Người, thì Người nhậm lời kẻ ấy. Xưa nay chưa hề nghe nói có ai đã mở mắt cho
người mù từ lúc mới sinh. Nếu không phải là người bởi Thiên Chúa mà đến, thì
ông ta đã chẳng làm được gì." Họ đối lại: "Mày sinh ra tội lỗi ngập
đầu, thế mà mày lại muốn làm thầy chúng ta ư?" Rồi họ trục xuất anh.
Những người
Pha-ri-sêu, bị lún sâu vào trong hệ thống của họ: Họ "biết"! Đó tà
tiếng họ lặp lại và tỏ rõ lòng tự mãn của họ. Họ chối từ, biến đổi, trong khi
dựa vào truyền thống. Chấp nhận cái mới của một người vi phạm. Ngày Sa-bát sẽ
làm cho hệ thống giáo điều của họ lâm nguy. Như vậy họ chối từ bằng chứng hiển
nhiên. Và như thế họ phạm tội duy nhất có trong Tin Mừng theo Thánh Gioan: chối
từ lòng tin... muốn là một người không tin...bịt mắt trước huyền nhiệm Đức
Giêsu. Ta hãy chú ý đến cách sử dụng tinh vi của động từ "biết" nhờ
đó, người ta thấy rõ các cửa mở vào đức tin hay lối chặn cho sự không tin. 1. Cha mẹ "biết" đó chính là
con trai họ... nhưng họ không muốn "biết" ai đã mở mắt cho con họ, để
không bị liên lụy (9,20-21). 2.
Những người Pha-ri-sêu "biết" Đức Giêsu đã từ đâu đến (9,24-29). 3. Anh mù chính anh ta không
"biết" Đức Giêsu đi đâu, không "biết" đó có phải là một
người tội lỗi không... nhưng anh ta "biết rằng anh ta đã được chữa khỏi và
“biết" rằng Thiên Chúa không đoái nghe những người tội lỗi (9,12-25-31).
Còn chúng ta, chúng ta có đi tìm chân lý không? Chúng ta có bị chặn trước những
hiểu biết của chúng ta không? Chúng ta có ham hiểu biết nhiều hơn không, mở con
mắt đui mù của chúng ta ra không?
Đức Giêsu nghe nói họ đã trục xuất anh. Khi
gặp lại anh, Người hỏi: "Anh có tin vào Con Người không?" Anh đáp:
"Thưa Ngài, Đấng ấy là ai để tôi tin?" Đức Giêsu trả lời: "Anh
đã thấy Người. Chính Người đang nói với anh đây." Anh nói: "Thưa
Ngài, tôi tin. Rồi anh sấp mình xuống trước mặt Người.
Trong khi những người Pha-ri-sêu bị
giam hãm trong sự vô tín của họ, thì anh mù, chính anh lại không ngừng tiến lên
trong lòng tin, và chúng ta chú ý là lòng tin này chỉ đạt tới đỉnh cao theo
sáng kiến và vấn đề bản vị của chính Đức Giêsu. Tất cả những câu hỏi mà các đối
thủ đặt ra cho anh ta, đâu làm cho anh tiến lên, nhưng sự tuyên xưng đức tin
của anh ta chỉ thành tựu nhờ cuộc gặp gỡ bản thân của Đức Giêsu. Còn chúng ta,
đức tin cửa chúng ta có tiến lên, theo gương của người mù này, người dần dần mở
mắt trước huyền nhiệm, một cách tiệm tiến không? ban đầu người ta chỉ đứng
trước "người mà người ta gọi là Giêsu (9,11). Và rồi người ta phát hiện
"một ngôn sứ "(9,17)... một người nào đến từ "Thiên Chúa"
(9,88)... và sau cùng "Con Người" (9,35) và "Chúa (9,38). Đây là
sự trả miếng của Thiên Chúa. Người bất hạnh đáng thương đã tìm thấy hạnh phúc
đích thực duy nhất. Mù từ thuở mới sinh, không được những người hàng xóm giúp
đỡ nhiều lắm, không được cha mẹ nâng đỡ bị đuổi ra khỏi giáo đường như một tên
bị bệnh ôn dịch... Nhưng mềm vui tin tưởng to lớn biết bao!
Đức Giêsu nói: "Tôi đến thế gian này
chính là để xét xử: cho người không xem thấy được thấy, và kẻ xem thấy lại nên
đui mù!" Những người Pha-ri-sêu đang ở đó với Đức Giêsu nghe vậy, liền lên
tiếng: "Thế ra cả chúng tôi cũng đui mù hay sao?" Đức Giêsu bảo họ:
"Nếu các ông đui mù, thì các ông đã chẳng có tội. Nhưng giờ đây các ông
nói rằng: `Chúng tôi thấy', nên tội các ông vẫn còn!"
Đó là sự lật ngược hoàn hoàn các tình
huống: "tội lỗi không ở chỗ những người Pha-ri-sêu đã đặt nó, chính họ là
những người khinh miệt người tội lỗi bẩn thỉu này bị đánh dấu từ thuở mới
sinh... và coi sự đui mù đích thực không hề ở chỗ mà họ đặt ra. Chính họ là
những người mù, chỉ mình họ chối từ, không trông thấy cái đập thẳng vào mắt họ.
Ta hãy chú ý đến điều Đức Giêsu khẳng
định: không phải Thiên Chúa lên án họ theo bề ngoài,… chính họ là những người
tự lên án mình. Cuộc Phán xét chỉ đến chuẩn nhận cái mà người ta đã quyết đinh
một cách tự do. Đó chính là sự phi lý tự sát của việc chối bỏ đức tin. Với
Ni-cô-đê-mô, Đức Giêsu đã nói: Ai chối bỏ lòng tin thì đã bị lên án rồi... phán
đoán là như thế này đây: những người ưa thích bóng tối hơn là ánh sáng (Ga
8,18-19). Bản thân Đức Giêsu buộc phải có một chọn lựa: phải chọn lựa! Trong
Thánh Gian, có một tác dụng thường xuyên giữa hai động từ "thấy" và
"tin"...Người ta trông thấy những dấu chỉ muốn mời gọi tin tưởng (Ga
1,50; 3,86; 4,48; 6,26-36.40; 9,39-41; 11,45; 20,8; 20,29). Và Chúa Giêsu, ở
đây, khẳng định mạnh mẽ rằng những người Pha-ri-sêu không thể dung tha vì không
tin, bởi vì họ đã trông thấy dấu chỉ, bởi vì các ông trông thấy... tội các ông
vẫn còn.
18. Chú giải của Fiches
Dominicales
DỊP LỄ ÁNH SÁNG
VÀI ĐIỂM CHÚ GIẢI:
Cũng như cuộc gặp
gỡ của Đức Giêsu với người đàn bà xứ Samaria gần giếng Giacob, Tin Mừng về
người mù từ lúc mới sinh là một trong những bản văn lớn của Gioan mà Giáo Hội ở
thế kỷ đầu dành cho việc nhập môn của các tân tòng.
Nếu sự việc xảy
ra trong một ngày Sabbat ở cửa ra vào Đền thờ, sự việc ấy diễn ra trong khung
cảnh lễ Lều. Trong lễ này, ngoài nghi lễ rảy nước từ chính giếng Siloê còn nghi
lễ ánh sáng buổi chiều tối, với cuộc rước đuốc, diễn tả sự chờ đợi ánh sáng
tràn đầy đã hứa cho Israel trong ngày của Đấng Messia. Cũng trong khung cảnh
này, Đức Giêsu tuyên bố: "Ta là ánh sáng thế gian".
Chúng ta ở trung
tâm cuộc luận chiến. Suốt hai chương trên, Đức Giêsu luôn là mục tiêu cho đối
phương quấy rầy. Ở đây sự chống đối của người Pharisêu tập trung trên việc kẻ
mù được lành và đang trở thành môn đệ của Đức Giêsu.
1. Hành trình để
nhận biết.
Cũng như Chúa
nhật vừa rồi, nay Gioan đang đưa ta đến sự nhận biết. Sự ra vào của các nhân
vật ăn nhịp với các giai đoạn và kết cấu của câu chuyện. Lúc đầu có mặt, sau đó
Đức Giêsu vắng mặt ở sân khấu cho đến lúc tìm thấy lại người mù, Ngài đặt cho
anh ta một câu hỏi căn bản: "Anh có tin Con Người không".
Giữa khởi đầu và
kết thúc của câu chuyện, người mù được lành chỉ trơ trọi một mình, mặc cho các
người "thân cận" và "người quen" tự đặt câu hỏi về anh,
người Pharisêu thì quấy rầy anh ta bằng những câu hỏi, với cha mẹ ruột đang tìm
cách tránh né vì sợ bị liên luỵ, người Pharisêu đòi anh ta đến lần thứ hai, và
sau một cuộc đối thoại gay gắt, họ "tống anh ra ngoài".
Sự thay đổi danh
xưng của Đức Giêsu, một sự tiến bộ trong sự nhận biết: trước hết Chúa được chỉ
như là "người mà người ta gọi là Giêsu, sau đó một "tiên tri" và
như kẻ từ Thiên Chúa mà đến, cuối cùng anh mù tuyên xưng Ngài như là "Con
Người”.
Những từ chính
(mots clés) được dùng nơi đây với ý nghĩa sâu xa trong vai trò của chúng: Trong
suốt hành trình, từ "bị mù" (cụm từ được lặp lại 15 lần) đối lại với
"thấy" (13 lần).
Ở mỗi một giai
đoạn, cùng một công thức được lặp lại “Ngài đã mở mắt cho tôi". Tất cả đến
7 lần, con số ấy là hoàn hảo, chỉ ý nghĩa tượng trưng rằng người được lành hoàn
toàn.
Đúng vậy cuộc gặp
gỡ lần thứ hai với Đức Giêsu cho ta thấy rõ sự chữa lành thể xác chỉ là một dấu
chỉ một sự chữa lành sâu xa hơn, cho phép từ nay anh “thấy” trong việc
"tin". Anh hỏi: "Ai là Con Người để tôi tin?”. Chúa Giêsu trả
lời: “Anh đang thấy đấy, chính Ngài đang nói với anh".
2. Dồn về một
tuyên xưng đức tin.
Tất cả bắt đầu
bằng cái nhìn của Đức Giêsu khi Ngài ra khỏi đền thờ. Ngài "thấy trên
đường đi một người mù từ thuở mới sinh". Theo niềm tin dân gian, bệnh hoạn
là kết quả của tội lỗi, vì thế các môn đệ liền hỏi Ngài: "Thưa Thầy, tại
sao người này mù từ lúc mới sinh? Tại tội lỗi của anh ta hay tội lỗi của cha mẹ
của anh?” "Không phải do tội lỗi của anh ta, cũng không do của cha mẹ
anh", Đức Giêsu trả lời, nhưng nhờ sự dữ mà con người khốn khổ này đang
chịu, "hành động của Thiên Chúa" được biểu lộ, và việc anh ta được tỏ
ra như dấu chỉ “ánh sáng trần gian" nhờ dấu lạ buộc mỗi người phải có thái
độ đối với anh ta.
Đức Giêsu lấy bùn
trộn với nước miếng. Từ thế kỷ thứ II thánh Irênê de Lyon đã thấy trong cử chỉ
của Đức Giêsu đắp mắt người mù, chính là sự hoàn thiện cử chỉ của Thiên Chúa
đắp nên thân xác của Adam. Bôi bùn lên mắt người tàn tật, Đức Giêsu ra lệnh cho
anh ta đứng dậy đi rửa mắt tại giếng Siloê" (Siloê có nghĩa là được sai
đi). "người mù liền đi và rửa mắt, khi anh trở lại anh thấy được".
Phép lạ này được kể lại cách đơn sơ vỏn vẹn trong hai câu, vì thánh sử có ý dẫn
ta từ dấu chỉ đến Đấng mà dấu chỉ mặc khải! Đấng được sai đến ".
Anh đã được lành.
Đức Giêsu đã bỏ đi khỏi nơi xảy ra sự kiện. Từ nay anh chỉ một mình ở giữa cuộc
tranh luận về việc anh đã được lành và về lai lịch của người đã chữa anh lành.
Trước hết là
những "kẻ lân cận" và những người "quen" anh ta. Cái nhìn
của họ chỉ ở trên bề mặt của biến cố. Họ sinh ra chia rẽ trên chính thực tế của
việc được chữa lành (Người thì nói: phải chăng chính là người thường đứng ăn
mày ở đó? Kẻ khác nói: chính anh ta, kẻ khác nữa lại bảo không phải anh ta, đó
là kẻ giống anh ta thôi). Họ tỏ ra lưu ý đặc biệt đến việc "tại sao"
được lành, và đến tung tích của người đã thực hiện: "và ông ta, ông ta đâu
rồi?”.
Câu hỏi cuối cùng
làm cho anh mù ngày xưa không biết trả lời sao: "Tôi không biết. A.
Marchadour quảng diễn: Anh phải trải qua một hành trình dài trước khi khẳng
định đức tin mình vào Đức Giêsu, đi từ dấu chỉ đến việc tiếp nhận Đức Giêsu,
ánh sáng thế gian... Nhưng việc Đức Kitô đi qua trong đời của anh mù và giữa
mọi người đã có một hậu quả chắc chắn là chia người ta ra làm hai phe:
"những người chấp nhận dấu chỉ và những người từ chối Đức Giêsu" (Tin
Mừng thánh Gioan, Centurin, 1992, trang 135).
Sau là những
người "Pharisêu” với ánh mắt đầy vẻ nghi ngờ, vì việc làm trên diễn ra
trong ngày Sabbat. Họ cũng hỏi. Họ cũng chia rẽ. Và người Pharisêu nói.:
"Ông này không từ Thiên Chúa mà đến vì không giữ luật nghỉ ngày Sabbat”,
kẻ khác đáp lại: “Làm sao người tội lỗi lại làm được những phép lạ như thế?”
Nực cười là chính
anh mù lại trở thành một trọng tài: “Còn anh, anh nói gì về người đã mở mắt cho
anh?” Anh trả lời: “Là một tiên tri”.
Sau cùng là
"cha mẹ ruột anh mù". Người Do Thái đòi họ đến, họ xác nhận anh ta là
con của họ thật, và mù từ thuở mới sinh. Nhưng né tránh để khỏi liên luỵ cuộc
tranh cãi, họ đề nghị một cách giễu cợt: "Các ông hãy hỏi nó, nó đã đủ
khôn lớn để trả lời”.
Đề cập đến nguy hiểm bị người Do
Thái trục xuất khỏi hội đường, A. Marchadour viết: "Có lẽ thánh sử diễn
dịch ra đây những nguy hiểm bị dứt phép thông công ở cuối thế kỷ thứ nhất đối
với những ai tin vào Đức Giêsu. Thời Đức Giêsu chưa có chuyện này. Nhưng trên
bình diện câu chuyện, sự tách biệt đối với người mù nói lên rằng, tin vào Đức
Giêsu luôn luôn là một hành động cá nhân, trong đó cha mẹ đâu có thể định đoạt
thay cho người môn đệ được. Sự chọn lựa này không phải không nguy hiểm vì có
thể dẫn tới sự gẫy đổ với tôn giáo của anh ta? (O.C. trang 137).
Từ
đó sự căng thẳng giữa người mừ xưa và người Pharisêu bị mù mắt bởi đam mê của
họ lên đến tột độ. Họ đòi anh đến lần thứ hai và yêu cầu anh một lần nữa phải
nói Đức Giêsu đã làm thế nào để mở mắt anh, anh bạo dạn đáp lại cách mỉa mai:
“Sao các ông lại muốn nghe tôi nói lần nữa? Hay các ông cũng muốn làm Môn đệ
của Ngài?”. Và việc hỏi cung thành dịp nguyền rủa. Anh tuyên bố với họ: “Nếu
người này không từ Thiên Chúa mà đến thì không làm được chuyện gì đâu. Quá quắt
lắm rồi, người Pharisêu đuổi anh ra ngoài và đứt phép thông công anh.
Đức
Giêsu tái xuất hiện với một sáng kiến mới: "Biết họ đã trục xuất anh, Ngài
liền giúp anh". Và cuộc đối thoại với anh mù đã được lành, dẫn anh tới
việc tuyên xưng đức tin và Đức Giêsu là "Con Người": "Lạy Thầy
con tin" anh tuyên xưng và "sấp mình xuống trước mặt Ngài ".
A.
Marchadour giải thích: Đức Giêsu đã đưa anh qua một giai đoạn quyết định, từ
một "Giêsu tiên tri" đến một Giêsu là Con Người", Đấng Cứu Thế
đưa anh vào cộng đồng của thời kỳ cuối cùng. Người mù sấp mình xuống trước con
Người", nhận ra thiên tính của Ngài, bởi vì theo thánh Gioan, sự thờ lạy
chỉ dành riêng cho một mình Thiên Chúa; và danh xưng Chúa (Seigneur) nói lên
căn tính thần linh của Đức Giêsu. Nhận ra Đức Giêsu như là Đấng mặc khải cuối
cùng của Thiên Chúa việc thờ lạy Ngài là đỉnh cao của cuộc hành trình của anh
mù" (O.C. trang 139).
Giai thoại được kết thúc với một lời
tuyên bố của Đức Giêsu dưới hình thức một lời phán xét. Nó bộc lộ những gì diễn
ra trong thầm kín của tâm hồn: "Tôi đến thế gian này để đặt lại vấn đề:
cho những ai không thấy được thấy và ai thấy lại không được thấy". Từ
"để cho", cha Guillet cắt nghĩa, ở đây không chỉ mục đích, nhưng là
hậu quả.
Đối với mọi người, anh mù trước Đền
thờ không có của cải: anh ăn xin, một người không quyền thế: anh mất hút trong
đám người cùng khổ đến chung quanh nơi thánh, một người không hiểu biết: sinh
ra mù, không không đọc được sách luật, người ta cho anh là suốt đời tội lỗi. Nhưng
thật ra con người này đã trải qua một hành trình tuyệt diệu, con đường từ tối
tăm đến nhận ra “Đấng là ánh sáng”.
Về phần người Pharisêu, họ theo một
hành trình ngược lại. Họ là những con người danh giá, những con người được coi
như là điểm tựa của xã hội thời đó, họ cho họ "biết" và tưởng mình
"thấy", nhưng họ lại đi sâu vào trong sự mù tối (câu 15-18; 29,34).
Họ tố cáo Đức Giêsu là "người tội lỗi và người mù thì trầm mình trong tội
lổi từ lúc mới sinh", họ "ở trong tội lỗi của mình. Lời tố cáo họ
định gán cho Đức Giêsu, quay trở lại gán người đi kiện trở thành người bị cáo.
J. Potin kết luận; “Trong lúc người mù
được thấy, người Do thái lại lao mình vào sự mù tối. Những dấu lạ Đức Giêsu làm
cho họ thêm cứng lòng: Họ tưởng mình biết vì cho rằng mình biết Môsê và lúc
Luật cấm chữa bệnh vào ngày Sabbat. Thật ra họ từ chối ánh sáng thật. Với Đức
Giêsu, thảm trạng này làm thành một trường hợp phải đặt thành "vấn
đề" trong tiến trình ý định của Thiên Chúa, bởi lẽ những người không tin,
người ngoại tìm thấy ánh sáng cho đức tin vào "Con Người”, trong lúc đó,
những kẻ "thấy”, những người Do Thái lại trở nên mù tối, bị loá mắt vì
những sự thật giả dối của họ. Đức Giêsu nói: "Vì thế họ ở trong tội lỗi
của họ ("Jésus, l’histoire vraie" Cent. 1994, trang 364)
BÀI ĐỌC
THÊM:
Hành trình của người mù từ lúc mới sinh,
đường dẫn tới Phép Rửa của chúng ta. (H. Denis, trong "100 mots pour dire la foi"
Déchée Brouwer, trang 123-124).
Dĩ nhiên người ta
nói nhiều về Phép Rửa trong khi hướng về Phục Sinh. Đó là chuyện bình thường.
Chính vì thế mà chúng ta gợi chuyện anh mù từ thuở mới sinh, nhờ vào câu chuyện
rất sống động ấy, mà thánh Gioan đã viết cho chúng ta. Tại sao lại người mù từ
thuở mới sinh? Vì đó là bước di của một tân tòng, là đường nhập môn của Phép
Rửa. Trước hết phép Rửa là một sự toả sáng. Điều đó không có nghĩa là mọi người
chịu phép rửa đều chìm trong trạng thái thiên cảm (illuminisme), cũng không
phải là một hành động ma thuật, bởi vì người mù phải đi tới giếng Siloê. Nhưng
điều đó có nghĩa là có một bước đường mầu nhiệm, từ tối tăm đến ánh sáng, từ
một nhân loại còn đóng kín trong vô nghĩa và trong lầm lạc, tới một nhân loại
mở ra đón ánh sáng Đức Giêsu, một nhân loại được đánh thức trước một sự sống
viên mãn.
Nhưng chúng ta
biết anh mù được chữa lành phải đối đầu vôi biết bao nhiêu là cản trở, cũng vì
anh được lành. Người tín hữu mới cũng phải trải qua thử thách, nhất là khi so
sánh đức tin mình với sự không tin hay dửng dưng của gia đình (đức tin không di
truyền), hơn nữa còn phải đụng chạm với những thế lực khác biệt về chính kiến
hay về tôn giáo, coi người chịu phép rửa là kẻ phải loại trừ hay đáng nghi ngờ
(Phép rửa không lẫn lộn với sự thừa nhận của xã hội, quốc gia, chính trị hay
tôn giáo).
sau hết, đến ngày
người mù được lành sẽ thừa nhận Đấng Cứu chuộc mình chứ không phải chỉ được
lành mà thôi. Mọi Kitô hữu, mọi người chịu phép ngày nào đó cũng được mời gọi,
rất sớm hay muộn màng hơn, sống một cuộc gặp gỡ có tính quyết định, bởi vì Đức
Giêsu đã không tìm thấy họ đó sao? Ngày ấy các bạn sẽ hỏi: Ai là "Con
Người". Và Ngài sẽ trả lời bạn: "Chính tôi, người đang nói với anh
đây. Lúc ấy sấp mình xuống, bạn sẽ nói: "Lạy Chúa, con tin”. Đó là ngày
phục sinh của bạn.
Hãy chỗi dậy từ cõi chết,
Ngày đã bừng sáng,
Hãy thức dậy đi từ cõi chết.
Hãy
toả sáng (cf. Eph 5,14).
19. Chú giải của Giáo Hoàng Học Viện Đà Lạt
CHỮA LÀNH NGƯỜI MÙ TỪ THUỞ MỚI SINH
"Ai dã
phạm tội để nó phải sinh ra mù lòa như vậy?". Theo một
quan niệm khá phổ biến trong thế giới cổ thời, thì có mọi liên hệ mật thiết
giữa tội lỗi và bệnh tật thể lý (Xh 9, 1-12; Tv 38, 2-6; Ed 18, 20). Trong
trường hợp các kẻ tàn tật bẩm sinh, một số giáo sĩ Do thái cho rằng là tại cha
mẹ, kẻ khác bảo do chính đứa bé mà chứng tật đã phát sinh trong thời kỳ mang
thai (Strack-bill. t.II, tr.528).
"Ta là ánh sáng thế gian": ở đây còn
rõ ràng hơn ở 8,12. "ánh sáng" không phải là một định nghĩa siêu hình
về con người Chúa Giêsu, nhưng là một cách mô tả ảnh hưởng của Người trên vũ
trụ; Người là ánh sáng tạo nên cuộc phán xét và cứu rối trần gian.
"Người Do thái đồng lòng trục xuất anh
ta khỏi hội đường". Vào thời biên soạn Tin Mừng, chắc chắn biện
pháp trục xuất còn được thi hành trong dân Do thái. Có 3 loại. Nhẹ nhất là
khiển trách (nozlpha) và phạm nhân bị tách biệt khoảng một tuần, hay hơn nữa là
một tháng. Bậc thứ hai là loại trừ (nddui): trong vòng một tháng, phạm nhân
phải ngồi bệt dưới đất mặc tang chế, để râu tóc mọc dài, không tắm rứa, đứng
"ở nơi riêng biệt trong giờ cầu nguyện chung. Bậc thứ ba là trục xuất
(herem), hình phạt đáng sợ nhất: nó kéo dài vô hạn định; đương sự có thể bị
tịch thu tài sản; mọi liên lạc, dù là riêng tư, với tội nhân đều bất hợp pháp
(Strack-bill. IV, 292-333). Hình như các đầu mục nhân dân đã áp đụng hình phạt
này đối với những người theo Chúa Giêsu.
"Chúng ta biết Thiên Chúa không nhậm lời
kẻ tội lỗi”. Đó là một chân lý phổ thông trong thế giới Thánh kinh
(Is 1,15; Tv 66,18; 109,7; Cn 15,29; G 7,9; 5,13; Ga 16,23-27; 1Ga 3, 21-22).
"Để kẻ thấy được lại đui mù”: Dù ý nghĩa
văn phạm của phân từ được dùng ở đây là thế nào chăng nữa (ngay cả người Hy
Lạp, đặc biệt thánh Gioan Kim khẩu, cũng thú nhận trong: chữ ‘hin’ không luôn
luôn chỉ mục đích, mà thỉnh thoảng chỉ một hậu quả), thì sự đui mù của các kẻ
cứng lòng tm không phải là mục đích Thiên Chúa muốn trong mầu nhiệm tiền định,
nhưng chỉ là một trong các hậu kết của thái độ họ đối với Chúa Kitô.
KẾT LUẬN
Trường hợp anh mù soi chiếu một cách
sỗ sàng cảnh ngộ cụ thể của đức tin trong thế gian này: một cảnh ngộ bi đát.
Việc nhìn nhận Chúa Giêsu Kitô và lòng trung thành với ánh sáng đòi hỏi người
đó một sự đoạn tuyệt anh hùng; anh phải vượt thắng tất cả các áp lực và sợ hãi.
Đức tin của anh bị thế gian truy nã, vì đức tin là chọn lựa theo Con Người
trong cuộc chiến giữa ánh sáng và tối tăm. Nhưng trong cuộc tranh chấp này, đức
tin là chiến thắng của sự sống.
Ý HƯỚNG BÀI
GIẢNG
1) Câu chuyện người mù chiếu dọi một
luồng sáng gay gắt trên hành trình của ánh sáng trong thẳm sâu tâm hồn con
người, trên các chướng ngại vật mà ánh sáng gặp phải và trên cuộc tranh chấp
của nó với quyền lực tối tăm. Con người vừa là ánh sáng vừa là bóng tối. Họ
mang trong mình khả năng trở thành mù lòa, khả năng tự viện ra nhiều lý do
chính đáng để khỏi nhìn xem, khả năng tự tạo cho mình nhiều xác tín sai lạc,
khả năng từ chối mở mắt khi bảo mình trông thấy. Nhưng ánh sáng trong họ cũng
không kém đòi hỏi. Nó bắt buộc phải xét lại biết bao vấn đề, phải từ bỏ biết
bao thói quen, phải đoạn tuyệt đôi khi với môi trường sống. Vì những thứ ấy dễ
làm cho cái nhìn của con người bị sai lạc. Con người phải tìm lại cho được lòng
trong trắng của tuổi ấu thơ vậy. Đó là tất cả những gì mà câu chuyện người mừ
bẩm sinh muốn nói. Câu chuyện ấy đã diễn tả thành bi kịch lời Chúa Giêsu sau
đây: đèn của thân thể là con mắt. Nếu mắt người lành lặn thì toàn thân người sẽ
sáng láng. Nhưng nếu mắt người đau yếu, toàn thân ngươi sẽ ở trong tối tăm. Vậy
nếu ánh sáng trong ngươi trở nên tối tăm, thì sẽ tối tăm biết mấy" (Mt 6,
22-23).
2) Câu chuyện người mù từ thuở mới
sinh cho thấy cảnh ngộ của người tín hữu có thể bi thảm đến chừng nào (ngược
với ý kiến của một số nhà hiện sinh vô thần xem đức tin như là một sự đào thoát
an thân). Đức tin có thể đòi buộc ta phải đoạn vệ dữ dội với thế gian và phải
anh hùng tuyên xưng chân lý. Việc nhìn nhận Chúa Giêsu như là Đấng được Thiên
Chúa sai đã khiến anh mù bị khai trừ ra khỏi cộng đoàn. Người ta đuổi anh như
đuổi một tội nhân. Ngay cả cha mẹ anh cũng từ chối bênh vực anh nữa. Đức tin
bấy giờ có vẻ cô đơn. Nó bị tầm nã. Nhưng nó cần phải lượt thắng sự sợ hãi,
lòng kính trọng của thế nhân, nỗi lo âu về dư luận người đời và phải cố gắng
độc lập để đạt đến sự tự do đích thực, dù phải chịu muôn ngàn đau đớn.
3) Cử chỉ chúa Giêsu lấy bùn hòa với
nước miếng xem ra kỳ dị; tuy nhiên có thể đoan chắc rằng người không để sự gì
xảy ra cách ngẫu nhiên. Trước tiên, việc đó gợi cho ta nhớ đến câu chuyện trong
Sáng Thế Ký mô tả Thiên Chúa lấy bùn đất tạo dựng con người đầu tiên (St 2,7).
Khi bảo anh chàng kia bị mù là để công việc Thiên Chúa được tỏ hiện trong anh
nhờ trung gian Đấng Ngài sai đến, Chúa Giêsu muốn tự giới thiệu mình như là kẻ
có sứ mệnh tiếp tục công việc tạo dựng đã khởi đầu song chưa hoàn tất. Ngay từ
những câu đầu tiên, Người tỏ ra như là Đấng được Tạo Hóa sai đến, làm lại cũng
một cử chỉ để chữa lành con người mà tật nguyền là dấu chỉ của một sự thiếu
thốn sâu xa hơn.
4) Giữa loài người chúng ta, có những
kẻ không nhìn xem được; họ biết điều đó nhưng cảm thấy không thể chữa mình
lành. Người mù bẩm sinh trong Tin Mừng là biểu tượng, là đại diện của họ: Và
cũng như Chúa Giêsu đã làm cho bệnh nhân đó được lại mọi quan năng của con
người, thì Người cũng mang đến cho những ai ý thức rõ sự ngu dốt và tối tăm của
mình, ánh sáng nội tâm để làm tri thức đích thực; Người ban cho họ khả năng
hiểu biết, phân biệt cái gì là thật và cái gì chỉ được bộ mã bên ngoài. Ngược
lại, có nhiều kẻ chẳng ý thức tí nào về sự đui mù của mình; họ tự mãn về điều
họ biết và không ao ước gì khác nữa. Những người đó bị đóng kín trong sự hiểu
biết riêng tư, họ sẽ chẳng bao giờ đi xa hơn, và sẽ không tài nào đón nhận được
những gì mà Chúa có thể cho họ khám phá một ngày nào đó.
5) Tại sao có nhiều đau khổ trong trần
gian, mà ta không biết được nguyên do, mục đích. Đừng vội kết luận rằng những
kẻ bất hạnh đang gánh chịu chúng là nạn nhân của một định mệnh mù quáng nào đó.
Sớm muộn gì rồi Thiên Chúa cũng sẽ làm rạng rỡ nơi họ sức mạnh và lòng nhân ái
của Ngài (Rm 8,28). Chính vì mục đích ấy mà Tobia đã bị đui mù, Gióp rơi vào
cảnh cùng khốn và Ladarô phải bị chôn vùi trong nấm mộ.
20. Nhận định về tường thuật Ga 9, 1-41
(Theo
Chú Giải Tin Mừng Gioan)
1) Tường thuật
này trình bày hai tiến trình: tiến trình từ mù tới sáng của người mù bẩm sinh,
và tiến trình từ sáng tới mù của các người biệt phái:
TIẾN TRÌNH
MÙ THÀNH SÁNG:
- Khởi điểm: anh hoàn toàn mù (c 1)
- Bước 1: Sau khi được Đức Giêsu ra
tay can thiệp, ban đầu anh chỉ thấy Đức Giêsu là “một người” (c.11)
- Bước 2: Anh nhìn nhận Ngài là ”một
vị ngôn sứ” (c.17)
- Bước 3: Ngài là “một người thánh
thiện”, vì “Thiên Chúa không nghe lời những kẻ tội lỗi” (c.31).
- Buớc 4: Ngài là Kẻ do Thiên Chúa sai
đến, vì “nếu người ấy không do Thiên Chúa sai đến mà không thể làm nên sự gì”
(c.33).
- Điểm tới: Đức tin hoàn toàn: “Anh
thưa, Lạy Chúa, con tin, rồi anh phục xuống lạy Ngài” (c.38)
TIẾN TRÌNH
TỪ SÁNG THÀNH MÙ:
-
Khởi điểm: một thái độ tự mãn tự kiêu. Họ luôn miệng nói “Chúng ta biết” (cc.
24.19), “Chúng ta thấy” (cc 39.41), “Bộ chúng ta cũng mù ư” (c.40).
-
Bước 1: Ngạc nhiên khi thấy anh mù được sáng, và tìm hiểu “làm sao mà anh thấy
được?” (c.10), “Ông ấy đâu?” (c.12).
-
Bước 2: Khi biết kẻ làm phép lạ là Đức Giêsu, họ phân vân: kẻ thì nói “người ấy
không phải bởi Thiên Chúa”, kẻ khác bảo “Lẽ nào người có thội có thể làm những
dấu lạ lùng như thế?” (c.16).
-
Bước 3: Ngoan cố chỉ nhìn nhận Môsê và tiên thiên loại bỏ bất cứ ai khác: “Còn
người ấy, chúng ta không biết bởi đâu mà có” (c.29).
-
Điểm tới: hoàn toàn mù về mặt thiêng liêng (cc 40.41). Sự mù này còn nguy hiểm
hơn sự mù thể xác: “Nhưng các ngươi lại nói “Chúng tôi sáng mắt” nên các ngươi
vẫn mắc tội”.
2) Tường thuật
này cũng cho ta thấy được một cách sống động đường đi của ánh sáng vào lòng con
người, những chướng ngại vật mà ánh sáng đã gặp trên con đường đó, và trận
chiến mà ánh sáng đang phải giao tranh với quyền lực của tối tăm. Bởi vì con
người vừa là ánh sáng vừa là bóng tối, nơi con người đã có sẵn khả năng để mù
quáng: đó là khả năng tự đặt cho mình những lý do rất tốt để khỏi nhìn thấy, tự
tạo cho mình những điều hiển nhiên giả tạo và từ chối mở mắt vì bảo rằng mình
“trông thấy”. Ấy là bởi vì ánh sáng rất đòi hỏi. Ánh sáng bó buộc con người
phải xét lại biết bao điều, từ bỏ biết bao thói quen và đôi khi phải đoạn tuyệt
với cả một môi trường sống. Cái nhìn của con người đã bị rối loạn vì tất cả
những điều đó. Cho nên con người cần phải tìm lại sự trong trắng của thời thơ
ấu. Đó là ý nghĩa của hoạt cảnh chữa lành người mù bẩm sinh. Hoạt cảnh này
chẳng khác gì một vỡ kịch diễn lại một lời nói của Đức Giêsu: “Đèn của thân thể
là con mắt. Vậy nếu mắt ngươi lành lặn thì toàn thân ngươi sáng láng. Nhưng nếu
mắt ngươi hư hỏng thì toàn thân ngươi sẽ sầm tối. Vậy nếu ánh sáng nơi ngươi mà
đã tối tăm thì sẽ tối tăm chừng nào!” (Mt 6,22-23).
3) Hoạt cảnh
người mù bẩm sinh còn cho ta thấy rõ tình cảnh của người tín hữu bi đát đến mức
nào: đức tin có thể đòi ta phải mạnh mẽ đoạn tuyệt với thế gian và phải can đảm
tuyên xưng sự thật. Người mù đã bị trục xuất khỏi cộng đoàn vì đã nhìn nhận Đức
Giêsu là sứ giả của Thiên Chúa. Người ta xua đuổi anh như xua đuổi một con
người tội lỗi. Ngay cả cha mẹ anh cũng từ chối bênh vực anh. Những lúc đó đức tin
xuất hiện như một nỗi cô đơn, đức tin bị đuổi bắt. Người mù phải vượt qua sự sợ
hãi, lòng vị nễ người khác, mối quan tâm quá mức đến dư luận, và phải kiên trì
chinh phục độc lập, bất chấp khổ đau để đến với tự do đích thực, tự do vì Thiên
Chúa.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét